คุณค่าของพุทธศาสนาในชีวิต 'โอลิเวอร์ สโตน' ผู้กำกับชื่อดังของฮอลลีวูด

"ใช่ ผมเป็นชาวพุทธ หรือผู้ปฏิบัติตามวิถีพุทธ แล้วแต่คุณจะเรียก” เป็นคำตอบของ “โอลิเวอร์ สโตน” (Oliver Stone) ผู้สร้างภาพยนตร์ ผู้เขียนบท และผู้กำกับชื่อดังของฮอลลีวูด เมื่อครั้งให้สัมภาษณ์กับผู้สื่อข่าวที่ถามว่าเขาเป็นพุทธศาสนิกชนหรือไม่

เกือบ 40 ปีในโลกมายา “โอลิเวอร์ สโตน” ผู้กำกับมือทองวัย 64 ปี ได้รับการยกให้เป็นสุดยอดผู้กำกับหนังแนวสังคมการเมือง เขาได้สร้างสรรค์ผลงานไว้มากมาย และภาพยนตร์ที่สร้างชื่อเสียงให้เขา อาทิ Platoon, Born on the Fourth of July, Heaven and Earth, JFK และล่าสุด Alexander ฯลฯ

สโตนเติบโตมาจากครอบครัวที่มีฐานะดี พ่อของเขาเป็นชาวยิว ส่วนแม่เป็นโรมัน คาทอลิค เขาเกิดที่อเมริกา และเติบโตขึ้นอย่างโปแตสแตนท์ ที่ไม่ได้เคร่งอะไรนัก พ่อแม่ของเขาหย่ากันเมื่อตอนที่เขาเรียนอยู่ไฮสคูล สโตน ใช้ชีวิตแบบที่ตัวเองต้องการ คือหลังจากจบไฮสคูลแล้ว เขาได้เข้าเป็นนักศึกษาในมหาวิทยาลัยเยล เมื่ออายุ 18 ปี เพียงปีเศษเขาก็หยุดเรียน เพื่อไปทำงานเป็นครูสอนภาษาอังกฤษที่สถาบันฟรี แปซิฟิค ทางตอนใต้ของเวียดนาม สอนได้ไม่นานก็ลาออก เพราะไม่ชอบเป็นครู จึงไปทำงานกับเรือเดินสมุทร ได้เดินทางไปในที่ต่างๆ จากนั้นก็กลับมาเรียนต่อที่เยล แต่ก็ต้องหยุดเรียนอีกครั้ง ไปเป็นอาสา สมัครเข้ารับใช้ชาติร่วมกับกองทัพสหรัฐอเมริกา ในสงคราม เวียดนาม ตั้งแต่เมษายน ปี 1967 ถึง พฤศจิกายน ปี 1968 โดยปฏิบัติหน้าที่เป็นหน่วยจู่โจม หลังสงครามสงบ เขาได้รับเหรียญทองแดง และตัว “V” ที่หมายถึงความกล้าหาญ

และที่เวียดนามนี่เองที่ทำให้เขาได้รู้จักกับพุทธศาสนา เป็นครั้งแรก แม้จะเพียงผิวเผินก็ตาม สโตนเล่าว่า

“ผมรู้จักพุทธศาสนาเป็นครั้งแรกที่เวียดนามเมื่อตอนยังหนุ่มๆ ผมมีโอกาสไปมาหลายวัดแล้ว แต่ยังไม่เข้าใจจริงๆ และเมื่อผมกลับมาที่เมืองกรีนวิช รัฐคอนเนตทิคัต ที่นี่ก็มีทั้งศาสนาพุทธและฮินดูแพร่หลายไปทั่ว กลายเป็นแฟชั่นในยุค 60 (ปี 1960-1969)

แต่สิ่งที่ทำให้ผู้กำกับคนดังหันมาสนใจพุทธศาสนามากขึ้นก็คือ หนังสือเรื่อง “When Heaven and Earth Changed Places” ซึ่งเขียนโดย เลไล เฮย์สลิป (LE LY HAYSLIP) ที่ถ่ายทอดชีวิตจริงของเธอในช่วงสงครามเวียดนาม

“ต่อมาผมมีโอกาสได้อ่านหนังสือของ Le Ly เป็นหนังสือที่เขียนได้ดีมาก ผมชอบมาก ผมจึงเดินทางไปที่อินเดีย 2 ครั้ง และทิเบต การที่ผมพยายามเข้าใจปรัชญา ทางตะวันออก นับเป็นเรื่องที่ดีสำหรับผมจริงๆ”

ด้วยความชอบหนังสือเรื่อง “When Heaven and Earth Changed Places” สโตนจึงได้นำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ ในชื่อ “Heaven and Earth” ซึ่งเขาลงมือเขียนบทภาพยนตร์เอง และได้มาถ่ายทำในประเทศไทยในปี 1992 ที่จังหวัดพังงาและภูเก็ต และแม้ว่าภาพยนตร์เรื่องนี้จะไม่ประสบความสำเร็จเรื่องรายได้ เพราะคนอเมริกันรุ่นใหม่ไม่สนใจเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสงครามเวียดนาม แต่ภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นเรื่องโปรดของผู้กำกับคนดัง ที่ชี้ให้เห็นถึงศรัทธาความเชื่อที่เขามีต่อพุทธศาสนา

“เรื่อง Heaven and Earth สร้างจากเรื่องจริงของ หญิงชาวเวียดนามที่ชื่อ Le Ly เธอสามารถให้อภัยศัตรูของเธอได้ และสามารถเอาชนะความเจ็บปวดทั้งปวง ซึ่งผมคิดว่าเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่ และเป็นคติธรรมที่ดี เธอเป็นพุทธศาสนิกชน และทำให้ผมเปลี่ยนมานับถือศาสนาพุทธแบบเวียดนามในตอนแรกๆ แต่ต่อมาผมก็หันมาปฏิบัติตามพุทธศาสนาแบบทิเบตจนถึงปัจจุบัน”

สโตนเคยผ่านการหย่าร้างมาแล้ว 2 ครั้ง ปัจจุบันเขาใช้ชีวิตคู่กับ Chong Son Chong สาวเกาหลีที่อพยพเข้ามาอยู่ในสหรัฐ มีบุตรสาวด้วยกัน 1 คน ชื่อ Tara Chong ผู้กำกับชื่อดังเป็นคนรักครอบครัว ยอมรับและเคารพในความเป็นตะวันออกของภรรยา ซึ่งทำให้เขาซาบซึ้ง และเห็นคุณค่าของศาสนาพุทธ จนได้ลงมือศึกษาอย่างจริงจัง

“คุณใช้ชีวิตตามหลักพระธรรมคำสอนไปเรื่อยๆ ถ้าคุณเป็นชาวพุทธ จะรู้ว่า ผมหมายถึงการปฏิบัติที่ไม่มีที่สิ้นสุด พุทธศาสนาเน้นเรื่องความเป็นตัวตนที่แท้จริงของเรา ซึ่งต่างจากความเชื่อของทางตะวันตก ที่พยายามกัดกร่อน แก่นแท้ในตัวเราออกไปทีละน้อย

ผมได้รับอิทธิพลจากภรรยาของผมด้วย จึงหันมาศึกษาพุทธศาสนาอย่างจริงจังตลอดเวลาเกือบ 20 ปีแล้ว เริ่มแรกผมศึกษาพุทธแบบเวียดนาม ซึ่งเป็นเรื่องยากมากสำหรับคนอเมริกันที่จะเข้าใจ และเห็นคุณค่าของปรัชญาทางพุทธศาสนา แต่สำหรับผมแล้ว ศาสนาพุทธช่วยสร้างสมดุลในชีวิตผมได้อย่างน่าพอใจ และเป็นสุข พูดให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ ผมเติบโตมาจากวัฒนธรรมที่ให้ความสำคัญกับความเป็นเอกเทศอย่างตะวันตก แต่เมื่อผมใช้ชีวิตคู่กับภรรยาที่เป็นชาวตะวันออก มีลูกสาวที่เราเลี้ยงดูแบบตะวันออก พวกเขาทำให้ผมมีความสุขมาก ดังนั้น ผมจึงซาบซึ้งและเห็นคุณค่าของพุทธศาสนาอย่างแท้จริง”

และเมื่อผู้สื่อข่าวถามว่า “คุณจะอธิบายการเป็นพุทธศาสนิกชนอย่างไร?”

สโตนตอบเพียงสั้นๆ ว่า “พยายามไปให้ถึงจุดที่รู้แจ้ง เห็นจริง”

ผู้กำกับระดับตำนานของฮอลลีวูดคนนี้ได้เดินทางมาเยือนไทยเมื่อต้นปี 2010 ในฐานะทูตสันติภาพ ตามคำเชิญ ของมูลนิธิสันติภาพนานาชาติในโครงการ สานสัมพันธ์ สู่สันติวัฒนธรรม ครั้งที่ 3 ในภูมิภาคอาเซียน โดยเขาได้แสดงปาฐกถาพิเศษ ในหัวข้อ “การสร้างภาพยนตร์กับการ สร้างสันติภาพ”

รู้จัก ‘โอลิเวอร์ สโตน’

วิลเลียม โอลิเวอร์ สโตน เกิดเมื่อวันที่ 15 กันยายน ค.ศ. 1946 ที่นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา เขาเป็นทั้งเป็นผู้สร้างภาพยนตร์ ผู้เขียนบท และผู้กำกับ

ผลงานภาพยนตร์เรื่องแรกๆ ของเขาเป็นแนวสยองขวัญเช่นเรื่อง Seizure (ปี 1974) เขามีผลงาน 3 เรื่องที่เกี่ยวกับสงครามเวียดนามคือ เรื่อง Platoon (ปี1986), Born on the Fourth of July (ปี1989) และ Heaven & Earth (ปี1993) สโตนได้รับรางวัลออสการ์ 3 ครั้ง ครั้งแรกจากเรื่อง Midnight Express (ปี1978) ในสาขารางวัลดัดแปลงภาพยนตร์ยอดเยี่ยม และอีก 2 ตัวในสาขาผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยมจากเรื่อง Platoon และเรื่อง Born on the Fourth of July

และ 2 รางวัลอคาเดมี่ อวอร์ด ในฐานะผู้กำกับภาพยนตร์เรื่อง Platoon และเรื่อง Born on the Fourth of July

ผลงานล่าสุดของเขาได้แก่ JFK, Natural Born Killers, Nixon, Alexander, World Trade Center และเพิ่งจะปิดกล้อง Wall Street 2 ที่สร้างร่วมกับไมเคิล ดักลาส

(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 115 มิถุนายน 2553 โดย บุญสิตา)

http://www.manager.co.th/Dhamma/ViewNews.aspx?NewsID=9530000076663