การกรวดน้ำ

การกรวดน้ำ

การ กรวดน้ำ เป็นประเพณีนิยมที่ได้ประพฤติปฏิบัติสืบๆ กันมาแต่โบราณกาล หมายถึงการอุทิศส่วนกุศล หรือแผ่ส่วนบุญด้วยวิธีหลั่งน้ำมารดดิน คือใช้น้ำเป็นสื่อในการกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศล มักจะอุทิศให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว หรืออุทิศให้แก่เจ้ากรรมนายเวร แต่อาจมีการกรวดน้ำให้แก่ผู้ยังมีชีวิตอยู่ก็ได้ในกรณีที่ขออโหสิกรรม

วิธีกรวดน้ำ คือ ใส่น้ำสะอาดในขันหรือแก้วน้ำ ตั้งจิตให้บริสุทธิ์แน่วแน่ว่าขออุทิศส่วนบุญกุศลให้แก่ผู้ใด แล้วจึงเทน้ำลงบนพื้นดินช้าๆ ให้ไหลติดต่อกันไปไม่ให้ขาดสายเพื่อความปรารถนาจะเป็นไปโดยราบรื่น เหมือนกระแสน้ำที่ไหลไม่ขาดสาย และไม่ใช้นิ้วมือรองรับน้ำ เพราะน้ำนั้นจะต้องหลั่งลงสู่พื้นดินอย่างบริสุทธิ์โดยไม่ผ่านสิ่งกีดขวางใดๆ พื้นดินที่เทน้ำลงไปนั้นควรเป็นที่กลางแจ้ง เป็นที่สะอาดที่ไม่มีใครเหยียบย่ำ หรือที่โคนต้นไม้นอกชายคาเรือน ถ้าหาพื้นดินไม่ได้จะเทน้ำลงในกระถางที่ใส่ดินปลูกต้นไม้ก็ได้

การหลั่งน้ำกรวด ควรหลั่งในเวลาที่พระเถระผู้เป็นประธานเริ่มอนุโมทนาว่า "ยถา วาริวหา..." และเทน้ำให้หมดเมื่อจบบท หรือพอพระรูปที่ ๒ รับว่า "สัพพีติโย" ก็หยุดหลั่งน้ำกรวด แล้วเทน้ำกรวดที่ยังเหลืออยู่นั้นลงในภาชนะที่รองรับน้ำให้หมด แล้วประณมมือรับพร

เหตุที่เทน้ำลงบนพื้นดิน ปรากฏตามพุทธประวัติ กล่าวคือ … ในคืนที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ พญามารวัสดีและกองทัพมารเข้ารบกวนโดยอ้างเอาบัลลังก์เป็นของตน พระพุทธองค์ทรงเปล่งวาจาอ้างเอา “ธรณี” เป็นพยาน จากนั้นมีเสียงดังกัมปนาท แผ่นดินสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น พระแม่ธรณีต้องปรากฏกายเป็นพยานเอก แสดงการบิดน้ำจากมวยผมเพื่อแสดงให้เห็นถึงกุศลที่พระพุทธองค์กระทำมาตั้งแต่อดีตชาติ จนน้ำที่กรวดลงบนพื้นแล้วแม่ธรณีรับไว้นั้นมากถึงขั้นเป็นมหาสมุทร พัดเอาเหล่าพญามารกระจัดกระจายหายไป… ต้นเหตุนี้ทำให้เกิดการหลั่งน้ำลงสู่พื้นดินขึ้นในกาลต่อมา

คนโบราณจะวางแก้วน้ำ ๑ แก้วไว้ในถาดอาหารที่เตรียมไว้ใส่บาตร เมื่อใส่บาตรเสร็จแล้วก็นำน้ำแก้วนั้นไปกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ที่ต้องการอุทิศให้

การกรวดน้ำนี้สามารถทำได้ทุกเวลาโดยไม่ต้องรอโอกาสใด เพราะเป็นการกระทำที่เกิดจากจิตอุทิศที่บริสุทธิ์

การกรวดน้ำแผ่ส่วนบุญนั้น มีอยู่ ๔ ประการ คือ
๑.กรวดน้ำตัดขาดจากกัน
๒.กรวดน้ำยกกรรมสิทธิ์ให้
๓.กรวดน้ำตั้งความปรารถนา
๔.กรวดน้ำแผ่ส่วนกุศล

๑ การหลั่งน้ำเพื่อตัดขาดจากกัน สมเด็จพระนเรศวรมหาราช วีรกษัตริย์ไทย สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ทรงตัดขาดไมตรีกับพม่าที่เมืองแครง เมื่อ พ.ศ. ๒๑๒๗ โดยหลั่งน้ำทักษิโณทกลงเหนือพื้นพสุธาดล ประกาศอิสรภาพจากพม่า
๒.การหลั่งน้ำยกกรรมสิทธิ์ให้ครอบครอง เมื่อคราวที่สมเด็จพระบรมศาสดาได้ตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว ได้เสด็จไปสู่กรุงราชคฤห์ ทรงแสดงพระธรรมเทศนาโปรดพระเจ้าพิมพิสาร ราชาแห่งแคว้นโกศล พร้อมด้วยราชบริพารในพระราชนิเวศน์ และได้ถวายพระราชอุทยานสวนไม้ไผ่เพื่อเป็นที่ประทับของพระบรมศาสดา เพราะทรงเห็นว่าป่าไม้ไผ่ ที่เรียกว่า "พระราชอุทยานเวฬุวัน" เป็นที่ไม่ใกล้ ไม่ไกลจากชุมชนนัก กลางวันไม่พลุกพล่านด้วยผู้คน กลางคืนสงบสงัด สมควรเป็นที่อยู่ของสมณะได้ เมื่อพระพุทธเจ้าทรงรับด้วยอาการดุษณี พระเจ้าพิมพิสารจึงทรงหลั่งน้ำจากพระเต้าลงบนพระหัตถ์พระพุทธเจ้า ถวายเวฬุวันวนารามให้เป็นวัดพุทธศาสนาแห่งแรกในโลก ปฐมสมโพธิว่า “กาลเมื่อพระสัพพัญญูทรงรับพระเวฬุวันเป็นอาราม ครั้งนั้นถือว่า มหาปฐพีดลก็วิกลกัมปนาท ดุจรู้ประสาทสาธุการว่า มูลที่ตั้งพระพุทธศาสนา หยั่งลงในพื้นพสุธา กาลบัดนี้”

๓.การหลั่งน้ำตั้งความปรารถนา เพื่อให้สำเร็จผลที่ประสงค์ พึงเห็นตัวอย่างในมหาเวสสันดรชาดก พระเวสสันดรบำเพ็ญทานบารมีด้วยการสละพระโอรสและพระธิดาผู้เป็นที่รักดังแก้วตาดวงใจ แก่ชูชกพราหณ์ ก็ด้วยจิตปรารถนาพระโพธิญาณ เพื่อจะได้เป็นแบบอย่างนำพามนุษยชาติ และสรรพสัตว์ทั้งหลาย ให้หลุดพ้นจากห้วงแห่งสังสารวัฏอันยาวไกล

๔.การหลั่งน้ำแผ่กุศล พึงเห็นอุทาหรณ์ เช่น พระเจ้าพิมพิสารทรงถวายทานแด่พระภิกษุสงฆ์มีพระพุทธเจ้าเป็นประธาน เพื่ออุทิศส่วนกุศลไปให้บรรดาเปรตซึ่งเป็นพระญาติในชาติก่อนปรากฏ ในมังคลัตถทีปนีคัมภีร์ในพระพุทธศาสนาว่า "เมื่อพระราชาทรงหลั่งน้ำทักษิโณทก ทรงอุทิศส่วนกุศลว่า อิทัง เม ญาตีนัง โหตุ ขอทานนี้ (บุญนี้) จงสำเร็จแก่ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้า" วิธีนี้เป็นการแผ่ส่วนกุศลให้แก่ญาติทั้ง มิตรและสรรพสัตว์ได้ ชื่อว่าเป็นปัตติทานมัย บุญสำเร็จด้วยการแผ่ส่วนบุญ