[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้
29 มีนาคม 2567 12:17:05 *
ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

เข้าสู่ระบบด้วยชื่อผู้ใช้ รหัสผ่าน และระยะเวลาในเซสชั่น
 
  หน้าแรก   เวบบอร์ด   ช่วยเหลือ ห้องเกม ปฏิทิน Tags เข้าสู่ระบบ สมัครสมาชิก ห้องสนทนา  
บุคคลทั่วไป, คุณถูกห้ามตั้งกระทู้หรือส่งข้อความส่วนตัวในฟอรั่มนี้
Fuck Advertise !!

หน้า: [1]   ลงล่าง
  พิมพ์  
ผู้เขียน หัวข้อ: พิธีปลงศพบนนกหัสดีลิงค์ คติความเชื่อของคนภาคอีสาน  (อ่าน 810 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
ใบบุญ
สุขใจ๊ สุขใจ
นักโพสท์ระดับ 12
*

คะแนนความดี: +0/-0
ออนไลน์ ออนไลน์

Thailand Thailand

กระทู้: 2304


ระบบปฏิบัติการ:
Windows 7/Server 2008 R2 Windows 7/Server 2008 R2
เวบเบราเซอร์:
Mozilla รองรับ Mozilla รองรับ


ดูรายละเอียด
« เมื่อ: 16 มกราคม 2562 10:39:02 »

.



พิธีปลงศพบนนกหัสดีลิงค์ คติความเชื่อของคนภาคอีสาน

งานพระราชทานเพลิงครูใหญ่ พระเทพ วิทยาคม หรือหลวงพ่อคูณ ปริสุทโธ อดีตเจ้าอาวาสวัดบ้านไร่ อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา ที่จัดขึ้น ณ บริเวณเกาะกลางน้ำ เมรุชั่วคราว วัดหนองแวง พระอารามหลวง หลังพุทธมลฑลอีสาน ต.ศิลา อ.เมือง จ.ขอนแก่น

เป็นการปลงศพแบบนกหัสดีลิงค์ตามประเพณีและความเชื่อที่เป็นตำนานของชาติพันธุ์ไทย

ประเด็นหลักใหญ่ของการปลงศพแบบนี้คือ การให้เกียรติครั้งสุดท้ายกับผู้ตายที่พร้อมด้วยความดีความชอบที่สังคมยอมรับ แสดงถึงอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์ของผู้ตายให้ปรากฏต่อสาธารณชน เนื่องจากความเชื่อดั้งเดิมที่เคยมีมาอย่างเคร่งครัด ผู้ที่จะได้รับการปลงศพแบบนกหัสดีลิงค์ หลังเสียชีวิต คือ
1.กลุ่มอาญาสี่/อัญญาสี่ ประกอบด้วย เจ้าเมือง อุปฮาด/อุปราช ราชวงศ์ ราชบุตร และ
2.พระเถระชั้นผู้ใหญ่ของชุมชน

ในการปลงศพแบบนี้ มีความเชื่อว่านกหัสดีลิงค์เป็นนกที่ยิ่งใหญ่มีกำลังและฤทธิ์เดชมากมายมหาศาล สมควรที่จะเป็นพาหนะนำพาดวงวิญญาณของผู้ตายไปสู่สรวงสวรรค์

มีตำนานกล่าวถึงหลายตำนาน อาทิ นกหัสดีลิงค์เป็นนกที่อาศัยอยู่ในป่าหิมพานต์ มีลักษณะพิเศษคือ มีหัวเป็นช้าง มีร่างกายเป็นนก กินช้างและสัตว์ใหญ่เป็นอาหาร

นอกจากนี้ ยังบินไปจับคนในเมืองต่างๆ เป็นอาหาร เจ้าเมืองหาบุคคลมีฝีมือที่สามารถฆ่านกนี้ได้ สุดท้าย เจ้านางสีดา รับอาสา ใช้ศรยิงนกหัสดีลิงค์ตาย จึงทำพิธีเผานกนั้น เมื่อเจ้านายสิ้นชีวิตก็จะสร้างหุ่นนกหัสดีลิงค์ โดยวางหีบศพบนหลังนกและทำพิธีเผาไปพร้อมกับศพ กลายเป็นประเพณีสืบต่อกันมา

ดังนั้น ก่อนมีพิธีเผาศพแบบนี้ทุกครั้ง จะต้องทำพิธีสำคัญคือ ฆ่านกก่อน เพราะเป็นนกร้าย ผู้ฆ่านกจะต้องทำพิธีเชิญเจ้านางสีดาเข้าประทับร่างทรงก่อนใช้ศรยิง โดยผู้ที่จะฆ่านกก็ต้องเป็นผู้หญิงสืบเชื้อสายมาจากเจ้านางสีดา รับช่วงต่อกันมาเฉพาะคนในตระกูลเท่านั้น

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ อรรถ นันทจักร ผู้เชี่ยวชาญประจำคณะศิลปกรรมศาสตร์และการออกแบบ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ให้ความเห็นกรณีนี้ว่า การปลงศพแบบนกหัสดีลิงค์ ในภาคอีสานกลุ่มแรกคือ กลุ่มพระวอ-พระตา ถือเป็นต้นเหง้าของสายเมืองอุบลราชธานี ที่เคลื่อนย้ายครอบครัวชาวลาวที่ใหญ่ที่สุดมาอยู่ในบริเวณที่เรียกว่าภาคอีสานไทยในปัจจุบัน

หลักฐานเด่นชัด เป็นช่วงในรัชกาลที่ 5 คือ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ส่งพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ปกครองมณฑลอุบลฯ มีกลุ่มอัญญา สี่ ขึ้นนกหัสดีลิงค์ถึง 5 คน อาทิ หม่อม เจียงคำ พระอุบลการประชานิตย์ เป็นต้น

พระเถระชั้นผู้ใหญ่ของสายเมืองอุบลฯ ที่ได้ขึ้นนกหัสดีลิงค์มี 3 รูป อาทิ พระครูวิโรจน์รัตโนบล, พระอริยกวี (อ่อน ธัมมรักขิโต) เจ้าคณะใหญ่เมืองอุบลราชธานี เป็นต้น

การปลงศพแบบนกหัสดีลิงค์ในภาคอีสาน ตามหลักฐานที่ทำกันมีอยู่ไม่กี่แห่ง อาทิ อุบลราชธานี ร้อยเอ็ด มหาสารคาม เป็นต้น

การปลงศพแบบนกหัสดีลิงค์ตัวแรก ในพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม เดิมค้นพบมี 2 ครั้งคือ งานพระราชทานเพลิงพระครูพิทักษ์โกสุมพิสัยหรือหลวงตาโมง แสนศักดิ์ ที่เมรุวัดโพธิ์ศรี อ.เมือง จ.มหาสารคาม วันเสาร์ที่ 1 พ.ค.2519

และงานพระราชทานเพลิงพระอริยานุวัตร (อารีย์ เขมจารี) วันที่ 7 เม.ย.2536

แต่หลักฐานใหม่ที่ค้นพบ ปรากฏว่าเคยมีการปลงศพแบบนกหัสดีลิงค์มาก่อนหน้าแล้ว ในปี 2505 คือ งานพระราชทานเพลง พระครูสุนทรสาธุกิจ หรือ หลวงปู่ซุน ติกขปัญโญ วัดติกขมณีวรรณ อ.วาปีปทุม จ.มหาสารคาม เป็นอดีตพระเกจิอาจารย์ชื่อดังของมหาสารคาม

มีหลักฐานสำคัญคือ ภาพถ่ายเก่าแก่งานพิธีพระราชทานเพลิง อยู่ที่วัดติกขมณีวรรณ

ช่างที่มาสร้างนกหัสดีลิงค์งานพระราชทานเพลิง พระครูสุนทรสาธุกิจ ปี 2505 คืออาจารย์คำหมา แสงงาม

ส่วนงานพระราชทานเพลิงพระอริยานุวัตร ปี 2536 ช่างที่มาทำเป็นฝีมือของพระปลัดสมสิทธิ์ รักขสีโล อ.เสลภูมิ จ.ร้อยเอ็ด

การปลงศพแบบนกหัสดีลิงค์ดั้งเดิม ในช่วงหลังค่อยคลายความเคร่งครัดลงมา เนื่องจาก มีสามัญชนที่จัดงานปลงศพแบบนี้อยู่บ้าง นอกจากจะเสียค่าใช้จ่ายสูงพอสมควรแล้ว ยังมีพิธีการขั้นตอนต่างๆ ที่ยุ่งยากพอสมควร

ทำให้การปลงศพแบบนี้ มีความนิยมอยู่ในบางพื้นที่ของภาคอีสานเท่านั้น




เชิด ขันตี ณ พล
ข่าวสดออนไลน์

Share this topic on AskShare this topic on DiggShare this topic on FacebookShare this topic on GoogleShare this topic on LiveShare this topic on RedditShare this topic on TwitterShare this topic on YahooShare this topic on Google buzz

บันทึกการเข้า
คำค้น:
หน้า: [1]   ขึ้นบน
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  


คุณ ไม่สามารถ ตั้งกระทู้ได้
คุณ ไม่สามารถ ตอบกระทู้ได้
คุณ ไม่สามารถ แนบไฟล์ได้
คุณ ไม่สามารถ แก้ไขข้อความได้
BBCode เปิดใช้งาน
Smilies เปิดใช้งาน
[img] เปิดใช้งาน
HTML เปิดใช้งาน

Powered by MySQL Powered by PHP
Bookmark and Share

www.SookJai.com Created By Mckaforce | Sookjai.com Sitemap | CopyRight All Rights Reserved
Mckaforce Group | Sookjai Group
Best viewed with IE 7.0 , Chrome , Opera , Firefox 3.5
Compatible All OS , Resolution 1024 x 768 Or Higher
Valid XHTML 1.0! Valid CSS!
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.256 วินาที กับ 31 คำสั่ง

Google visited last this page 18 กุมภาพันธ์ 2567 22:19:37