พระเทพกิตติรังษี (ทองสา วรลาโภ) วัดธาตุ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น

พระเทพกิตติรังษี (ทองสา วรลาโภ)
วัดธาตุ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น

พระเทพกิตติรังษี (ทองสา วรลาโภ) หรือ "หลวงปู่สา"

เคยดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดขอนแก่น และเจ้าอาวาสวัดธาตุ พระอารามหลวง

มีนามเดิม ทองสา ปรีชาดิลก เกิดเมื่อวันที่ 21 พ.ค.2473 ที่บ้านเลขที่ 61 หมู่ 4 บ้านทุ่ม ต.บ้านทุ่ม อ.เมือง จ.ขอนแก่น บิดา-มารดา ชื่อ นายดวงและนางอ่อน ปรีชาดิลก

ช่วงวัยเยาว์ สำเร็จการศึกษาชั้น ป.4 จากโรงเรียนประชาบาลบ้านทุ่ม อ.เมือง จ.ขอนแก่น ก่อนออกมาช่วยงานครอบครัวหาเลี้ยงชีพด้วยความขยันขันแข็ง

อายุครบ 20 ปี เข้าพิธีอุปสมบท เมื่อวันที่ 1 พ.ค.2493 ที่วัดโพธิ์กลาง ต.บ้านทุ่ม อ.เมือง จ.ขอนแก่น โดยมีพระสารนาถธรรมาจารย์ วัดโพธิ์กลาง เป็นพระอุปัชฌาย์

มุ่งมั่นศึกษาพระปริยัติธรรม พ.ศ.2496 สามารถสอบได้นักธรรมชั้นตรี-โท-เอก ตามลำดับ พ.ศ.2510 สอบได้เปรียญธรรม 8 ประโยค ที่สำนักเรียนคณะจังหวัดขอนแก่น

ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์ พ.ศ.2514 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาการเจ้าอาวาสวัดยอดแก้ว บ้านทุ่ม อ.เมือง จ.ขอนแก่น พ.ศ.2515 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาการเจ้าอาวาสวัดโพธิ์กลาง บ้านทุ่ม อ.เมือง จ.ขอนแก่น

พ.ศ.2522 ได้รับพระบัญชาแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดธาตุ พระอารามหลวง ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น พ.ศ.2525 เป็นรองเจ้าคณะจังหวัดขอนแก่น พ.ศ.2528 ดำรงตำแหน่งพระอุปัชฌาย์ วิสามัญ พ.ศ.2543 เป็นเจ้าคณะจังหวัดขอนแก่น พ.ศ.2557 เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดขอนแก่น

การศึกษาพิเศษ พ.ศ.2504 สอบไล่ได้หลักสูตรประโยคครูมูล พ.ศ.2525 สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนพระสังฆาธิการส่วนภูมิภาค แผนกอบรมเป็นรุ่นที่ 1 ของคณะสงฆ์ภาค 9

ลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ.2533 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญ ที่พระพุทธิสารสุธี พ.ศ.2545 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นราช ที่พระราชกิตติรังสี พ.ศ.2549 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นเทพ ที่พระเทพกิตติรังษี

พ.ศ.2548 ได้รับการถวายปริญญาพุทธศาสตรดุษฏีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาจริยศึกษา จากสภามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

มีความชำนาญพิเศษในการการสอนหนังสือ แสดงธรรม บรรยายธรรม รวมทั้งการพัฒนา อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม การอบรมสั่งสอนในแบบอย่างแบบแผนและแบบฉบับ ตามแนวทางแห่งพระพุทธศาสนา

งานเผยแผ่ พ.ศ.2535 ได้รับอาราธนาจากพุทธสมาคม เรือนจำและส่วนราชการ จังหวัดขอนแก่น ให้เป็นวิทยากรบรรยายธรรม อบรมผู้ต้องขังในเรือนจำจังหวัดขอนแก่น และเป็นวิทยากรบรรยายธรรมอบรมศีลธรรมแก่นักเรียนตามโรงเรียนต่างๆ ทั้งในและนอกเขตเทศบาล ทั้งโรงเรียนประชาบาลและโรงเรียนมัธยมศึกษา รวมถึงสถาบันการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย ในเขตจังหวัดขอนแก่น โรงเรียนตำรวจภูธรภาค 4 กรมทหาราบที่ 8 กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 8 เพื่อปลูกฝังศีลธรรม จริยธรรม และคุณธรรมด้วยหลักธรรมของพระพุทธศาสนา

ด้านบำเพ็ญสาธารณประโยชน์และสังคมสงเคราะห์ ก่อตั้งศูนย์ชุมนุมหนุ่มสาวพัฒนาบ้านทุ่ม สมทบทุนสร้างตึกสงฆ์อาพาธ ตึกสมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร) เป็นประธานจัดหาสถานที่สร้างโรงเรียนนครขอนแก่น มอบทุนการศึกษาแก่นักเรียนพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ วัดธาตุ มอบทุนการศึกษาแก่พระภิกษุสามเณร ผู้เรียนนักธรรม-บาลี โรงเรียนวิเวกธรรมประสิทธิ์วิทยา, มอบทุนการศึกษาแก่นิสิตมหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น เป็นต้น

แม้ล่วงเข้าวัยชราภาพ แต่สุขภาพยังแข็งแรง ยังคงปฏิบัติศาสนกิจอยู่เสมอต้นเสมอปลาย ทั้งการอบรมธรรมะแก่พระภิกษุ-สามเณร อุบาสก อุบาสิกา การพัฒนาวัด

ช่วงบั้นปลายชีวิตมีอาการอาพาธบ่อยครั้งตามประสาคนวัยชรา

มรณภาพลงอย่างสงบที่โรงพยาบาลขอนแก่น เมื่อเวลา 09.31 น. วันที่ 8 พ.ค.2561 สิริอายุ 88 ปี พรรษา 68 ข่าวสดออนไลน์