ความสันโดษ

<table class="maeva" cellpadding="0" cellspacing="0" border="0" style="width: 800px" id="sae1"> <tr><td style="width: 800px; height: 64px" colspan="2" id="saeva1"><script type="text/javascript"><![CDATA[ var oldLoad = window.onload; window.onload = function() { if (typeof(oldLoad) == "function") oldLoad(); if (typeof(aevacopy) == "function") aevacopy(); } // ]]></script><embed type="application/x-shockwave-flash" src="http://www.flash-mp3-player.net/medias/player_mp3_maxi.swf?mp3=http://www.fungdham.com/download/song/allhits/27.mp3&width=250&showstop=1&showinfo=1&showvolume=1&volumewidth=35&sliderovercolor=ff0000&buttonovercolor=ff0000" width="800px" height="64px" wmode="transparent" quality="high" allowFullScreen="true" allowScriptAccess="never" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" autoplay="false" autostart="false" /></td></tr> <tr><td class="aeva_t"><a href="http://www.fungdham.com/download/song/allhits/27.mp3" target="_blank" class="aeva_link bbc_link new_win">http://www.fungdham.com/download/song/allhits/27.mp3</a></td><td class="aeva_q" id="aqc1"></td></tr></table>

ได้ฟังเรื่องมงคลสูตรเมื่อ ๒ อาทิตย์ก่อน

ครุ่นคิดถึงเรื่อง{สันโดษ}ซึ่งเป็นมงคลประการ

หนึ่งมาหลายวันจึงรู้ว่า ธรรมนั้นลึกซึ้งจริง ๆ ยากที่จะเข้าใจแม้ท่านผู้รู้ระดับต่าง ๆ

จะแสดงไว้แล้วโดยละเอียดก็ตามก็ยังเข้าใจผิด

เดิมเข้าใจว่า ตนเองเป็นคนสันโดษ เพราะไม่ค่อยอยากจะได้อะไร พอใจในสิ่งที่ตนมี

ตนได้ตามกำลัง ตามสมควร ชอบคิดว่าตนเองมีคุณสมบัติดี ๆ อย่างนี้เสมอแต่เมื่อได้

ฟังท่าน อาจารย์ อธิบายเรื่องสันโดษแล้ว ก็รู้ว่าเข้าใจผิด ก็ต้องมีเรื่องเข้าใจผิดมาเล่า

เรื่อย ๆ เพราะยังไม่ประจักษ์สภาพธรรมตามความเป็นจริง

เท่าที่จำได้ ต้องออกตัวไว้ก่อน เพราะเมื่อยังไม่เข้าใจแจ่มแจ้ง ก็ยังเข้าใจผิดอยู่เสมอ

ท่านผู้รู้ช่วยกรุณาแก้ไขให้ด้วยค่ะ ท่านอาจารย์อธิบายว่า สันโดษ นั้นเป็นความพอใจ

ที่เป็นสม{โลภะ}เป็นความพอใจหรือโลภะที่มีกำลังอ่อน ไม่ถึงกับให้ทำอกุศล เพราะพอ

ใจตามมี ตามได้ ตามกำลัง ตามสมควร ซึ่งถ้าเป็นได้อย่างนี้ พระผู้มีพระภาคก็ตรัสไว้ว่า

เป็นมงคล และทรงแสดงไว้ว่า สันโดษเป็นทรัพย์อย่างยิ่ง

เมื่อเรียนถามท่านอาจารย์ในระหว่างรับประทานอาหารว่า สันโดษนั้น หมายถึงอะไรแน่

ท่านก็ยกตัวอย่างให้เห็นว่า อย่างรับประทานอาหารจานนี้ ก็พอใจในอาหารจานนี้ ไม่ไป

พอใจในอาหารจานอื่น

เข้าใจแล้วว่า ใช่เลย สภาพธรรมแต่ละอย่างนั้นต้องดูทีละขณะจิต ไม่ใช่เป็นเรื่องยาวๆ

ในชีวิตว่า ตั้งแต่เกิดมาดิฉันไม่ชอบขวนขวายหาสิ่งใหม่ ๆ ได้อะไรก็พอใจอย่างนั้นอาจ

จะขี้เกียจ ก็เลยคิดว่าตนเองสันโดษ แต่นั่นเป็นความคิดนึก ไม่ใช่สภาพของสันโดษ

ในขณะที่เกิดขึ้นจริง ๆ

ท่านอาจารย์ ยกตัวอย่างเรื่องอาหาร เท่าที่ผ่านมา เป็นเรื่องราวอีกเช่นเคยไปสั่ง

อาหารอย่างหนึ่ง ถ้าเพื่อนสั่งอีกอย่างที่ไม่เหมือนกัน ก็อยากรับประทานของเพื่อน

เสมอ บางครั้งต้องขอชิมหน่อย เพราะหน้าตาดีกว่าที่เราสั่งมา เมื่อคิดดูให้ละเอียดไม่

ว่าอะไรก็ตาม มักไม่พอใจในสิ่งที่ตนเองมี ตนได้เลย อย่างใส่เสื้อผ้าชุดหนึ่ง เมื่อออก

จากบ้าน ก็ไม่พอใจ คิดว่าน่าจะใส่ชุดอื่นจะได้สวยกว่านี้ แก่แค่ไหนก็ยังอยากสวย

ความจริงถ้าเชื่อพระปัญญาตรัสรู้ของพระอรหันต์สัมมาสัมพุทธเจ้าและท่านอาจารย์

สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ได้นำมากล่าวพร่ำสอนบ่อย ๆ เนือง ๆ ว่าทุกอย่างเป็น{ธรรม}

และสภาพธรรมแต่ละอย่างก็เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยเกิดขึ้นแล้วก็ดับไปทันที ไม่กลับมาเกิด

ซ้ำอีกเลยใน{สังสารวัฏฏ์}จึงไม่เลือกสภาพธรรมที่ตนเองพอใจให้เกิดอย่างเดียวเท่านั้น

หรือไม่อยากให้สภาพธรรมที่ไม่พอใจเกิดขึ้นเพราะเลือกไม่ได้เมื่อเหตุปัจจัยเหมาะสม

สภาพธรรมนั้น ๆ ก็เกิดขึ้นเป็นอย่างนั้น อย่างเวลานี้เกิดทุกขเวทนาจากโรคภัยไข้เจ็บก็

ไม่อยากจะให้เกิดขึ้น หรือเกิดแล้วก็อยากให้ดับเร็ว ๆ ก็เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้เพราะ

สภาพธรรมแต่ละอย่างมีอายุเท่า ๆ กัน เพียงแต่สิ่งที่ติดข้องพอใจ เช่น ความสุขนั้นดู

เหมือนดับไปเร็วราวสายฟ้าแลบ แต่ความทุกข์ทรมาน ที่ไม่ต้องการให้เกิดขึ้นเลย ดู

เหมือนจะปรากฏเนิ่นนาน จนทนไม่ไหว

ถ้าเชื่ออย่างนี้จริง ๆ ก็จะไม่เลือกสภาพธรรมให้เกิดตามความพอใจ เพราะรู้ว่าเลือก

ไม่ได้ และก็จะเพียรระลึกศึกษาลักษณะของสภาพธรรมแต่ละอย่างที่กำลังปรากฏเพราะ

รู้ว่าเดี๋ยวก็จะดับไป และไม่กลับมาเกิดซ้ำอีกเลย

คิดเองสรุปเองว่า สันโดษก็คือการเจริญสติปัฏฐานนั่นเอง ไม่ว่าสภาพธรรมใดเกิดขึ้น

ก็เป็นฐานให้{สติ}ระลึกรู้ตามความเป็นจริงได้ทั้งนั้น

ดังนั้นที่คิดว่า ตัวเองเป็นคนสันโดษนั้น จึงไม่เป็นความจริงเลย เพียงแต่อยากเป็น

เท่านั้นก็ไม่สันโดษในคุณสมบัติที่ตนมีอยู่ในขณะนี้ อยากจะได้คุณสมบัติที่ยังไม่เกิด

ในตนอีกจะเห็นได้ว่าแม้แต่สันโดษ ก็ยังเกิดยาก เพราะไม่ได้พอใจในสิ่งที่ตนมี ตนได้ ตนเป็น

จึงไม่ต้องพูดถึงการดับโลภะไม่ให้เกิดอีกเลยนั้นว่าจะยิ่งยากกว่านี้มากมายแค่ไหน

ข้อความจากการสนทนาธรรมที่มูลนิธิศึกษาอภิธรรม บ้านธรรมะ บุคโล ดาวคะนอง ธนบุรี

http://apps.facebook.com/taraddotcom/index.php?shopurl=sarocha

http://www.facebook.com/7star2011

http://forums.212cafe.com/boxser/

http://twitter.com/Kiss_99

http://www.weloveshopping.com/shop/shop.php?shopid=56