พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๔๐ กุกกุฏชาดก : ไก่โพธิสัตว์กับแมวเจ้าอุบาย

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๔๐ กุกกุฏชาดก
ไก่โพธิสัตว์กับแมวเจ้าอุบาย

ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติอยู่ในนครพาราณสี พระโพธิสัตว์เกิดเป็นไก่ในป่า มีไก่หลายร้อยตัวเป็นบริวารอยู่ในป่า ฝ่ายนางแมวตัวหนึ่งก็อาศัยอยู่ในที่ไม่ไกลพระโพธิสัตว์นั้น มันใช้อุบายลวงกินไก่ที่เหลือ เว้นแต่ไก่โพธิสัตว์ พระโพธิสัตว์ไม่ไปสู่ป่าชัฏของมัน มันคิดว่าไก่ตัวนี้อวดดีเหลือเกิน ไม่รู้ว่าเราเป็นผู้โอ้อวด และเป็นผู้ฉลาดในอุบาย เราควรจะเล้าโลมไก่ตัวนี้ว่าจักเป็นภรรยาของมัน แล้วกินในเวลามันตกอยู่ในอำนาจของตน มันจึงไปยังควงไม้ที่ไก่นั้นเกาะอยู่ เมื่อขอร้องไก่นั้นด้วยวาจา “พ่อนกน้อยสีแดงผู้ปกคลุมด้วยขนที่สวยงาม เจ้าจงลงมาจากกิ่งไม้เถิด เราจะเป็นภรรยาของท่านเปล่าๆ”
พระโพธิสัตว์ได้ฟังคำนั้นแล้ว คิดว่าแมวตัวนี้กัดกินญาติของเราไปหมดแล้ว บัดนี้มันประสงค์จะล่อลวงกินเรา เราจักขับส่งมันไปแล้วกล่าวว่า “เจ้าเป็นสัตว์ ๔ เท้าที่สวยงาม ส่วนฉันเป็นสัตว์ ๒ เท้า เนื้อกับนกจะร่วมกันไม่ได้ในอารมณ์เป็นที่รื่นรมย์ใจ เจ้าจงไปแสวงหาไก่อื่นเป็นสามีเถิด”
นางแมวได้ฟังคำนั้นแล้ว ลำดับนั้นจึงคิดว่า ไก่ตัวนี้โอ้อวดเหลือเกิน เราจักใช้อุบายอย่างใดอย่างหนึ่งลวงกินมันให้ได้ แล้วได้กล่าวว่า “ฉันจักเป็นภรรยาสาวผู้สวยงาม ร้องไพเราะเพื่อคุณ คุณจะพบฉันผู้เป็นพรหมจารินีที่สวยงาม ด้วยการเสวยอารมณ์อย่างดี คือ สุขเวทนา”
พระโพธิสัตว์ได้ยินคำนั้นแล้วก็คิดว่า ควรที่เราจะขู่แมวตัวนี้ให้หนีไปเสีย แล้วจึงกล่าวว่า “เจ้าผู้กินซากศพ ผู้ดื่มโลหิต ผู้เป็นโจรปล้นไก่ เจ้าไม่ต้องการให้ฉันเป็นผัวด้วยการเสวยอารมณ์ที่ดี คือ สุขเวทนา”
ฝ่ายแมวได้ฟังดังนั้นแล้วก็วิ่งเผ่นหนีไป และไม่กล้ากลับมาอีกเลย

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“ผู้ไม่เชื่อง่าย ก็ไม่ตกอยู่ใต้อำนาจของศัตรู”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
สติมโต สทา ภทฺทํ
คนมีสติเท่ากับมีสิ่งนำโชคอยู่ตลอดเวลา (๑๕/๒๘๙)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม