พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๒๕ อัสสกชาดก : หญิงงามเกิดเป็นหนอน

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๒๕ อัสสกชาดก
หญิงงามเกิดเป็นหนอน

พระเจ้าอัสสกะครองราชสมบัติอยู่ในนครปาฏลีบุตร แคว้นกาสี ทรงมีพระชายาที่งดงามดุจเทพธิดา มีกิริยามารยาทดี นามว่า อุพพรี ทั้ง ๒ พระองค์ใช้ชีวิตคู่อย่างมีความสุข ปกครองบ้านเมืองให้สงบร่วมเย็นตลอดมา อยู่มาไม่นานพระชายาสิ้นพระชนม์ พระราชาทรงเศร้าโศกเสียพระทัย ไม่ยอมว่าราชการ เสวยพระกระยาหารน้อยลงทุกวัน บางวันก็ไม่ยอมเสวย มีอาการเหม่อลอยอยู่ตลอดเวลา วันหนึ่งพระองค์มีรับสั่งให้เชิญพระศพของพระนางใส่น้ำมันหล่อไว้ยกไปตั้งบนเตียงนอนในห้องบรรทม เพราะยังทรงทำใจไม่ได้
ครานั้นพระฤๅษีแห่งป่าหิมพานต์ ผู้มีฌานแก่กล้า ส่องดูโลกด้วยตาทิพย์เห็นว่าพระราชาเศร้าโศกเสียพระทัย จึงอยากจะช่วยเหลือ ก็เหาะลงมาพำนักอยู่ที่อุทยานหลวง อำมาตย์ได้พบเห็นพระฤๅษีก็เกิดความศรัทธา จึงเข้าไปขอร้องให้พระฤๅษีช่วยให้พระราชาหายเศร้าโศก เพราะพระองค์เป็นพระราชาที่ทรงธรรม
เมื่อพระฤๅษีรับปากจะช่วยอำมาตย์ จึงไปกราบทูลให้พระราชามาหาพระฤๅษี เพียงครู่เดียวพระราชาก็เสด็จมาถึงอุทยาน พระราชานมัสการพระฤๅษีแล้วตรัสอยากทราบว่าพระนางไปเกิดที่ใด
พระฤๅษีทูลว่า “พระนางหลงใหลในความงามของตน จนไม่ทำบุญทำกุศลใดๆ จึงไปเกิดใหม่เป็นหนอนขี้วัว” พระราชาไม่ทรงเชื่อ พระฤๅษีพูดกับหนอน “เจ้าอุพพรี” “ท่านเรียกข้าทำไมหรือเจ้าคะ” “ชาติที่แล้วเจ้าเกิดเป็นอะไร” “ชาติที่แล้วเราเกิดเป็นมเหสีของพระเจ้าอัสสกะ นามว่าอุพพรีเจ้าค่ะ” “และตอนนี้พระราชายังเป็นที่รักของเจ้าเหมือนชาติที่แล้วหรือเปล่า” “ไม่เลยเจ้าค่ะ ชาตินี้ข้ารักแต่หนอนขี้วัวผัวของข้าตัวเดียว”
พระราชาทรงสดับเช่นนั้นก็แค้นพระทัย รับสั่งให้ทหารนำศพของพระนางออกเผา อีกไม่นานก็ทรงอภิเษกกับหญิงอื่นเป็นพระมเหสี ครองราชสมบัติอย่างมีความสุขต่อไป

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“ไม่มีความเที่ยงแท้ในความรักความใคร่”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
เปมโต ชายเต โสโก
ที่ใดมีความรัก ที่นั่นมีโศก (๒๕/๒๑๓)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม