พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๐๒ มโนชชาดก : ราชสีห์กับสุนัขจิ้งจอก

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๐๒ มโนชชาดก
ราชสีห์กับสุนัขจิ้งจอก

ยังมีราชสีห์ครอบครัวหนึ่งอาศัยอยู่ในป่า มีทั้งหมด ๕ ตัว คือ พ่อ แม่ ลูกชายชื่อ มโนชะ ลูกสาว และลูกสะใภ้
เมื่อมโนชะเติบโตเป็นหนุ่ม ได้ทำหน้าที่หาอาหารมาเลี้ยงครอบครัวอย่างไม่ให้ต้องอดอยาก
วันหนึ่งมโนชะราชสีห์เข้าป่าไปเจอสุนัขจิ้งจอกเข้าพอดี สุนัขจิ้งจอกหนีไม่พ้น จึงแกล้งหมอบแล้วบอกกับราชสีห์มโนชะว่าอยากจะเป็นข้ารับใช้เจ้านาย จากนั้นจึงรับสุนัขจิ้งจอกเข้ามาอยู่ในครอบครัว สุนัขจิ้งจอกก็รับใช้ครอบครัวของมโนชะเรื่อยมา วันหนึ่งสุนัขจิ้งจอกชวนมโนชะไปหาอาหารที่ฝั่งแม่น้ำเมืองพาราณสี พบม้าของพระราชา และจับม้าตัวนั้นไปให้ครอบครัวกิน ขณะที่กินกันอยู่ พ่อของมโนชะก็สอนสุนัขจิ้งจอกว่า “ม้าตัวนี้เป็นของพระราชา ถ้าพระองค์ทรงทราบแล้วก็จะเอาชีวิตของเจ้าได้ มโนชะกับสุนัขจิ้งจอกไม่ฟัง ยังพากันไปจับม้ามากินกันอยู่ พระราชาจึงรับสั่งให้นายธนูมาดักยิง เมื่อราชสีห์กับสุนัขจิ้งจอกเข้ามาจับม้า นายธนูก็ยิงเข้าตัวราชสีห์ลูกศรทะลุตัวไปออกข้างหน้า สุนัขจิ้งจอกเห็นราชสีห์ถูกยิงนึกว่าตายแล้ว จึงวิ่งหนีเข้าป่าไปอย่างไม่เหลียวแล ราชสีห์ลากม้ามาจนถึงที่อยู่แล้วก็ตาย
พ่อแม่น้องสาวและเมียออกมาดู ต่างพากันสงสารมโนชะ
ราชสีห์ผู้เป็นพ่อพูดขึ้นว่า “การคบเพื่อนเลวก็มักจะได้รับทุกข์อย่างนี้แหละ ไม่เชื่อฟังพ่อแม่ เชื่อสุนัขจิ้งจอกจึงสิ้นชื่อ”
ราชสีห์ผู้เป็นแม่กล่าวว่า “ผู้ที่คบเพื่อนเลวไม่เชื่อคำตักเตือนของพ่อแม่ ก็ต้องมานอนตายจมกองเลือดตัวเองนี่แหละ ผู้สุงสิงคบเพื่อนต่ำทราม ชื่อว่าเลวทรามกว่า”

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“คบเพื่อนเลว ทำให้ชีวิตพินาศ”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
นิหียติ ปุริโส นีหินเสวี
ผู้คบคนเลว ย่อมพลอยเลวลง (๒๐/๑๔๒)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม