วัดตลาด ต.หันสัง อ.บางปะหัน จ.พระนครศรีอยุธยา

อุโบสถวัดตลาด (ร้าง) สภาพชำรุดเหลือเพียงฐาน ภายในมีการนำพระพุทธรูปสมัยปัจจุบันมาประดิษฐานไว้

ศาสนสถานโบราณ
วัดตลาด (Wat Talad)
ตำบลหันสัง อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

วัดตลาด ตั้งอยู่ที่ตำบลหันสัง อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

ตำบลหันสังมีประวัติความเป็นมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ซึ่งในสมัยนั้นใช้เป็นเส้นทางเดินทัพของกรุงศรีอยุธยา แต่เดิมเรียกว่า "หันสั่ง" สืบเนื่องจากสมัยพระเจ้าอู่ทองยกทัพมาประทับในบริเวณตำบลหันสัง (ปัจจุบัน) เมื่อเสด็จถึงบริเวณดังกล่าวพระองค์ทรงมีรับสั่งข้อราชการกับทหาร ซึ่งพระเจ้าอู่ทองทรงหันสั่งกับทหารภายในทัพบ่อยครั้ง จึงเรียกบริเวณนี้ว่า "หันสั่ง" ต่อมาเพี้ยนเป็น "หันสัง" จนถึงปัจจุบัน ตำบลนี้มี ๗ หมู่บ้านมีวัดมากถึง ๕ วัด นับว่ามากที่สุดในอำเภอบางปะหัน และยังมีสำนักสงฆ์อีกสองแห่ง

วัดตลาดเป็นวัดเก่าแก่สร้างเมื่อปี พ.ศ.๒๓๐๕ สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย เป็นวัดสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย เดิมทีนั้นวัดนี้เรียก วัดท้ายตลาด เพราะอยู่หลังตลาดที่มีผู้มาค้าพืชผัก อาหารและสิ่งของต่างๆให้แก่ทหารพม่าที่มาตั้งทัพเพื่อตีกรุงศรีอยุธยา ต่อมาก็เรียกสั้นลงๆ เหลือเพียง วัดตลาด ดังที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบัน เดิมทีนั้นมีพื้นที่ติดต่อกับวัดหงษ์ โดยอยู่ห่างจากลำคลองออกไปทางทิศตะวันออกติดกับทุ่งนา ห่างไกลจากผู้คน ชาวบ้านต้องเดินทางผ่านป่าเปลี่ยวเป็นที่น่ากลัวอันตราย เคยเป็นวัดร้างอยู่ช่วงหนึ่ง สมัยที่เสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง ประกอบกับลำธารที่ใช้สัญจรไปยังวัดก็ตื้นเขินจึงย้ายมาอยู่ยังที่ตั้งปัจจุบัน เมื่อปี พ.ศ.๒๔๘๔ เมื่อมีการสร้างวัดใหม่เลื่อนมาทางทิศตะวันตกติดลำคลอง จึงมีพระภิกษุมาอยู่มากขึ้น และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๒ มีนาคม ๒๕๒๗

มีคำเล่าลือกันต่อมาว่าที่วัดร้างนั้นมีถ้ำอยู่ ในถ้ำมีพระพุทธรูปองค์หนึ่ง เรียกกันว่า หลวงพ่อเสือ ซึ่งมีผู้บอกว่าท่านกินเณรเป็นที่หวาดกลัวของเด็กๆ และคนทั่วไป แต่ปัจจุบันนี้ไม่มีแล้ว ทั้งถ้ำและหลวงพ่อเสือ

วัดตลาดในปัจจุบันทิศตะวันออกติดกับที่นาของชาวบ้าน ทิศตะวันตกติดกับลำคลอง ส่วนทิศเหนือและทิศใต้ติดกับที่ดินของชาวบ้าน เป็นวัดที่มีเนื้อที่กว้างใหญ่มาก คือมีถึง ๕๗ ไร่ และมีที่ธรณีสงฆ์อีก ๒ แปลง เนื้อที่ ๓๓ ไร่ ๓ งาน ๕ ตารางวา

โบราณสถานประกอบไปด้วยอุโบสถและวิหาร ตั้งขนานกันโดยหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ทั้งอุโบสถและวิหารมีกำแพงแก้วล้อมรอบ และมีเจดีย์รายจำนวนหลายองค์ตั้งอยู่ภายในกำแพงแก้ว บริเวณโดยรอบเป็นพื้นที่รกร้างมีต้นไม้และวัชพืชขึ้นปกคลุมสภาพทรุดโทรมเพราะถูกปล่อยให้ทิ้งร้าง

จากการดำเนินงานทางโบราณคดี สามารถกำหนดอายุโบราณสถานวัดตลาดได้ว่า ในสมัยอยุธยาตอนปลาย ราวต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๔ โบราณสถานในระยะแรกประกอบไปด้วยอุโบสถและกำแพงแก้ว ต่อมาจึงได้มีการบูรณะปฏิสังขรณ์ในสมัยรัตนโกสินทร์ ราวกลาง-ปลายพุทธศตวรรษที่ ๒๔ โดยสร้างอุโบสถหลังใหม่ทับลงบนอุโบสถหลังเดิม และขยายอาณาเขตวัดโดยการสร้างวิหาร เจดีย์ราย และกำแพงแก้ว

โบราณสถานวัดตลาดเริ่มถูกทิ้งร้างไปในปี พ.ศ.๒๕๑๖ หลังจากมีการสร้างอุโบสถวัดตลาดหลังใหม่ ณ ตำแหน่งปัจจุบัน และปี พ.ศ.๒๕๕๕ กรมศิลปากรได้มีการบูรณะโบราณสถานแห่งนี้อีกครั้ง

อุโบสถขนาดประมาณ ๖x๑๑ เมตร