พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๒๒๔ อนภิรตชาดก : บัณฑิตผู้มีใจเป็นกลาง

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๒๒๔ อนภิรตชาดก
บัณฑิตผู้มีใจเป็นกลาง

ในอดีตกาล ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติในกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์ได้เป็นอาจารย์ทิศาปาโมกข์ ครั้งนั้นศิษย์ของท่านก็ได้เห็นโทษของภรรยาแล้ว ไม่มาหาเสีย ๒-๓ วัน เพราะความเป็นผู้มีจิตขุ่นหมอง วันหนึ่งถูกอาจารย์ถาม ก็แจ้งเหตุนั้นให้ทราบ ครั้นแล้วอาจารย์ของเขาจึงกล่าวว่า
   “พ่อเอ๋ย ขึ้นชื่อว่าหญิงเป็นของทั่วไปแก่คนทั้งปวง บัณฑิตทั้งหลายจะไม่ทำความขุ่นเคืองในหญิงเหล่านั้นเลย”
   แล้วให้แง่คิดว่า
   “ขึ้นชื่อว่า หญิงปุถุชนทั้งหลายในโลก มีอุปมาเหมือนแม่น้ำ หนทาง โรงน้ำดื่ม ที่ประชุม และบ่อน้ำ บัณฑิตทั้งหลายย่อมไม่ถือโกรธหญิงเหล่านั้น”
   พระโพธิสัตว์กล่าวคำสอนแก่ศิษย์อย่างนี้ เขาฟังคำสอนนั้นแล้วจึงวางใจเป็นกลางได้ แม้ภรรยาของเขาก็คิดว่า ได้ยินว่าอาจารย์รู้เรื่องของเราแล้ว ตั้งแต่บัดนั้นก็ไม่ทำกรรมอันลามกอีก

ธรรมนิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“บัณฑิตควรวางใจเป็นกลางในหญิงทั้งหลาย”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสาย
สิ่งทั้งหลายไม่ควรเข้าไปยึดมั่นถือมั่น (๑๒/๓๗๘)

คัดจาก : หนังสือ พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ / จัดพิมพ์เพื่อเผยแพร่พระพุทธศาสนาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดย สถาบันบันลือธรรม