"ช้าง" ในคัมภีร์พุทธศาสนา

.

"ช้าง" ในคัมภีร์พุทธศาสนา

พระเศวตกุญชร
พระเศวตกุญชร ช้างในสุบินนิมิตของพระนางสิริมหามายา ในคืนที่พระพุทธเจ้าเสด็จปฏิสนธิในครรภ์พระนางสิริมหามายา พระนางทรงพระสุบินนิมิตว่า มีช้างเผือก มีงาสามคู่ มากระทำทักษิณาวัตร ๓ รอบ แล้วจึงเข้าสู่พระครรภ์ ณ ที่บรรทม ก่อนที่พระนางจะมีพระประสูติกาล ที่ใต้ต้นสาละ ณ สวนลุมพินีวัน เมื่อวันศุกร์ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนวิสาขะ ปีจอ ๘๐ ปี ก่อนพุทธศักราช

ช้างคิรีเมขล์
ช้างคิรีเมขล์ ช้างพาหนะของปรนิมมิตวัสสวัตตีมาร ที่เข้ามาขัดขวางการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ซึ่งประทับอยู่บนรัตนบัลลังก์ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ในคืนวันแห่งการตรัสรู้ แต่ไม่สำเร็จ เพราะพระพุทธเจ้าทรงเรียกแม่พระธรณีมาเป็นพยาน พระธรณีก็บิดน้ำออกจากมวยผม ไหลนองไปดุจห้วงมหาสมุทร พระยามารและพลมารก็มีความพิศวงครั่นคร้ามพระเดชานุภาพ พากันสรรเสริญพระพุทธคุณแล้วพากันกลับไปพิภพของตน

ช้างนาฬาคีรี
ช้างนาฬาคีรี ช้างพระที่นั่งของพระเจ้าอชาตศัตรู เมื่อถึงยามตกมันจะดุร้ายเป็นอย่างมาก พระเทวทัตได้มาเกลี้ยกล่อมให้พระเจ้าอชาตศัตรูปล่อยช้างเพื่อปลงพระชนม์พระพุทธเจ้า ขณะเสด็จพุทธดำเนินบิณฑบาตโปรดสัตว์ แต่ด้วยอานุภาพแห่งพระเมตตาของพระพุทธองค์ ช้างนาฬาคีรีจึงกลับใจไม่ทำร้าย ทรุดกายลงถวายอภิวาทพระพุทธองค์

ช้างปาลิไลยกะ
ช้างปาลิไลยกะ ช้างป่าที่แยกตัวออกมาจากโขลงมาอยู่ที่ชายป่าใกล้หมู่บ้านปาลิไลยกะ เพื่อมาปรนนิบัติพระพุทธองค์ ขณะที่พระพุทธองค์ทรงหลีกออกจากหมู่ไปแต่พระองค์เดียว ไปจำพรรษาอยู่ที่โคนต้นไม้สาละใหญ่ในป่า ชื่อ "รักขิตวันสัณฑะ" ช้างตัวนี้ละจากฝูงช้างมาจากป่า เข้ามาปฏิบัติองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงได้รับชื่อว่า “ปาลิไลยกะ” ตามชื่อหมู่บ้าน

ช้างเอราวัณ
ช้างเอราวัณ เป็นช้างเผือกพาหนะของพระอินทร์หรือท้าวสักกะ ช้างเชือกนี้เป็นเทพบุตร ชื่อ เอราวัณ มีหน้าที่เนรมิตกายเป็นช้างพาหนะของพระอินทร์เมื่อประทับอยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มีเรื่องราวปรากฏในคัมภีร์พุทธศาสนา ทั้งพุทธประวัติและชาดกหลายตอน

ช้างปัจจัยนาเคนทร์
ช้างปัจจัยนาเคนทร์ เป็นช้างคู่บุญบารมีของพระเวสสันดร ประชาชน ชาวเมืองสีพีจึงตั้งชื่อให้ว่า “ปัจจัยนาค” เพราะเป็นช้างที่เกิดมาเพื่อเป็นปัจจัยของพระเวสสันดร ช้างปัจจัยนาคมีลักษณะพิเศษคือ เมื่ออยู่ในดินแดนแคว้นใดก็จะทำให้สถานที่แห่งนั้นมีฝนตกบริบูรณ์ ไม่แห้งแล้ง ทำให้พืชพันธุ์ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์