"อุโบสถไม้" วัดคร่อเรียงราย ต.พนมเศษ อ.ท่าตะโก จ.นครสวรรค์

วัดคร่อเรียงราย
ตำบลพนมเศษ อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์

วัดคร่อเรียงราย ตั้งอยู่หมู่ที่ ๔ บ้านคร่อเรียงราย ตำบลพนมเศษ อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งวัดเมื่อ พ.ศ.๒๔๖๑ ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖) ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๒

วัดแห่งนี้ตั้งอยู่ในเขตชนบทที่ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตร เป็นสังคมที่มีชีวิตเรียบง่าย มีวัดคร่อเรียงรายเป็นศูนย์กลางของการประกอบพิธีกรรมและประกอบกิจกรรมทางศาสนามาเป็นเวลากว่าร้อยปี ศาสนสถานเดิมของวัดก่อสร้างจากวัสดุไม้เป็นส่วนใหญ่ รวมถึงพระอุโบสถหลังคาซ้อนชั้น ที่สร้างด้วยไม้เกือบทั้งหลัง ซึ่งปัจจุบันมีสภาพชำรุดทรุดโทรม พระภิกษุไม่สามาถใช้ทำสังฆกรรมได้ แต่อย่างไรก็ตาม "พระอุโบสถไม้วัดคร่อเรียงราย" ก็ยังคงเหลือร่องรอยของศิลปกรรมหรือสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจให้เราได้เรียนรู้สิ่งที่บรรพชนได้สร้างสรรค์ขึ้นไว้ในพุทธศาสนา

อาคารอุโบสถหลังเก่า ส่วนล่างก่อด้วยอิฐถือปูน ลักษณะฐานบัวซ้อนกันสามชั้น ถัดจากฐานบัวขึ้นไปก่อสร้างด้วยวัสดุจากไม้เกือบทั้งหมด หลังคามุงสังกะสี ผนังด้านข้างเป็นไม้ฝาแบบดั้งเดิม ทาด้วยสีเหลือง ผนังด้านข้างแบ่งเป็นด้านละ ๔ ส่วน มีหน้าต่างด้านละ ๔ ช่อง ผนังด้านหน้าและด้านหลังพระอุโบสถมีประตูเข้าออกด้านละ ๒ ประตู ส่วนของปลายเสาแต่ละด้านประดับด้วยแผ่นไม้แกะสลักฝีมือประณีต มีคันทวยไม้แกะสลักเป็นรูปพญานาคตกแต่งติดชิดด้านล่างของแผ่นไม้เหนือปลายเสา ด้านบนของหลังคามีช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ ทำจากปูนปั้นติดตั้งอยู่ปลายตะเข้สันหลังคา หน้าบันพระอุโบสถเป็นไม้แกะสลักลวดลายไทยงดงามติดประดับ มีรูปเทวรูป (สังเกตเห็นว่าน่าจะทำจากปูนปั้น) ประดับอยู่ส่วนปลายของหน้าบัน

หลังคาพระอุโบสถเป็นหลังคาชั้นลด (หลังคาซ้อนกัน ๓ ชั้น)

หน้าบันพระอุโบสถ

หน้าบันพระอุโบสถมีการจำหลักลายอันงดงาม มีเทวรูปติดอยู่เหนือสุดของหน้าบัน
สังเกตดูเห็นว่าน่าจะทำจากปูนปั้น

น่าเสียดาย...พระอุโบสถหลังนี้ เป็นที่อยู่อาศัยของนกพิราบจำนวนมากมาย
ในพระอุโบสถและโดยรอบจึงมีความสกปรกเลอะเทอะจากมูลนก จากรังนก (เข้าไปถ่ายภาพในระยะใกล้ไม่ได้)

ด้านล่างของผนังอุโบสถก่อด้วยอิฐถือปูน

รอบวงกบประตู เขียนภาพลายเส้นสีน้ำตาลเข้ม เป็นรูปซุ้มประตู ระบายด้วยสีน้ำตาลอ่อน

เหนือวงกบประตูทั้งสองช่อง เขียนตัวหนังสือ ว่า “นางเล็กสร้างให้พ่อทิพแม่ม่วย จันทร์ประทีป” และ “ทองดีสำเนียงสร้างให้พ่อทิพแม่ม่วย ฯ”

ปลายเสา มีแผ่นไม้จำหลักลายอันงดงามติดประดับแต่ละด้าน

ซุ้มเสมาและใบเสมา วัดคร่อเรียงราย

ซุ้มเสมาและใบเสมา วัดคร่อเรียงราย

-----------------------

พระอุโบสถหลังเก่าของวัดวังมะนาว อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี

เมื่อมีการสมมุติเขตเสมาใช้อุโบสถทรงแปดเหลี่ยมยอดเจดีย์ซึ่งได้สร้างขึ้นมาใหม่นั้น พระอุโบสถหลังเก่า
ได้รับการบำรุงรักษา อนุรักษ์ศิลปกรรมไว้เป็นอย่างดี สังเกตเห็นได้ว่า พื้นปูนรอบอุโบสถมีร่องรอยลักษณะ
เป็นวงกลมที่เกิดจากการเทปูนกลบทับพื้นให้เสมอกัน หลังจากการทำพิธีถอนเสมา (กรรมวาจาสอนถอน-
ติจีวราวิปวาสและสมานสังวาสสีมา)

พระอุโบสถใหม่ของวัดคร่อเรียงราย

โรงเรียนวัดคร่อเรียงราย อยู่ในบริเวณวัดคร่อเรียงราย
โดยสภาพอาคารและสภาพแวดล้อม น่าจะเป็นโรงเรียนที่ไม่มีการเรียนการสอน