พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๑๐ อุทุมพรชาดก : ลิงน้อยกับลิงใหญ่

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๑๐ อุทุมพรชาดก
ลิงน้อยกับลิงใหญ่

ในป่าใหญ่แห่งหนึ่งมีสัตว์น้อยใหญ่อาศัยอยู่อย่างมากมาย ทั้งช้าง เก้ง กวาง เสือ ลิง กระทิง แรด
ฤดูฝน ฝนตกหนักนานถึง ๗ สัปดาห์ ทำให้สัตว์ป่าต้องจำศีลออกไปหากินไม่ได้ บริเวณเม่น้ำมีถ้ำเล็กๆ เจ้าลิงน้อยหน้าแดงเกิดพลัดหลงจากฝูงขณะมีพายุฝนรุนแรง มันจึงเข้าไปอาศัยหลบฝนอยู่ที่ถ้ำเล็กๆ
ผ่านไปหลายสัปดาห์ฝนก็ยังไม่หยุดตก ลิงใหญ่หน้าดำไม่มีที่อยู่เนื่องจากพายุพัดต้นไม้ในป่าทางเหนือหักโค่นหมด มันเดินมาเรื่อยๆ ตัวเปียกหนาวสั่น จนมาเจอถ้ำก็คิดว่าจะเข้าไปอาศัยหลับนอน แต่มันเห็นว่ามีลิงหน้าแดงอาศัยอยู่ก่อนแล้ว จึงคิดอุบายจะแย่งที่อยู่ของลิงน้อย โดยการไปยืนอยู่หน้าถ้ำ ทำท้องป่องๆ แสดงอาการอิ่มเต็มที่ แล้วพูดว่า “หน้าถ้ำนี้มีผลมะขวิด มะม่วง มะเดื่อ สุกเต็มต้นจนร่วงเต็มพื้น ทำไมเจ้าไม่ออกไปหาอะไรกินบ้าง จะมานั่งทนหิวทำไมกัน”
ด้วยความหิวเป็นกำลัง เพราะติดฝนอยู่ในถ้ำนานหลายวันแล้ว ลิงน้อยจึงออกจากถ้ำไปหาผลไม้กิน เมื่อเดินไปถึงต้นไม้กลับพบว่าไม่มีผลไม้สักลูกเดียว มันคิดแล้วว่าต้องโดนเจ้าลิงหน้าดำหลอกแน่ๆ จึงเดินกลับมาที่ถ้ำ พอกลับมาถึงเห็นลิงหน้าดำเข้าไปนอนในถ้ำเรียบร้อยแล้ว ก็คิดอุบายที่จะเอาถ้ำคืน จึงพูดว่า “ผู้อ่อนน้อมถ่อมตนต่อผู่ใหญ่ที่เชื่อว่าเป็นผู้อิ่มแล้ว ก็เหมือนกับข้าที่กินผลไม้สุกในวันนี้อ่อนน้อมต่อท่าน”
ลิงใหญ่พูดว่า “เรามันก็เป็นสัตว์ชนิดเดียวกัน ย่อมรู้ทันกันอยู่แล้วอย่ามาหลอกเราซะให้ยากเลย เจ้าลิงโง่เอ๋ย”
ลิงน้อยต้องจำใจเดินออกไปหาที่อยู่ใหม่อย่างเศร้าสร้อย

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคนแล้วจะจนใจเอง”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
น วิสฺสเส อวิสฺสตฺเถ
ไม่ควรไว้ใจในคนไม่คุ้นเคย (๒๗/๓๐)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม