"วิธีจัดการกับอารมณ์ร้าย"โดย ท่านเจ้าคุณนรรัตน์ ราชมานิตอารมณ์ร้าย คือ ความกลัว ความกังวลกลุ้มใจ ความร้อนใจ ความห่วงใจ
ความเกลียด ความโกรธ ความหึงหวง ความริษยา ใจคอเหี่ยวแห้ง
ความโศก ความตื่นเต้น ความเสียใจ โทมนัส ความบ่นเพ้อรำพันด้วยเสียใจ
โหยหวน โศกเศร้า คร่ำครวญถึง มืดมน ความเสียใจ ตรอมใจ
เมื่ออารมณ์ร้ายเหล่านี้เกิดขึ้นในใจ จงหายใจเข้าให้ลึก ๆ
สร้างมโนภาพสูดเอากำลังงานของชีวิตที่อยู่ในสากลโลก
(The universal supply of life energy)
อำนาจ ความเข้มแข็งและกำลังเข้าไป
เมื่อหายใจออกจงนึกขับอารมณ์ร้ายเหล่านี้ออกมา
และเพ่งกล่าวในใจว่า "ออกไป ออกไป ออกไป"
พร้อมกับทำความรู้สึกว่า อารมณ์ร้ายเหล่านี้ออกไปจากใจแล้ว
ปฏิบัติอย่างนี้จนกว่าอารมณ์นั้นจะจางหายไป
ถ้าไม่หายอย่าเพิ่งเลิก หรืออีกอย่างหนึ่ง เพ่งดูอารมณ์ร้าย
เหล่านั้นที่เกิดขึ้น แยกใจออก เหมือนกับดวงจันทร์แยกออกจากเมฆ
อารมณ์ร้ายเหล่านี้เป็นเมฆหมอกจะมาบังใจ ตามปกติไม่ได้อยู่ที่ใจ
มันจรมาเป็นครั้งคราว เหมือนมารมาผจญหรือลองใจว่า
เราจะเข้มแข็งหรือไม่ ถ้าเรามีกำลังต่อต้านพอ
ค่อย ๆ จางไปทีละน้อย ๆ จนมันหลบหน้าหายไป
ในทางตรงกันข้าม ถ้ากำลังใจต่อต้านไม่พอ
มันก็กำเริบได้ใจ ผจญเราล่มจมป่นปี้ไปเหมือนกัน
เพราะฉะนั้นเวลามันเกิดขึ้น ให้มีสติระลึกว่า
เวลานี้เจ้าอารมณ์ร้ายเหล่านั้นเกิดขึ้นแก่เราแล้ว
วางใจเฉยเพ่งดู ต่อต้าน อย่างสงบ นึกในใจว่า
"ปล่อยมันไป อย่ายึดมันไว้ สักประเดี๋ยวมันก็ค่อย ๆ จางหายไป"
อารมณ์ร้ายเหล่านี้อ่อนแอ เหมือนเมฆในท้องฟ้า
สู้กำลังที่เข้มแข็งไม่ได้เว้นไว้แต่เราจะชอบมัน
แล้วเลี้ยงมันไว้เป็นมิตรสหายสนิทกับใจ
มันก็จะทำลายใจเราทีละน้อย ๆ เหมือนสนิมกัดเหล็กให้กร่อนไปทีละน้อย
เพราะฉะนั้นอย่าประมาท จงระวังให้มากอย่างที่สุด
จงอย่าสมาคมกับอารมณ์เหล่านี้เป็นอันขาด
ในทางตรงกันข้าม ถ้าอารมณ์ดีมีประโยชน์
ที่ให้เกิดความกล้าหาญบากบั่น วิริยะ อุตสาหะ เข้มแข็ง
อดทนก้าวหน้า เหล่านี้ควรรักษาไว้ และบำรุงให้เจริญ วัฒนาถาวรยิ่ง ๆ ขึ้น
เหมือนกับดวงจันทร์ที่ปราศจากเมฆหมอกฉะนั้น...
ธมฺมวิตกฺโก ภิกฺขุ
เจ้าคุณนรรัตน์ ราชมานิต