พระพุทธิวงศ์วิวัฒน์ (บุญมา มานิโต) วัดพระธาตุดอยตุง อ.แม่สาย จ.เชียงราย

พระพุทธิวงศ์วิวัฒน์ (บุญมา มานิโต)
วัดพระธาตุดอยตุง อ.แม่สาย จ.เชียงราย

พระพุทธิวงศ์วิวัฒน์ (บุญมา มานิโต) พระเถระชั้นผู้ใหญ่อีกรูปของ อ.แม่สาย ได้รับการยกย่องว่าเป็นพระที่มีวัตรปฏิบัติเรียบง่าย ปฏิปทางดงามเป็นที่เลื่อมใสศรัทธา

ปัจจุบัน สิริอายุ 79 ปี พรรษา 59 ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะอำเภอแม่สาย และเจ้าอาวาสวัดพระธาตุดอยตุง อ.แม่สาย จ.เชียงราย

มีนามเดิมว่า บุญมา วงศ์งาม เกิดเมื่อวันพุธที่ 15 ก.ค.2483 ที่บ้านเลขที่ 269 หมู่ที่ 2 ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย จ.เชียงราย

ช่วงวัยเยาว์ เรียนจบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่โรงเรียนบ้านห้วยไคร้ ก่อนบรรพชาเมื่อวันศุกร์ที่ 9 มี.ค. 2499 ที่วัดห้วยไคร้ใหม่ อ.แม่สาย จ.เชียงราย มี พระครูนทีสมานคุณ วัดสันกอง ต.แม่ไร่ อ.แม่จัน จ.เชียงราย เป็นพระอุปัชฌาย์

ศึกษาพระธรรมวินัยด้วยความมุมานะ พ.ศ.2503 สอบไล่ได้นักธรรมชั้นตรี-โท-เอก ตามลำดับ

ครั้นพออายุครบ 20 ปี เข้าพิธีอุปสมบท เมื่อวันที่ 27 เม.ย. 2504 ที่พัทธสีมาวัดห้วยไคร้หลวง ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย จ.เชียงราย มี พระครูสัทธธรรมโกวิท วัดพระธาตุดอยเวา เป็นพระอุปัชฌาย์, เจ้าอธิการพวง พุทธสโร วัดโป่งผา เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระอธิการศรียนต์ สุนทโร วัดบ้านจ้อง เป็นพระอนุสาวนาจารย์

ได้รับฉายาว่า มานิโต หมายความว่าผู้ที่วิญญูชนพึงนับถือ

ตั้งใจหมั่นศึกษาพระธรรมวินัยจนสามารถอ่าน เขียน ภาษาล้านนา เทศนามหาชาติเป็นภาษาล้านนาได้

พระพุทธิวงศ์วิวัฒน์ ถือเป็นพระนักพัฒนาการศึกษา และเป็นพระนักปกครอง สนับสนุนให้พระภิกษุสามเณรได้รับการศึกษาพระปริยัติธรรม ทั้งแผนกธรรมและบาลี พร้อมส่งเสริมให้วัดต่างๆ ได้ศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัย ให้ทุนการศึกษา และจัดตั้งทุนนิธิการศึกษาพระปริยัติธรรม เป็นต้น

ผลงานด้านเผยแผ่ เป็นพระธรรมทูตประจำอำเภอแม่สาย ออกเผยแผ่ เยี่ยมเยียนประชาชนและวัดในเขตปกครองทั้งในและนอกพรรษา ขึ้นดอยบรรยายธรรมอบรมชาวเขาที่อยู่ตามดอยต่างๆ จนเผ่าอาข่าเลิกนับถือผี มานับถือพระพุทธศาสนา เป็นพุทธมามกะ ร่วมทำบุญตักบาตรเป็นประจำตลอดมา คอยเทศนาอบรมสั่งสอนเยาวชนและประชาชนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา อาทิ วันพระ, วันมาฆบูชา, วันวิสาขบูชา, วันอาสาฬหบูชา และวันอัฐมีบูชา

ด้านงานบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ จัดทำบุญทอดกฐินสามัคคี วัดที่ไม่ได้รับกฐิน, จัดซื้อที่ดิน 2 ไร่ ขุดสระน้ำเพื่อเป็นสาธารณกุศลได้ใช้ในหมู่บ้าน เป็นต้น

พ.ศ.2552 มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้ถวายปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาจริยศึกษา พ.ศ.2553 สำเร็จการศึกษาปริญญา ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) จากมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์ พ.ศ.2509 เป็นเจ้าอาวาสวัดห้วยไคร้ใหม่ ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย จ.เชียงราย พ.ศ.2522 เป็นเจ้าคณะตำบลห้วยไคร้

พ.ศ.2524 เป็นเจ้าคณะอำเภอแม่สาย พ.ศ.2525 เป็นพระอุปัชฌาย์ พ.ศ.2548 เป็นเจ้าอาวาสวัดพระธาตุดอยตุง และสำเร็จการศึกษาศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) จากมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

ลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ.2529 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็น พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะอำเภอชั้นเอก (จอ.ชอ.) ในราชทินนามที่ พระครูมานิตบุญญาคม พ.ศ.2535 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระครูสัญญาบัตรเจ้าคณะอำเภอชั้นพิเศษ (จอ.ชพ.) ในราชทินนามเดิม

พ.ศ.2552 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระพุทธิวงศ์วิวัฒน์

ทั้งนี้ จากเหตุการณ์ช่วยเหลือนักฟุตบอลและโค้ชทีมหมูป่า อะคาเดมี แม่สาย จ.เชียงราย ทั้ง 13 คน ให้ออกมาจากถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอน จ.เชียงราย ระหว่างวันที่ 29-30 มิ.ย.2561

กระทั่งสามารถนำทั้งหมดออกมาจากถ้ำหลวงได้เป็นผลสำเร็จ

ในครั้งนั้น คณะสงฆ์จังหวัดเชียงราย ร่วมกับ จ.เชียงราย จัดพิธีบรรพชาและอุปสมบทให้กับทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี จำนวน 12 คน เพื่อน้อมถวายเป็นพระราชกุศล สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และอุทิศบุญกุศลให้นาวาตรีสมาน กุนัน หรือ จ่าแซม ผู้เสียชีวิตจากปฏิบัติการช่วยเหลือทีมหมูป่าอะคาเดมี ที่ติดอยู่ในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน

นาคทั้ง 12 คน เข้าประกอบพิธีในพระอุโบสถวัดพระธาตุดอยตุง ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย จ.เชียงราย โดยมี "พระพุทธิวงศ์วิวัฒน์" ในฐานะพระอุปัชฌาย์ นำคณะสงฆ์ประกอบพิธีบวชเณรหรือบรรพชาให้กับนาคจำนวน 11 คน และอุปสมบทหรือบวชเป็นพระภิกษุให้กับนาคเอกพล

ล่าสุด ในการประชุมมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 12/2562 ที่ประชุมมหาเถรฯ มีมติแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดพระสิงห์ พระอารามหลวง จ.เชียงราย

อริยะโลกที่ 6 ข่าวสดออนไลน์