พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๗๓ สุวัณณกักกฏกชาดก : ปูทองถูกหนีบ

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๗๓ สุวัณณกักกฏกชาดก
ปูทองถูกหนีบ

หนองน้ำใหญ่แห่งหนึ่งในป่าหิมพานต์ มีปูทองตัวหนึ่งชื่อว่า กุฬรรหทะ
ปูทองตัวนี้ใหญ่มาก ขนาดจับช้างกินได้ทั้งตัว โขลงช้างไม่ค่อยกล้าไปกินน้ำในหนอง เพราะกลัวปูทองจับกิน ช้างโขลงนั้นจะถูกปูทองหนีบขาเป็นประจำขณะลงไปกินน้ำ
ช้างโขลงนั้นได้มีแม่ช้างตัวหนึ่งกำลังท้องแก่ได้ตกลูกออกมา ๑ ตัว เมื่อโตเป็นหนุ่มมีเมียแล้ว จึงบอกกับพ่อแม่ว่าจะจับปูทองมากระทืบให้ตาย แต่ถูกพ่อแม่ห้ามไว้
วันหนึ่งบรรดาช้างหนุ่ม เรียกประชุมกันแล้วถามว่า
“ปูทองมันหนีบขาเวลาลงน้ำหรือเวลาขึ้น”
“เวลาขึ้นจากน้ำ” พวกช้างหนุ่มตอบเป็นเสียงเดียวกัน
“ให้พวกท่านรับรู้ไว้ ต่อไปนี้เราจะเป็นผู้รั้งท้ายเอง” ช้างหนุ่มพูด
รุ่งเช้าโขลงช้างพากันลงไปกินน้ำ อาบน้ำในหนองน้ำ เสร็จแล้วก็รีบพากันขึ้นจากหนองน้ำ โดยมีช้างหนุ่มอยู่รั้งท้าย ปูทองเห็นเป้าหมายแล้ววิ่งเข้ามาหนีบขาช้างหนุ่มอย่างแรงแบบไม่ปล่อย ช้างหนุ่มไม่สู้แรงปูทองได้ จึงร้องขอความช่วยเหลือ
บรรดาช้างทั้งหลายต่างพากันวิ่งหนีเพราะกลัวตาย ส่วนเมียช้างหนุ่มจะหนีเหมือนกัน แต่ถูกช้างหนุ่มห้ามเอาไว้ ขออย่าได้ทอดทิ้งกินเลย
นางช้างผู้เป็นเมียกล่าวขึ้นว่า “ฉันไม่ทอดทิ้งท่านหรอก ท่านมีกำลังตั้งมหาศาล ฉันรักท่านมากกว่าช้างใดๆ ฉันจะลองพูดกับปูทองให้ปล่อยท่าน”
กล่าวดังนั้นแล้วก็กล่าวกับปูทองว่า “ท่านปูทอง ในหนองน้ำนี้ แม่น้ำคงคา หรือแม้แต่ในมหาสมุทรก็ดี ท่านเป็นผู้ประเสริฐสุด สีสันบนตัวก็สวยงาม และตัวยังใหญ่โต ฉันอยากจะขอร้องท่านให้ปล่อยผัวของฉันเถิด”
เมื่อได้ยินเสียงสัตว์เพศเมียพูดด้วยถ้อยคำไพเราะ ปูทองก็ยิ้มอ้าปากปล่อยช้าง ทำให้ช้างที่กำลังแค้นจัดใช้เท้าเหยียบหลังปูทอง และบรรดาโขลงช้างก็ลงมาช่วยกันเหยียบกระทืบจนกระดองปูแตกละเอียดไม่มีชิ้นดี
ส่วนก้ามปูสองข้างตกลงไปในน้ำ ข้างหนึ่งลอยไปในแม่น้ำคงคา อีกข้างหนึ่งลอยลงไปในมหาสมุทร
พระราชาเก็บได้ก้ามหนึ่งเอาไปทำเป็นตะโพน และอีกก้ามพวกอสูรเอาไปทำกลอง
และต่อมา อสูรไปสู้รบกับท้าวสักกะ แล้วพ่ายแพ้หนีไป ท้าวสักกะจึงยึดกลองก้ามปูไว้ กลองก้ามปูนั้นเมื่อตีแล้วเสียงจะดังกังวานไปทั่วอาณาจักรทีเดียว

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“ทำกับเขาไว้อย่างไร จะถูกทำอย่างนั้นบ้าง”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
อกฺโกสโก จ อกฺโกสํ
ผู้ด่าย่อมได้รับการด่าตอบ (๑๕/๑๒๑)
ลภติ หนฺตา หนฺตารํ
ผู้ฆ่าย่อมถูกฆ่าตอบ (๑๕/๑๒๑)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม