ห้ามไม่ให้คนสูบฝิ่น กินฝิ่น และซื้อขายฝิ่น

ภาพ : ครูเหม เวชกร

ห้ามไม่ให้คนสูบฝิ่น กินฝิ่น และซื้อขายฝิ่น

ปี พ.ศ.๒๓๕๔ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกพระราชบัญญัติฉบับหนึ่ง ห้ามไม่ให้คนสูบฝิ่นกินฝิ่นและซื้อขายฝิ่น มีข้อความกล่าวเป็นพระราชปรารภว่า "สมเด็จพระมหาบรมกษัตราธิราชแต่ก่อน ตั้งพระราชกำหนดกฎหมายไว้ ห้ามมิให้ผู้ใดสูบฝิ่น กินฝิ่น ซื้อขายฝิ่น จับได้ให้ลงพระราชอาญาทัณฑกรรม กระทำโทษถึงทอนทะเวนริบราชบาตรจำใส่ตรุไว้ ผู้สูบฝิ่นกินฝิ่นหาฟังไม่ จนเกิดความเคืองใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงในพระบรมโกศ ได้ทรงพระมหากรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้แจกกฎหมายประเภทป่าวร้องห้ามปรามไปอีกครั้งหนึ่ง"

ต่อจากนี้ ก็กล่าวถึงโทษของการสูบฝิ่น และให้ตรากฎหมายห้ามปรามมาอีก ผู้ใดขัดขืนให้ลงพระราชอาญาเฆี่ยนสามยก ทะเวนบกสามวัน ทะเวนเรือสามวัน ริบราชบาตรบุตรภรรยาและทรัพย์สิ่งของ ส่งตัวไปเป็นตะพุ่นหญ้าช้าง ผู้รู้เห็นเป็นใจให้เฆี่ยนหกสิบที ผู้ไดมีฝิ่นอยู่ก่อน ให้ขายไปนอกประเทศให้หมด

ฝิ่นจะเข้ามาเมืองไทยตั้งแต่เมื่อใดไม่ทราบ แต่คงจะมีเข้ามาตั้งแต่สมัยศรีอยุธยาแล้ว ใครจะเป็นผู้นำเข้าครั้งแรกไม่ทราบ แต่สังเกตดูชื่อที่เรียก "ฝิ่น" นั้น ใกล้คำภาษาอาหรับ คือคำอาหรับเรียก "อัฟยูน" และออกเสียงหดเข้ามาเบ็น "อะฟิน" ซึ่งพูดเร็วเข้าก็เป็น "ฝิ่น" (คำสันสกฤต หรืออินเดียเรียกว่า "อหิเผน" แปลว่า พิษงู "เผน" อ่าน "เผนะ" แปลว่า น้ำลาย) ดังนี้ลางทีชาวอาหรับจะเป็นผู้นำเข้ามาเมืองไทยเป็นครั้งแรกก็ได้ ทางเมืองจีนก็ปรากฎว่าชาวอาหรับนำเข้าไปเหมือนกัน ก่อนสมัยราชวงศ์ถัง (พ.ศ.๑๑๖๑ - ๑๔๕๐) ขึ้นไป จีนไม่มีฝิ่น เมื่อชาวอาหรับนำเข้าไปจึงมีฝิ่น และเรียกชื่อตามแขกอาหรับเหมือนกันว่า "อาฟูยุง" ซึ่งมาเป็นคำ "อาเพี่ยน" ที่เราได้ยินเสมอๆ แขกอาหรับนำข้าไปเมืองจีนนั้น ทีแรกไปใช้เป็นยานอนหลับก่อน ต่อมากลายเป็นสูบฝิ่น ในที่สุดเมื่อเห็นโทษของการสูบฝิ่น พระเจ้าหยงเจียะ (หรือยุงชิง กษัตริย์องค์ที่ ๓ ในราชวงศ์ต้าฉิง หรือแมนจู) จึงได้ออกประกาศห้ามฝิ่นเมื่อ พ.ศ.๒๒๗๒ ต่อมาถึงแผ่นดินพระเจ้าเคี่ยนหลง (หรือเคียนลุงองค์ที่ ๔ บิดาพระเจ้าเจียเข้ง) ได้ลงโทษผู้ค้าฝิ่น เมื่อ พ.ศ.๒๓๒๓ อย่างรุนแรง คือ ยึดฝิ่นเผา ริบเรือที่บรรทุกฝิ่น และประหารชีวิตจีนผู้ค้า สงครามใหญ่กับอังกฤษเมื่อ พ.ศ.๒๓๘๓ ที่เรียกว่า "สงครามฝิ่น" และจีนต้องเสียเกาะฮ่องกงให้อังกฤษ ก็เกิดจากจีนห้ามฝิ่นนี้แหละ

ฝิ่นปลูกในอารเบีย (อาหรับ) มากมาก่อน เล้วจึงมาเปอร์เซีย (อิหร่าน) และอินเดีย ตลอดจนยูนานในจีนใต้ กษัตริย์ราชวงศ์โมกุลของอินเดีย เช่น พระเจ้าหุมายุน (พ.ศ.๒๐๗๓ -๒๐๘๕) ติดฝิ่นงอมแงม ในตอนปลายสมัยศรีอยุธยา ฝิ่นระบาดมาตามเกาะทางตะวันออกมาก เช่น ชวา ตลอดไปจนถึงฟอร์โมซา (ไต้หวัน) และต่างก็รู้ถึงโทษของการสูบฝิ่นด้วยกันทั้งนั้น ในไต้หวันเมื่อ พ.ศ.๒๒๘๙ เคยพิมพ์หนังสือสำแดงโทษของการสูบฝิ่น เริ่มแต่ริสูบฝิ่นแล้วก็ติด และฝิ่นทำลายสุขภาพอย่างไร ถ้าไม่สูบก็มีการอย่างที่เรียกกันว่า ลงแดงตาย

ในเมืองไทย ฝิ่นน่าจะถูกชาวอาหรับนำมาใช้เป็นยานอนหลับก่อนเหมือนอย่างจีนก็ได้ แล้วต่อมาจึงกลายเป็นสูบ และเมื่อเป็นโทษ พระเจ้าแผ่นดินแต่ก่อนจึงได้ออกกฎหมายห้ามค้าฝิ่น และปราบปรามกันเรื่อยมาจนถึงรัชกาลที่ ๒ นี้

ขอขอบคุณ Fb. มูลนิธิเหม เวชกร (ที่มาเรื่องและภาพประกอบ)