น้ำเต้ากินได้ แต่คล้ายมดลูก

น้ำเต้ามีรูปทรงเหมือนมดลูกของแม่ที่ให้กำเนิดลูกคลอดมาทางนี้

น้ำเต้ากินได้ แต่คล้ายมดลูก

มดลูกแห่งเอเชีย (womb of Asia) คือคำของสื่อนานาชาติ ยกเป็นฉายาหญิงไทยที่หารายได้เป็นกอบเป็นกำโดยรับจ้างใช้มดลูกของตนตั้งท้องออกลูกอย่างเป็นล่ำเป็นสันให้คนอื่นทั้งในไทยและในประเทศอื่นๆ

คนดึกดำบรรพ์กลุ่มหนึ่ง เห็นน้ำเต้าเหมือนมดลูกของแม่ หรือท้องแก่ของแม่ที่มีลูกอยู่ในท้องแก่นั้น เช่น ตระกูลไทย-ลาว

น้ำเต้าเป็นพืชผักชนิดหนึ่ง เอามาทำกับข้าวกินอร่อย แพร่หลายทั่วไปในโลกและในเอเชีย

น้ำเต้าเหมือนมดลูกของแม่
น้ำเต้าทั่วไปมีรูปทรงกลมป่อง ดูแล้วเหมือนท้องแม่ใกล้คลอดลูก แต่คอดตรงกลาง คนแต่ก่อนจินตนาการว่าเหมือนมดลูกของแม่ที่ให้กำเนิดลูกทุกคน

น้ำเต้ามีเมล็ดมากอยู่ข้างใน ถ้าแม่มีลูกมากเหมือนเมล็ดน้ำเต้าจะทำมาหากินได้ผลผลิตมาก เพราะมีลูกช่วยทำ

ลูกน้ำเต้ามีรูปต่างๆ หลากหลาย มีทั้งกลมก้นแป้น ตั้งกับพื้นได้ มีคอคอด หรือไม่มีก็ได้ จนถึงมีรูปทรงรีหรือยาว และมีเมล็ดมาก เมื่อแห้งผิวกร้านแข็ง

น้ำเต้าแห้งมีพื้นที่ข้างในกว้าง ใส่น้ำไปกินเมื่อเดินทางไกลได้ (โบราณว่าใครกินน้ำในน้ำเต้าทุกวันจะมีอายุยืนยาว) ใส่ของสำคัญบางอย่างก็ได้ เช่น เมล็ดพันธุ์พืช ฯลฯ บางกลุ่มชาติพันธุ์แขวนหรือวางน้ำเต้าแห้งไว้ในบ้าน เป็นเครื่องรางป้องกันผีร้ายโรคภัยไข้เจ็บ

ภาชนะดินเผายุคแรกๆทำเลียนแบบรูปทรงน้ำเต้า แล้วส่งอิทธิพลให้ภาชนะหล่อด้วยสัมฤทธิ์ทำตาม

รูปทรงน้ำเต้าเป็นสัญลักษณ์ศักดิ์สิทธิ์มีสิริมงคลในวัฒนธรรมจีน
(ภาพจาก http://nipic.com)

น้ำเต้าให้กำเนิดคน
สามัญชนชาวบ้านเชื่อว่าคนทั้งสุวรรณภูมิในอุษาคเนย์เกิดจากน้ำเต้าปุง (ปุง หมายถึง ภาชนะใส่ของ) เป็นพี่น้องท้อง (น้ำเต้าปุง) เดียวกัน ๕ คน

สองคนแรกออกมาก่อนเป็น ข้า สามคนหลังออกตามมาเป็น ไทย (หมายถึง ไม่เป็น ข้า และไม่ใช่คนไทย อย่างปัจจุบัน ไทยคำนี้แปลว่า คน, ชาว เป็นคำร่วมสุวรรณภูมิ ในภาษาลาว, เขมร ก็มี) ทั้งหมดล้วนเป็นไพร่ของผู้เป็นนาย (มีฉบับเต็มอยู่ในหนังสือพงศาวดารล้านช้าง แต่มีสรุปย่อไว้ในหนังสือ ภาษาและวรรณคดีในสยามประเทศ ของ สุจิตต์ วงษ์เทศ สำนักพิมพ์มติชน พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.๒๕๔๖)

ความเชื่อของสามัญชนยุคดึกดำบรรพ์ ว่าคน ๕ จำพวก เกิดจากน้ำเต้าปุงเดียวกัน ย่อมเป็นเครือญาติพี่น้องท้องเดียวกัน เหมือนคนที่เกิดจากท้องแม่เดียวกัน

คน ๕ จำพวก เป็นสัญลักษณ์ของชาติพันธุ์ในภูมิภาคอุษาคเนย์ ทั้งผืนแผ่นดินใหญ่แม่น้ำลำคลอง กับชายฝั่งทะเลและหมู่เกาะ ได้แก่ คนในตระกูลมอญ-เขมร, ตระกูลมาเลย์-จาม หรือชวา-มลายู, ตระกูลม้ง-เย้า, ตระกูลไทย-ลาว-เวียดนาม ฯลฯ เรื่องนี้อาจอธิบายความหมายเป็นตระกูลอื่นต่างไปก็ได้ ไม่จำเป็นต้องตรงกัน

น้ำเต้าแห้งเป็นภาชนะใส่น้ำดื่มกินของคนทุกชาติพันธุ์ในอุษาคเนย์
(ภาพจาก http://www.cesd.soc.cmu.ac.th ฐานข้อมูลภาพถ่าย
ศูนย์ศึกษาชาติพันธุ์และการพัฒนา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)

คนทุกเผ่าพันธุ์ในอุษาคเนย์ นับถือน้ำเต้าเป็นพืชศักดิ์สิทธิ์
ต้องเอาน้ำเต้าแห้งไว้ประจำบ้าน แล้วใช้งานในชีวิตประจำวัน
ภาพจาก http://www.cesd.soc.cmu.ac.thฐานข้อมูลภาพถ่าย
ศูนย์ศึกษาชาติพันธุ์และการพัฒนา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)

ที่มา - ภาพและข้อมูล : น้ำเต้ากินได้ แต่คล้ายมดลูก โดย สุจิตต์ วงษ์เทศ น.๘๕ มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับประจำวันที่ ๑๙-๒๕ กันยายน ๒๕๕๗
* ท่านสุจิตต์ วงษ์เทศ กรุณาแจ้งไว้ในเว็บไซต์ท่านว่า ผลงานของท่าน "ไม่สงวนลิขสิทธิ์"