เที่ยว "ดอยตุง" เทือกเขาสวย ที่เชียงราย

"ดอยตุง"
เทือกเขาสวย ท้องฟ้าสดใส กับความงดงามตามธรรมชาติ

เขาในอำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย เป็นที่มาของตำนานราชวงศ์ลวะจักราช เป็นที่ตั้งของพระธาตุดอยตุง พระตำหนักดอยตุง และศูนย์กลางโครงการพัฒนาดอยตุงตามพระราชดำริของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

ดอยตุงมีความสูง ๑,๕๐๘ เมตร เป็นยอดเขาหนึ่งในสามยอดของเทือกเขาดอนตายสะ หรือดอยสามเส้า เพราะลักษณะเหมือนก้อนเส้า ๓ เส้า แต่ปัจจุบันเรียกว่า ดอยนางนอน ยอดเขาทั้งสามนี้คือ ดอยตุง ดอยย่าเฒ่า และดอยจ้อง หรือดอยจิกจ้อง

ดอยตุง เดิมเรียกว่า ดอยดินแดง ตามตำนานเรียกว่า ดอยธง (คำว่า “ตุง” ทางเหนือหมายถึง ธงตะขาบ) เนื้อความตามตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ กล่าวถึงดอยตุงว่ามีการเชิญกษัตริย์ของเมืองต่าง ๆ ในชมพูทวีปมาประชุมเพื่อตั้งศักราชใหม่ ขาดแต่ลานนาไทยประเทศ (อาจารย์วิชาประวัติศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ท่านหนึ่งระบุว่า คือเมืองเชียงลาวใกล้แม่น้ำสาย) ไม่มีตัวตน เพราะขาดกษัตริย์ปกครอง พระอินทร์จึงส่งลาวจกเทวบุตรลงมาจุติโดยไต่บันไดเงินลงมาจากสวรรค์ ตรงดอยตุง พร้อมบริวารหนึ่งพันคน ชาวเมืองจึงยกลาวจกขึ้นเป็นกษัตริย์องค์แรก เป็นการเริ่มต้นราชวงศ์ลวะจักราช ตำนานพระธาตุดอยตุงและตำนานเชียงแสนมีเนื้อความเพิ่มเติมอีกว่า ภูเขาทิศตะวันตกของเมืองเชียงแสนมีภูเขาอยู่สามลูก ภูเขาทาตั้งอยู่ทางเหนือ ภูเขาย่าเจ้าตั้งอยู่ตรงกลาง ภูเขาปู่เจ้าอยู่ทางใต้

นิทานเกี่ยวกับภูเขาสามลูกนี้เล่าว่า มิลักขุสองผัวเมีย ผัวชื่อปู่เจ้าลาวจก เมียชื่อย่าเจ้าลาวจก มีจกเช่า คือ จอบคนละ ๕๐๐ อัน (จึงได้ชื่อว่าลาวจก) ทั้งสองหาเลี้ยงชีพด้วยการทำไร่ทำสวน เป็นหัวหน้าของชาวดอยทั้งหลายในแถบเทือกเขานั้น จึงเรียกชื่อดอยว่า ดอยปู่เจ้าและดอยย่าเจ้า อาจจะเป็นด้วยเหตุนี้ดอยตุงจึงมีชื่ออีกหนึ่งว่า ดอยปู่เจ้าลาวจก ต่อมาภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นดอยตุง ตามชื่อปูชนียสถานบนดอย คือ พระธาตุดอยตุง

ดอยตุงมีภูมิอากาศสดชื่น ทิวทัศน์งดงาม เป็นพื้นที่ป่าไม้อุดมสมบูรณ์ ในขณะเดียวกันสิ่งที่พบเห็นได้ท่ามกลางเมฆหมอกปกคลุมบนดอยสูงนั้นก็คือ ชาวเขาที่ทำไร่เลื่อนลอยปลูกบ้านอยู่กันเป็นกลุ่ม ๆ ตามไหล่เขาที่ถูกแผ้วถาง ภูเขาบางลูกถูกบุกรุกจนกลายเป็นเขาหัวโล้น ในปี พ.ศ. ๒๕๓๐ เป็นต้นมา รัฐบาลโดยความร่วมมือกับภาคเอกชนได้เริ่มจัดทำโครงการพัฒนาพื้นที่ดอยตุง เพื่อฟื้นฟูธรรมชาติและสภาพแวดล้อมให้กับเทือกเขาแถบนี้สนองพระราชดำริในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี จำนวนพื้นที่ ๙๓,๕๑๕ ไร่ ในเขตอำเภอแม่จันและอำเภอแม่สายจังหวัดเชียงราย ไปพร้อม ๆ กับการจัดตั้งมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงให้เป็นหน่วยงานประสานกับภาคเอกชน เร่งร่วมมือปลูกป่าโดยจ้างชาวเขาบนดอยเพื่อเปลี่ยนแปลงโครงสร้างรายได้ของชาวเขาจากการทำไร่เลื่อนลอย ปลูกฝิ่น มารับจ้างปลูกป่า พร้อมให้ความรู้ในการปลูกป่า การทำการเกษตรที่ถูกหลักวิชาการ มีการสร้างถนน ระบบไฟฟ้า จัดหาแห่งน้ำกินน้ำใช้ สร้างโรงเรียน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ศูนย์พัฒนาอาชีพ จัดสร้างพระตำหนักดอยตุงเพื่อเป็นที่แปรพระราชฐานของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ระหว่างทรงงาน

ด้วยพระกรุณาธิคุณของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ได้ทรงดำริริเริ่มโครงการพัฒนาดอยตุง ทำให้พื้นที่ป่าเขาบนดอยตุงและผู้คนบนเขาในปัจจุบัน มีการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ความเขียวขจี ความงดงามตามธรรมชาติ กลับคืนสู่ดอยตุงอีกครั้งหนึ่งของจังหวัดเชียงราย