"พระเจ้าสุทโธทนะ" พระพุทธบิดา มหาราชาผู้ทรงธรรม

"พระเจ้าสุทโธทนะ" พระพุทธบิดา มหาราชาผู้ทรงธรรม

ประติมากรรมรูปบุคคลดินเผา สูง ๙.๕ เซนติเมตร พบจากการขุดแต่งเจดีย์หมายเลข ๑๑ เมืองโบราณอู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี จัดแสดง ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง ใต้ฐานประติมากรรมมีจารึกอักษรหลังปัลลวะ ภาษาสันสกฤต กำหนดอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๓ – ๑๔ จารึกบรรทัดบนอ่านว่า “ศุทฺโธ” บรรทัดที่ ๒ ซึ่งค่อนข้างสมบูรณ์กว่า อ่านว่า “ศุทฺโธทน” จึงเชื่อได้ว่าประติมากรรมรูปบุคคล ดังกล่าว หมายถึง “พระเจ้าสุทโธทนะ” หรือพระพุทธบิดา

พระเจ้าสุทโธทนะ เป็นพระมหากษัตริย์แห่งแคว้นสักกะ ซึ่งมีนครหลวงอยู่ที่กรุงกบิลพัสดุ์ ทรงมีพระอัครมเหสี พระนามว่าพระนางสิริมหามายา เจ้าหญิงโกลิยวงศ์จากกรุงเทวทหะ ทรงให้กำเนิดพระราชโอรส คือ เจ้าชายสิทธัตถะ ซึ่งต่อมาได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลังจากเจ้าชายสิทธัตถะประสูติได้ ๗ วัน พระนางสิริมหามายาเสด็จสวรรคต พระเจ้าสุทโธทนะจึงอภิเษกสมรสใหม่กับพระนางมหาปชาบดีโคตมี ซึ่งเป็นพระกนิษฐาร่วมชนนีกับพระนางสิริมหามายา และมีพระโอรสคือ เจ้าชายนันทะ และพระธิดาคือ เจ้าหญิงรูปนันทา

พระเจ้าสุทโธทนะเป็นกษัตริย์ที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของคุณธรรมและยึดมั่นในราชประเพณีอย่างเคร่งครัดในการปกครองบ้านเมือง ประชาชนอยู่เย็นเป็นสุขตลอดรัชสมัยของพระองค์ ทรงมุ่งหวังที่จะให้พระโอรสโดยเฉพาะเจ้าชายสิทธัตถะได้รับเลือกจากสภาศากยะให้สืบราชสมบัติต่อจากพระองค์ แต่เจ้าชายสิทธัตถะได้ตัดสินพระทัยเสด็จออกผนวช ต่อมาเมื่อทรงทราบว่าเจ้าชายสิทธัตถะทรงตรัสรู้เป็นพระโคตมพุทธเจ้าแล้ว จึงได้ทูลเชิญให้เสด็จกลับมายังกรุงกบิลพัสดุ์ ในครั้งนั้นพระเจ้าสุทโธทนะได้สดับรับฟังพระธรรมเทศนาจากพระพุทธองค์ ทรงเกิดความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา และได้บรรลุพระโสดาบันเป็นอุบาสก ในพรรษาที่ ๕ ของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระเจ้าสุทโธทนะประชวรหนัก พระพุทธองค์จึงได้เสด็จจากเมืองเวสาลี แคว้นวัชชี มายังเมืองกบิลพัสดุ์ ทรงแสดงธรรมโปรดพระเจ้าสุทโธทนะด้วยเรื่องความเป็นอนิจจังของสังขาร พระองค์ได้บรรลุพระอรหัตผล หลังจากนั้นอีก ๗ วัน ทรงสิ้นพระชนม์และนิพพาน

พระเจ้าสุทโธทนะ ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณ นอกจากทรงเป็นพระมหาราชาผู้ทรงธรรมแล้ว ยังทรงเป็นพระพุทธบิดา ผู้ให้กำเนิดพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ศาสดาเอกของโลก ซึ่งต่อมาพระพุทธศาสนาที่ได้เผยแผ่และเจริญขึ้นในหลายพื้นที่ทั่วโลก โดยเฉพาะในดินแดนไทย จนถือเป็นรากฐานสำคัญของวัฒนธรรมไทย โดยเฉพาะพระมหากษัตริย์ไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ทรงมีหลักธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยว ทรงเป็นพุทธมามกะ ในเวลาเดียวกันทรงเป็นอัครศาสนูปถัมภกศาสนาต่างๆ ในพระราชอาณาเขตให้เจริญวัฒนา เป็นศูนย์รวมใจและเป็นที่พึ่งของอาณาประชาราษฎร์ทุกยุคสมัยตราบปัจจุบัน

ขอขอบคุณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง (ที่มาข้อมูลและภาพประกอบ)