เส้นประสาทสมองที่ 7 อักเสบ (Bell’s palsy) ตื่นมาแล้วหน้าเบี้ยว ทำยังไงดี ?

เส้นประสาทสมองที่ 7 อักเสบ (Bell’s palsy) ตื่นมาแล้วหน้าเบี้ยว หลับตาไม่สนิท น้ำลายไหลออกจากมุมปาก ทำยังไงดี

เส้นประสาทสมองที่ 7 อักเสบ คือโรคอะไร ?
เป็นภาวะที่เส้นประสาทสมอง (Cranial nerve) ที่ควบคุมกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้าถูกทำลายและสูญเสียการทำงาน ทำให้มีอาการใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก หนังตาและมุมปากตก น้ำลายไหลจากมุมปาก สามารถพบได้ในทุกเพศและทุกเชื้อชาติ พบบ่อยในผู้ป่วยเบาหวานและผู้ที่ตั้งครรภ์

http://sriphat.med.cmu.ac.th/Public/images/uploads/imgupload-1460365198.jpg

เส้นประสาทสมองที่ 7 อักเสบ (Bell’s palsy) ตื่นมาแล้วหน้าเบี้ยว ทำยังไงดี ?

ใช่อัมพฤกษ์หรือไม่ ?

   เป็นคนละโรคกัน ผู้ป่วยที่มีภาวะโรคหลอดเลือดสมองอาจมีอาการหน้าเบี้ยวได้ แต่จะยังคงสามารถยักคิ้วและหลับตาได้สนิทในด้านเดียวกับที่มีมุมปากตก และมักมีอาการอ่อนแรงแขนและขาครึ่งซีกร่วมด้วย อย่างไรก็ตาม ควรรีบพบแพทย์เพื่อแยกภาวะนี้

เกิดจากอะไร ?

   โรคนี้เกิดจากการอักเสบของเส้นประสาทสมอง (Cranial nerve) ที่ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อใบหน้า ส่วนหนึ่งพบหลักฐานว่าเกิดได้จากการติดเชื้อไวรัส ที่พบบ่อย คือ เชื้อเริม (Herpes simplex virus) งูสวัด (Herpes zoster) Cytomegalovirus และ Epstein-Barr virus

มีอาการอย่างไรบ้าง ?

มีอาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อใบหน้าครึ่งซีก ทำให้ยักคิ้วไม่ได้ หนังตาและมุมปากตก ปิดตาไม่สนิท โดยอาการเป็นมากน้อยไม่เท่ากันในแต่ละราย นอกจากนี้ยังพบอาการเสียงดังในหูและอาการสูญเสียการรับรสชาติที่ปลายลิ้นด้านที่มีอาการ อาการจะปรากฏชัดเจนใน 1 - 2 วัน โดยส่วนใหญ่จะเริ่มดีขึ้นใน 3 สัปดาห์หลังจากเริ่มมีอาการครั้งแรก และค่อยๆ หายสนิทต้องใช้เวลา 3 - 6 เดือน

http://sriphat.med.cmu.ac.th/Public/images/uploads/imgupload-1460365212.jpg

เส้นประสาทสมองที่ 7 อักเสบ (Bell’s palsy) ตื่นมาแล้วหน้าเบี้ยว ทำยังไงดี ?

วินิจฉัยได้อย่างไร ?

การวินิจฉัยอาศัยเพียงการซักประวัติและตรวจร่างกาย ยกเว้นในรายที่มีอาการสงสัยโรคอื่นหรืออาการยังคงไม่ดีขึ้น เมื่อเวลาผ่านไป 2 เดือน อาจตรวจอื่นๆ เพิ่มเติม

http://sriphat.med.cmu.ac.th/Public/images/uploads/imgupload-1460365228.jpg

เส้นประสาทสมองที่ 7 อักเสบ (Bell’s palsy) ตื่นมาแล้วหน้าเบี้ยว ทำยังไงดี ?

รักษาอย่างไร ?

การรักษาด้วยยา

   ผู้ป่วยที่มาพบแพทย์ใน 2 - 3 วันแรกหลังจากเริ่มมีอาการ จะได้รับ ยากลุ่มสเตียรอยด์ เป็นเวลา 1 สัปดาห์ ซึ่งจะช่วยลดการบวมของเส้นประสาท และช่วยให้อาการดีเร็วขึ้น ยาต้านไวรัส อาจนำมาใช้คู่กับยาสเตียรอยด์ในกลุ่มที่มีอาการรุนแรง หรือสงสัยว่าเกิดจากเชื้อเริมหรืองูสวัด การรักษาจะช่วยให้อาการดีขึ้นเร็วกว่าเดิม โดยเฉพาะถ้าได้รับการรักษาใน 2-3วันแรก

การดูแลตา

   การหลับตาไม่สนิท เป็นเหตุให้เกิดแผลที่กระจกตา ควรใส่ที่ป้องกันตาเพื่อป้องกันตาแห้ง ใช้น้ำตาเทียมหยอดตาในช่วงกลางวัน และใช้ยาสำหรับป้ายตาเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นในตอนกลางคืน

http://sriphat.med.cmu.ac.th/Public/images/uploads/imgupload-1460365242.jpg

เส้นประสาทสมองที่ 7 อักเสบ (Bell’s palsy) ตื่นมาแล้วหน้าเบี้ยว ทำยังไงดี ?

รักษาหายหรือไม่ ?

   โรคนี้สามารถหายได้เอง แต่การรักษาจะช่วยให้โรคหายเร็วขึ้น โดยทั่วไปผู้ป่วยที่เริ่มมีการฟื้นตัวภายใน 3 สัปดาห์แรก มักมีโอกาสหายได้สูง มีผู้ป่วยเพียงส่วนน้อยที่มีการฟื้นตัวไม่ดี ในกรณีบางรายอาจจำเป็นต้องได้รับการตรวจไฟฟ้าวินิจฉัย หลังมีอาการประมาณ 2 สัปดาห์ เพื่อช่วยยืนยันพยาธิสภาพของเส้นประสาท ความรุนแรงของโรค และบอกโอกาสในการฟื้นตัวของเส้นประสาทได้

การติดตามอาการและภาวะแทรกซ้อน

แม้ว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่จะหายเป็นปกติ แต่ในรายที่มีอาการรุนแรง หลังจากเริ่มมีการฟื้นตัวแล้ว อาจมีการงอกที่ผิดปกติของเส้นประสาท ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น อาการปากกระตุกเวลาหลับตา หนังตาจะปิดเองเวลายิ้ม มีน้ำตาไหลเวลาเคี้ยวอาหาร เป็นต้น หลังเข้ารับการรักษาแล้ว ควรมาตรวจตามนัดกับแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อติดตามอาการและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้

ที่มา : นพ.อดิศักดิ์ กิตติสาเรศ
   แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบประสาทและสมอง
   ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
Call Center : 0-5393-6900-1 / คลินิกอายุรกรรม : 0-5393-6909-10
Line iD : @sriphatcenter