การสร้างรูปพระสยามเทวาธิราชชิ้นนี้ก็เพื่อประสงค์ให้มีพระภูมิคุ้มบ้านคุ้มเมืองนั่นเอง พระบามสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงสถาปนาขึ้นด้วยทรงระลึกว่าบ้านเมืองย่อมมีเทวดาคุ้มครองรักษา รวมทั้งพระราชวงศ์จักรีด้วย ทั้งนี้เป็นความเชื่อถือของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระองค์ได้ทรงสร้างพระสยามเทวาธิราชนี้ขึ้นมาเพราะทรงเชื่อว่าเทวดาเป็นสิ่งที่มีจริง
หลักฐานที่เป็นพระราชหัตถเลขาถึงกรมหมื่นมเหศวรศิววิลาศ เมื่อปีชวด
พุทธศักราช 2400 มีข้อความตอนหนึ่งว่า
"ถ้าเทวดามีเทวดาคงเข้าใจด้วยในหลวงคนที่ไม่ได้เป็นคุณแก่ในหลวง เป็นแต่
ผู้รับบุญรับคุณของในหลวง มาเนรคุณทรยศอย่างนี้ เทวดาคงชังมาก
แต่เราขอบพระสยามเทวาธิราชเทวดาใหญ่รักษาแผ่นดินไทย และพระเสื้อเมือง
ทรงเมืองพระกาฬไชยศรี บรรดาที่มีอยู่ในคำประกาศนี้พิพัฒสัตยานั้น ดูเหมือนยังเข้าด้วยในหลวงอยู่ หาเข้าด้วยใครไม่ในหลวงมีตระกูลบิดามารดาเป็นผู้สูงศักดิ์มาแต่ก่อนสิ้นวาสนาเหมือนจมดินจมทราย แต่บ่าวไพร่ของตัวมิได้หมายว่าจะได้เป็นใหญ่เป็นโต (ทรงหมายถึงพระองค์ ในสมัยยังมิได้เสด็จขึ้นครองราชย์) ก็ชะรอยเทวดาจะเที่ยวดลจิตดลใจผู้หลักผู้ใหญ่ว่า ไปขุดคุ้ยเอามาตั้งขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดิน แต่ที่ได้เป้นพระเจ้าแผ่นดิน ทั้งนี้ครั้นจะว่าไปด้วยอำนาจเทวดาก็จะเป็นการลบหลู่บุญคุณของท่าน ผู้หลักผู้ใหญ่ที่ท่านพร้อมใจ
กันอุปถัมภ์ค้ำชู ให้พระเจ้าแผ่นดินนั้นเป็นด้วยว่าความที่ได้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน
ก็เพราะผู้ใหญ่ค้ำชูอุดหนุนนั้น รู้อยู่กับตา เห็นอยู่กับตาของคนเป็นอันมากตรง ๆ ไม่อ้างว่าอำนาจของเทวดาแล้ว ย่อมว่าตามว่าได้เป็นพระเจ้าแผ่นดินเพราะขัดขวางทางที่พระเจ้าแผ่นดินปัจจุบันนี้ จะเป็นเจ้าแผ่นดินจะมีตัวตนหรือหาไม่"
มูลเหตุที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเชื่อ ในเทวดา
ผู้คุ้มครองพระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์จักรี และการที่ประเทศของเรา
รอดปลอดภัยจากภยันตรายต่าง ๆ มาได้ถึงทุกวันนี้ น่าจะเป็นเหตุมาจาก เทวดาคุ้มครองชาติไทย และพระราชวงศ์
องค์เดียวกันนี้ จึงได้บังเกิดการหล่อพระสยามเทวิราชขึ้นไว้เป็นเทพารักษ์ คุ้มครองพระบรมราชวังแประเทศไทยด้วย
จะเห็นว่าในรัชสมัยแห่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ประเทศต่าง ๆ ในภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ เช่น พม่าก็ดี มาเลเซียก็ดี หรือประเทศเวียดนามก็ดีต่างก็ถูกชนชาวยุโรปเข้ามายื้อแย่งไปอยู่ในอำนาจจนหมดสิ้น เป็นเมืองขึ้นของอังกฤษบ้าง ของฝรั่งเศสบ้าง มีแต่เพียงประเทศไทย ชาติเดียวเท่านั้นที่อยู่รอดปลอดภัยมาได้ทุกวันนี้
ฉะนั้น จึงทำให้พระองค์มีพระราชดำริว่า พระปรีชาสามารถในการรักษาประเทศนี้ชะรอยจะมีเทพยดาองค์ใดองค์หนึ่ง คอยพิทักษ์รักษาบ้านเมืองไว้เป็นแน่แท้ จึงได้มีพระราชประสงค์จะทำรูปเทพองค์นั้นไว้บูชาด้วยพระกตัญญูกตเวที จึงมีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระองค์เจ้าประดิษฐานวรการ ซึ่งขณะดำรงพระยศเป็นหม่อมเจ้า รับราชการในกรมช่างสิบหมู่ ปั้นหล่อรูปสมมติเทพองค์นั้นขึ้นตามรูปลักษณ์ดังกล่าวข้างต้น แล้วทรงถวายพระนามว่า พระสยามเทวาธิราช และโปรดให้อัญเชิญไปประดิษฐาน ณ พระที่นั่งทรงธรรมในหมู่พระพุทธมณฑลเฑียร โดยมีลักษณะเป็นเทวรูปประทับยืนทรงเครื่องต้นพระหัตถ์ขวาทรงพระขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายยกเสมอพระดุระในท่าประทานพร มีขนาดสูง 8 นิ้วฟุต มีความงดงามได้สัดได้ส่วนมาก หล่อขึ้นด้วยทองคำทั้งองค์
http://www.soonphra.com/content/viewtopic/viewtopic.php?topicid=116&topicdetailid=139