พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๑๖ สาลุกชาดก : วัวกินหญ้าไม่กินข้าว

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๑๖ สาลุกชาดก
วัวกินหญ้าไม่กินข้าว

มีวัวพี่น้องสองตัวทำงานรับใช้มนุษย์อยู่ในบ้านหลังหนึ่ง ตัวพี่ชื่อ แดงใหญ่ ตัวน้องชื่อ แดงเล็ก
บ้านหลังนั้นมีลูกสาวกำลังอยู่ในวัยแรกรุ่น ซึ่งกำลังเตรียมการแต่งงานกับลูกชายตระกูลหนึ่ง จึงมีการขุนหมูตัวหนึ่งชื่อ สาลุกะ เป็นอย่างดี ด้วยข้าวยาคูและข้าวสวย
สาลุกะ วันๆ ไม่ทำอะไร กินแล้วก็นอนอย่างเดียว ร่างกายจึงใหญ่โตอ้วนท้วนสมบูรณ์
วัวตัวน้องเห็นแล้วไม่พอใจ จึงกล่าวกับวัวตัวพี่ว่า “พี่แดงใหญ่ เราสองตัวรับใช้ตระกูลนี้มานาน อาศัยเรี่ยวแรงของเราแท้ๆ แต่ให้เรากินแค่หญ้ากับฟางและแกลบ ส่วนเจ้าหมูสาลุกะเขาให้กินอย่างดี ไม่ต้องทำอะไรเลย กินแล้วก็นอนอย่างเดียว”
“เจ้าอย่าริษยามันเลย อีก ๒-๓ วันข้างหน้า จะมีงานวิวาห์ลูกสาวเจ้าของบ้าน เจ้าหมูสาลุกะที่เขาขุนอย่างดี ก็จะถูกฆ่านำมาทำอาหารให้แขกกินกันในงาน”
๒-๓ วันต่อมาก็มีงานวิวาห์ของลูกสาวเจ้าของบ้าน เจ้าภาพนำหมูสาลุกะไปฆ่านำมาทำแกงอ่อมให้ชาวบ้านที่มาในงานกินกันอย่างอร่อย โคสองพี่น้องเห็นความวิบัติของหมูแล้วก็พูดขึ้นว่า “หญ้า ฟาง และแกลบ เป็นอาหารอันประเสริฐสำหรับเราแล้ว เราไม่ต้องการยาคูและข้าวสวยหรอก”

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“กินอยู่แต่พอดี อายุยืนยาว”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
สนฺตุฏฺฐี ปรมํ ธํ
ความพอใจเป็นยอดทรัพย์ (๒๕/๓๕)
ตุฏฺฐี สุขา ยา อิตรีตเรน
พอใจตามมี ยินดีตามได้ นำสุขมาให้ (๒๕/๔๙)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม