พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๒๐๓ ทัททรชาดก : ราชสีห์กับสุนัขจิ้งจอก

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๒๐๓ ทัททรชาดก
ราชสีห์กับสุนัขจิ้งจอก

ในอดีตกาล ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติอยู่ในกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เกิดเป็นราชสีห์ ได้เป็นราชาของราชสีห์มากมาย พญาราชสีห์นั้นมีราชสีห์เป็นบริวารอยู่ไม่น้อย อาศัยในถ้ำเงิน สุนัขจิ้งจอกก็อาศัยอยู่ในถ้ำแห่งหนึ่ง ไม่ไกลจากถ้ำนั้น อยู่มาวันหนึ่ง ฝนตกขาดเม็ดแล้ว พวกราชสีห์ทั้งหมดก็พากันมาประชุมที่ประตูถ้ำของพญาราชสีห์ ต่างหยอกล้อเล่นหัวกัน ในขณะที่ราชสีห์เหล่านั้นเล่นหัวกันอยู่อย่างนี้ สุนัขจิ้งจอกตัวนั้นก็หอนขึ้น พวกราชสีห์ได้ยินเสียงสุนัขจิ้งจอกนั้นก็กระดากใจ พากันนิ่งด้วยคิดว่า เจ้าสุนัขจิ้งจอกตัวนี้หอนแข่งกับพวกเรา ในขณะที่ราชสีห์เหล่านั้นนิ่ง ราชสีห์น้อยลูกพญาราชสีห์ ถามพ่อว่า “พ่อจ๋า พวกเราราชสีห์เหล่านี้บันลือสีหนาทเล่นหัวกัน
ครั้นได้ยินเสียงของสัตว์นั้นพากันนิ่งด้วยความอาย สัตว์นั้นชื่ออะไร อวดอ้างตนด้วยเสียงของตนได้กล่าวว่า ข้าต่อพ่อผู้เป็นใหญ่ในมฤค ใครหนอมีเสียงดังลั่น ทำทัททรบรรพตลือลั่นยิ่งนัก ราชสีห์ทั้งหลายไม่อาจบันลือโต้ตอบมัน นั่นเรียกว่าสัตว์อะไรหนอ”
ครั้นพ่อฟังคำลูกราชสีห์แล้ว จึงกล่าวว่า “ลูกเอ๋ย นั่นคือสุนัขจิ้งจอก เป็นสัตว์เลวทรามต่ำช้ากว่ามฤคชาติทั้งหลาย มันหอนอยู่ ราชสีห์ทั้งหลายรังเกียจชาติของมัน จึงได้พากันนิ่งเฉยเสีย”

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“เราต้องรู้จักตนเองว่าเราเป็นอะไร อย่าพยายามเป็นคนอื่น”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
ตุฏฺฐี สุขา ยา อิตรีตเรน
พอใจตามมี ยินดีตามได้ นำสุขมาให้ (๒๕/๔๙)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดยธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม