'ก้าวไกล' ยื่น 4 กม.สิ่งแวดล้อมเข้าสภา จัดการขยะ-รายงานปล่อยมลพิษ-ฝุ่นพิษและมลพิษข้ามพรมแดน
<span class="submitted-by">Submitted on Wed, 2023-12-13 18:12</span><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even" property="content:encoded"><p>สส.ก้าวไกล ยื่นกฎหมายสิ่งแวดล้อมเข้าสภา 4 ฉบับ ย้ำแก้ปัญหาทั้งโครงสร้าง ครอบคลุมจัดการขยะ-รายงานปล่อยมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม-การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ-ฝุ่นพิษและมลพิษข้ามพรมแดน </p>
<p>13 ธ.ค. 2566 ทีมสื่อพรรคก้าวไกล รายงานต่อสื่อมวลชนว่า วันนี้ (13 ธ.ค.) ที่รัฐสภา สส. พรรคก้าวไกล นำโดย พูนศักดิ์ จันทร์จำปี สส.บัญชีรายชื่อ และ ภัทรพงษ์ ลีลาภัทร์ สส.เชียงใหม่ แถลงข่าวยื่นกฎหมายสิ่งแวดล้อมต่อสภา 4 ฉบับ ประกอบด้วย (1) ร่าง พ.ร.บ.การจัดการขยะและการหมุนเวียนทรัพยากร (2) ร่าง พ.ร.บ. การรายงานการปล่อยและเคลื่อนย้ายสารมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม (PRTR) (3) ร่าง พ.ร.บ.การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และ (4) ร่าง พ.ร.บ.ฝุ่นพิษและการก่อมลพิษข้ามพรมแดน</p>
<div class="more-story">
<ul>
<li>
รองเลขาธิการนายกฯ เผย 'เศรษฐา' ร้อนใจ PM 2.5 - พรรคร่วมรัฐบาลดัน ร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาด เข้าสภาฯ</li>
</ul>
</div>
<p>จากนั้นพูนศักดิ์และภัทรพงษ์แถลง Policy Watch หัวข้อ "ชุดกฎหมายสิ่งแวดล้อม: PM 2.5 วาระด่วนต้องแก้ที่ต้นตอ" โดยพูนศักดิ์เริ่มต้นว่า พรรคก้าวไกลเสนอร่างกฎหมายเปลี่ยนประเทศด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น มีสิ่งแวดล้อมที่ดีควบคู่กับการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยทั้ง 4 ฉบับเป็นชุดนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมชุดแรกที่จะนำเสนอเข้าสู่สภา ตามนโยบายที่พรรคก้าวไกลได้หาเสียงกับประชาชน แต่ละร่างมีเนื้อหาโดยสรุปดังนี้</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ร่าง พ.ร.บ.การจัดการขยะฯ เอาจริงแก้ปัญหาขยะอุตสาหกรรม</span></h2>
<p>ฉบับแรกคือร่าง พ.ร.บ.การจัดการขยะและการหมุนเวียนทรัพยากร เป็นการบูรณาการด้านการบริหารจัดการขยะทุกประเภท จากเดิมเป็นการบริหารโดยยึดติดกับภารกิจ แบ่งแยกตามหน่วยงาน เช่นขยะที่เกิดขึ้นจากโรงงาน จะถูกกำหนดว่าเป็นขยะอุตสาหกรรม แม้ว่าขยะนั้นจะมีลักษณะหรือมีองค์ประกอบที่เหมือนกับขยะชุมชน </p>
<p>ร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ จะจำแนกประเภทของขยะตามลักษณะ แบ่งเป็น ขยะอันตราย ขยะไม่อันตราย และขยะติดเชื้อ ที่สำคัญนี่จะเป็นร่าง พ.ร.บ. ฉบับแรกของประเทศที่นำหลักการ “ลำดับขั้นการจัดการขยะ” (Waste Hierarchy) มาใช้ แบ่งเป็น 5 ลำดับ คือ (1) การลดการเกิดขยะ หรือ Reduce เป็นสิ่งที่เราต้องการทำมากที่สุด (2) การใช้ซ้ำ หรือ Reuse (3) การนำกลับมาใช้ใหม่ หรือ Recycle (4) การนำขยะนั้นมาใช้ประโยชน์เป็นเชื้อเพลิง (Waste to Energy) และ (5) การกำจัด หรือ Disposal เช่น การฝังกลบ ซึ่งเป็นสิ่งที่เราไม่ต้องการให้เกิดขึ้น</p>
<p>พูนศักดิ์กล่าวต่อว่า การนำหลักการดังกล่าวมาใช้ จะทำให้เราสามารถควบคุมการบริหารจัดการขยะได้ตั้งแต่ต้นทาง โดยต้นทางเรากำหนดให้ประชาชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น นำขยะมาคัดแยก เช่นแบ่งเป็น กระดาษ แก้ว พลาสติก และเศษอาหาร เสร็จแล้วจะมีการควบคุมที่การเก็บรวบรวม โดยจะกำหนดอัตราการเก็บรวบรวมที่ 100% หมายถึงขยะจากบ้านเรือนที่เกิดขึ้นทุกประเภทต้องได้รับการเก็บขนทั้งหมด ไม่ปล่อยทิ้ง </p>
<p>ต่อมาการขนส่ง จะควบคุมโดยใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการทวนสอบและควบคุมเพื่อป้องกันปัญหาการลักลอบทิ้ง และสุดท้ายคือการบำบัดและกำจัดที่ปลายทาง ในร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ จะกำหนดให้เป็นมาตรฐาน จากเดิมมีเพียงแนวทางในการปฎิบัติเท่านั้น</p>
<p>สส.บัญชีรายชื่อพรรคก้าวไกล กล่าวต่อว่า อีกส่วนที่สำคัญคือการสนับสนุนให้เกิดการหมุนเวียนทรัพยากร โดยเราจะนำหลักการการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิต (Extended Producer Responsibility) จากเดิมผู้ผลิตทำหน้าที่เพียงผลิต จำหน่าย ได้กำไร แต่หลักการนี้จะขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิตให้เพิ่มการจัดการซากผลิตภัณฑ์ของตัวเองด้วย เช่น ขยะอิเล็กทรอนิกส์ เมื่อผู้บริโภคซื้อจากห้างร้านต่างๆ แล้ว ต้องนำสิ่งนี้กลับคืนไปที่ผู้ผลิต โดยผู้ผลิตกำหนดจุดรับคืน กว่าสิบปีที่ผ่านมามีความพยายามจะออก พ.ร.บ. ออกมาควบคุมเกี่ยวกับขยะอิเล็กทรอนิกส์ แต่จนถึงปัจจุบันยังไม่สำเร็จ</p>
<p>ในร่างของพรรคก้าวไกล จึงดำเนินการแก้ไขด้วยการระบุว่าการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ สามารถออกเป็นกฎกระทรวงทดแทนได้ ระยะเวลาเป้าหมายในการคัดแยกขยะอิเล็กทรอนิกส์และขยะอื่นๆ อยู่ที่ 3 ปี โดยให้ อปท. จัดการคัดแยก รวมถึงกำหนดให้ผู้ผลิตรวมกลุ่มกันเรียกคืนซากของตัวเอง และทบทวนเป้าหมาย เช่น อัตราการรีไซเคิล โดยกำหนดช่วงเวลาในการทบทวนส่วนการฟื้นฟูพื้นที่ปนเปื้อน เช่น การปนเปื้อนลงสู่ดิน ลงสู่แหล่งน้ำ ผลกระทบเรื่องกลิ่น เราเสนอให้มีการจัดตั้งกองทุนเพื่อฟื้นฟูพื้นที่ปนเปื้อน เพื่อดำเนินการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้ทันที ไม่ต้องให้ประชาชนใช้เวลาเป็น 10 ปีเพื่อดำเนินการฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายเอง ซึ่งจนถึงปัจจุบันหลายกรณีก็ยังไม่ได้รับการเยียวยา</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ร่าง PRTR กำหนดปล่อย-เคลื่อนย้ายสารมลพิษ ต้องทำรายงานเปิดเผยต่อสาธารณะ</span></h2>
<p>พูนศักดิ์กล่าวว่า ต่อมาคือร่าง พ.ร.บ. การรายงานการปล่อยและเคลื่อนย้ายสารมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม เป็นการปรับปรุงจากร่างเดิมของ สส.พรรคก้าวไกล คือ นิติพล ผิวเหมาะ และ กัญจน์พงศ์ จงสุทธนามณี ปรับปรุงเนื้อหาโดย กมนทรรศน์ กิตติสุนทรสกุล สส.ระยอง เขต 1 พรรคก้าวไกล และ สรพัช ศรีปราชญ์ สส.สระบุรี เขต 1 พรรคก้าวไกล มีเนื้อหากำหนดให้มีการรายงานและเปิดเผยข้อมูลการปล่อยและการเคลื่อนย้ายสารมลพิษ โดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณะ เช่น ปริมาณสารเคมีหรือมลพิษที่เกิดขึ้น หรือหากต้องนำสารเคมีหรือของเสียไปบำบัดกำจัดภายนอกโรงงานหรือนอกโครงการ ก็ต้องทำรายงานด้วยเช่นกัน และเปิดเผยต่อสาธารณะ</p>
<p>ข้อดีของกฎหมายนี้ คือจะช่วยในการปกป้องและรับรองสิทธิ์ของชุมชนและประชาชนในการเข้าถึงและรับรู้ ตรวจสอบข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมและสารเคมีอันตราย ขณะเดียวกันประชาชนสามารถประเมินความเสี่ยงว่าควรอยู่อาศัยหรือสร้างบ้านเรือนใกล้เคียงกับพื้นที่อันตรายเหล่านั้นหรือไม่ ขณะเดียวกัน รัฐสามารถใช้ประโยชน์จากกฎหมายนี้ในการเตรียมความพร้อมรับมือกับเหตุการณ์ร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้น เช่น กรณีอุบัติภัยโรงงานหมิงตี้ที่ผ่านมา</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ร่าง พ.ร.บ.การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ จำกัดปริมาณการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกสู่ชั้นบรรยากาศ</span></h2>
<p>พูนศักดิ์ กล่าวว่า ต่อมาคือร่าง พ.ร.บ.การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ร่างโดย ศนิวาร บัวบาน สส.บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล เนื่องจากตั้งแต่โลกของเรามีการพัฒนาด้านอุตสาหกรรม เกิดการสะสมของก๊าซเรือนกระจกในชั้นบรรยากาศ ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศอย่างรุนแรง ปรากฏการณ์เหล่านี้ไม่เพียงส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของประชาชน แต่กระทบถึงสิ่งแวดล้อมรวมถึงความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศ ส่งผลต่อความสมดุลระหว่างพืชและอาหาร และสุขภาพของมนุษย์ในท้ายที่สุด</p>
<p>พรรคก้าวไกลให้ความสำคัญกับการดำเนินการอย่างเร่งด่วนเพื่อต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ จึงร่างกฎหมายฉบับนี้เพื่อครอบคลุมและบรรเทาผลกระทบ ด้วยการลดปริมาณการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกสู่ชั้นบรรยากาศ โดยกำหนดเป้าหมายในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้รวดเร็วยิ่งขึ้น และมีมาตรการทางเศรษฐศาสตร์ เช่น การกำหนดเพดานการปล่อยก๊าซเรือนกระจก มากำกับและสนับสนุนอย่างชัดเจน </p>
<p>ขณะเดียวกัน ร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ ยังเน้นการเตรียมพร้อมรับมือและปรับตัวกับความเสี่ยงที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เพื่อลดความสูญเสียที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต โดยเฉพาะในภาคการเกษตร ซึ่งเป็นภาคที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด และการมีร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้จะช่วยให้ประเทสไทยสามารถเตรียมความพร้อมรับมืออย่างเป็นระบบ ครอบคลุม และทันการณ์มากขึ้น</p>
<p>และสุดท้าย คือร่าง พ.ร.บ.ฝุ่นพิษและการก่อมลพิษข้ามพรมแดน เนื่องจากสาเหตุของการเกิดฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) และมลพิษทางอากาศ มาจากหลายแหล่ง เช่นแหล่งเกษตรกรรม จากการเผาในที่โล่ง ไฟป่าที่ไม่มีการควบคุม จากภาคพลังงาน เช่น การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลถ่านหิน จากภาคขนส่ง เช่นการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ รวมถึงการประกอบกิจการอุตสาหกรรม </p>
<p>แต่อีกแหล่งหนึ่งที่มีความสำคัญ ซึ่งเราเห็นจากภาพถ่ายทางดาวเทียม คือร่องรอยการเผาไหม้จากประเทศเพื่อนบ้านที่ก่อให้เกิดมลพิษข้ามพรมแดน สร้างผลกระทบต่อสุขภาพ ระบบทางเดินหายใจของประชาชน ทั้งที่ประชาชนควรมีสิทธิ์ได้รับอากาศบริสุทธิ์ เป็นสิทธิ์ขั้นพื้นฐานอย่างเท่าเทียมกัน พรรคก้าวไกลจึงเสนอร่างกฎหมายฉบับนี้เพื่อเป็นเครื่องมือในการควบคุมฝุ่นพิษ</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ร่าง พ.ร.บ. ฝุ่นพิษและการก่อมลพิษข้ามพรมแดน กำหนดโทษผู้ประกอบการที่ก่อมลพิษต้องรับผิดชอบ</span></h2>
<p>จากนั้น ภัทรพงษ์ ในฐานะ สส. ผู้ร่างกฎหมายฝุ่นพิษและการก่อมลพิษข้ามพรมแดน สรุปที่มาของการเสนอร่าง พ.ร.บ.ฉบับนี้ว่าฝุ่น PM2.5 ไม่ใช่แค่ฝุ่นธรรมดา แต่เป็นฝุ่นที่ทำลายสุขภาพและทำลายเศรษฐกิจของประเทศ จึงต้องกำหนดเป็นฝุ่นพิษ โดยพรรคก้าวไกลเห็นว่าการแก้ไขปัญหา ต้องแก้ทั้งโครงสร้าง ส่วนสำคัญที่สุดของโครงสร้างคือชั้นฐานราก ซึ่งก็คือกฎหมาย ที่จะทำให้การแก้ไขปัญหาทำได้อย่างยั่งยืน</p>
<p>ร่างกฎหมายอากาศสะอาดที่เสนอโดยกลุ่มอื่นๆ จะพูดถึงสิทธิในการเข้าถึงอากาศสะอาดของประชาชน พูดถึงการคุ้มครองประชาชนในการฟ้องร้องผู้ที่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศทั้งจากในและต่างประเทศ แต่ประเด็นที่ร่างของพรรคก้าวไกลแตกต่างออกไป คือจะให้ผู้ประกอบการจัดทำรายงานผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม ที่ต้องครอบคลุมทั้งระบบตั้งแต่ต้นสายถึงปลายสาย</p>
<p>เช่นกรณีข้าวโพดอาหารสัตว์ ถ้าจะนำเข้าต้องมีรายงานระบุชัดเจนว่ามาจากแหล่งใด และแหล่งดังกล่าวมีวิธีกำจัดเศษวัสดุทางการเกษตรอย่างไร ขนส่งด้วยวิธีใด และสุดท้ายการผลิตสินค้าในโรงงานมีการปล่อยมลพิษทางอากาศอย่างไรบ้าง</p>
<p>สส.เชียงใหม่กล่าวต่อว่า บางคนอาจมีคำถาม ว่าหากมีการทำรายงานเท็จ หรือมีปัจจัยในต่างประเทศที่เราควบคุมไม่ได้ จะทำอย่างไร จึงเป็นที่มาของระบบการติดตามย้อนกลับโดยภาพถ่ายทางดาวเทียมที่ระบุในร่างกฎหมายนี้ เพื่อพิสูจน์ว่ารายงานที่ผู้ประกอบการทำนั้น ถูกต้องครบถ้วนหรือไม่ และโทษบังคับใช้ต้องชัดเจน ผู้ใดที่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศในประเทศไทย ไม่ว่าจากในหรือต่างประเทศ ต้องมีความผิดทั้งทางแพ่งและทางอาญา ที่สำคัญ พรรคก้าวไกลยังมองว่าการลงโทษทางสังคมก็ต้องมีเช่นกัน เราต้องมีการเปิดเผยข้อมูลผู้ประกอบการที่เป็นผู้ก่อให้เกิดมลพิษทั้งในและต่างประเทศ ให้สังคมได้ตัดสินว่าจะสนับสนุนผู้ประกอบการเหล่านี้ต่อไปหรือไม่</p>
<p>ภัทรพงษ์กล่าวต่อว่า นอกจากนี้ สิ่งที่เราจะลืมไม่ได้เลยคือการแจ้งเตือน ที่ผ่านมาประชาชนในพื้นที่ที่เกิดฝุ่นพิษ เช่น จังหวัดเชียงใหม่ เคยได้รับการแจ้งเตือนจากภาครัฐสักครั้งหรือไม่ การแจ้งเตือนจะระบุให้ชัดเจนในร่าง พ.ร.บ. นี้ ว่าหากมีค่า PM2.5 เกินกว่าค่ามาตรฐาน มากกว่า 24 ชั่วโมง ต้องมีการแจ้งเตือนเฉพาะพื้นที่ให้ประชาชนรับทราบโดยทั่วกัน</p>
<p>“ถ้า 10 ปีที่แล้วเรามีการแจ้งเตือน จะมีประชาชนกี่คนที่ตระหนักและตื่นรู้ถึงภัย PM2.5 และจะมีอีกกี่คนที่ไม่ต้องเป็นมะเร็งปอดด้วยสาเหตุที่ว่าไม่รู้จัก PM2.5 นี่คือความสำคัญของการแจ้งเตือน” สส.เชียงใหม่กล่าว</p>
<p>ภัทรพงษ์ กล่าวว่า การร่างกฎหมายคือขั้นต้นของการแก้ปัญหา PM 2.5 ทั้งโครงสร้างผ่านกลไกนิติบัญญัติ ส่วนฝ่ายบริหาร เราต้องตรวจสอบการทำงานอย่างเข้มข้นเช่นกันตามแนวทางฝ่ายค้านเชิงรุก โดยตั้งแต่วันที่รัฐบาลแถลงนโยบายเมื่อ 12 กันยายนจนถึงวันนี้ ยังไม่เห็นมาตรการใดใดที่แน่ชัด รวมถึงยังไม่เห็นมาตรการเรื่องการจัดการข้าวโพดอาหารสัตว์ที่นำเข้ามาที่แตกต่างไปจากรัฐบาลเดิม </p>
<p>“ทั้งหมดนี้เป็นแนวทางของก้าวกรีน ทีมสิ่งแวดล้อมของพรรคก้าวไกล ที่จะทำให้ก้าวต่อไปก้าวไกลกว่าเดิม” ภัทรพงษ์ทิ้งท้าย</p>
</div></div></div><div class="field field-name-field-variety field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/category/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7" typeof="skos:Concept" property="rdfs:label skos:prefLabel" datatype="">
https://fb.me/prachatai : ทวิตเตอร์
https://twitter.com/prachatai : LINE ไอดี = @prachatai</div></div></div>
https://prachatai.com/journal/2023/12/107230