[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

[Kimleng]

Tweet

การจัดเก็บรักษาเครื่องดนตรีไทยที่ใช้วัสดุจากงาช้าง

วัสดุที่ใช้ผลิตเครื่องดนตรีไทยมีหลายชนิด แล้วแต่ประเภทและลักษณะของเครื่องดนตรีนั้น ๆ ซึ่งมีทั้งวัสดุที่ทำมาจากโลหะ ไม้ หนังสัตว์ กระดูกสัตว์ เขาสัตว์ งาช้าง ฯลฯ สำหรับเครื่องดนตรีบางชนิด อาทิ ซอ ปี่ นมจะเข้ ฯลฯ การใช้วัสดุจากงาช้างมาสร้างเป็นเครื่องดนตรีและส่วนประกอบต่าง ๆ ของเครื่องดนตรี ย่อมส่งผลให้เสียงของเครื่องดนตรีมีคุณภาพมากกว่าวัสดุประเภทอื่น ๆ ดังที่ นายปี๊บ คงลายทอง ศิลปินแห่งชาติ ได้ให้ข้อมูลถึงปี่ชวางาช้าง ไว้ว่า “เสียงของขลุ่ยที่ทำมาจากไม้จะได้คุณภาพเสียงที่ดีมากกว่าขลุ่ยที่ทำจากงาช้าง แต่ถ้าหากเป็นปี่ชวาที่ทำมาจากงาช้างแล้วจะมีคุณภาพของเสียงดีกว่าปี่ชวาที่ทำมาจากไม้” (ปี๊บ คงลายทอง, สัมภาษณ์, ๑๙ ธันวาคม ๒๕๖๗) ในขณะที่ นายวาคภัฏ ศรีวรพจน์ ได้กล่าวถึงคุณภาพของซอที่ใช้วัสดุจากงาช้างไว้ว่า

ซอด้วง ซออู้และซอสามสายที่ทำมาจากงาช้างจะส่งผลให้ซอมีน้ำหนักที่ดี ทำให้การทรงตัวเวลาจับเครื่องดนตรีขณะบรรเลงมีความมั่นคง อีกทั้งคุณภาพเสียงของซองาช้างจะมีความนุ่มนวลและหนักแน่นดีกว่าวัสดุประเภทอื่นๆ (วาคภัฏ  ศรีวรพจน์, สัมภาษณ์, ๒๔ ธันวาคม ๒๕๖๗)

เครื่องดนตรีที่ใช้วัสดุจากงาช้างนอกจากมีคุณภาพของเสียงที่ดีแล้ว ยังมีราคาสูงอีกด้วย เนื่องจากงาช้างเป็นวัสดุที่มีคุณค่าและหายาก บรรดาเหล่าเชื้อพระวงศ์ ขุนนางและผู้มีฐานะตั้งแต่อดีตจึงนิยมสร้างเครื่องดนตรีที่ใช้วัสดุจากงาช้างไว้ครอบครอง ซึ่งการดูแลรักษาเครื่องดนตรีงาช้างนั้น มีความพิเศษกว่าเครื่องดนตรีที่ผลิตจากวัสดุอื่น ๆ กล่าวคือ สถานที่จัดเก็บเครื่องดนตรีที่ใช้วัสดุจากงาช้างจะต้องมีความชื้นสัมพัทธ์ที่เหมาะสม เพื่อป้องกันไม่ให้งาช้างเกิดการแห้งหรือหดตัวอันจะส่งผลให้เกิดรอยรานบนงาช้างได้ ดังที่ ณัฐพงษ์ แมตสอง ได้กล่าวถึง การเก็บรักษาโบราณวัตถุประเภทงาช้างไว้ว่า

สถานที่จัดแสดงโบราณวัตถุประเภทงาช้าง เครื่องเขินหรือเครื่องประดับมุกส่วนใหญ่จะมีเครื่องวัดระดับความชื้นสัมพัทธ์ไว้  โดยต้องรักษาให้ความชื้นสัมพัทธ์ให้อยู่ระหว่าง ๕๕-๖๕ %  ซึ่งภายในสถานที่จัดแสดงนิยมวางแก้วน้ำซ่อนไว้บริเวณด้านหลังสถานที่จัดแสดงโบราณวัตถุ เพื่อป้องกันมิให้งาช้างแห้งจนแตกลายงา” (ณัฐพงษ์ แมตสอง, สัมภาษณ์, ๒๕ ธันวาคม ๒๕๖๗)  

จากข้อมูลข้างต้น ภายในตู้หรือสถานที่จัดเก็บเครื่องดนตรีที่ทำจากงาช้างจึงควรมีแก้วน้ำตั้งไว้เพื่อให้สถานที่จัดเก็บเครื่องดนตรีที่ทำจากงาช้างมีความชื้นสัมพัทธ์ที่เหมาะสมและเป็นการรักษาสภาพเครื่องดนตรีไทยที่ใช้วัสดุจากงาช้างให้ไม่เกิดความเสียหาย ปัจจุบันเครื่องดนตรีไทยที่ใช้วัสดุจากงาช้างของกลุ่มดุริยางค์ไทย สำนักการสังคีต กรมศิลปากร ถูกเก็บรักษาและดูแลโดยกลุ่มดุริยางค์ไทย สำนักการสังคีต กรมศิลปากร โดยสถานที่จัดเก็บเครื่องดนตรีที่ใช้วัสดุจากงาช้างจะมีการวางแก้วน้ำไว้ เพื่อให้บริเวณนั้นเกิดความชื้นและป้องกันมิให้ผิวของงาช้างเกิดรอยรานจนอาจทำให้เครื่องดนตรีไทยที่ทำจากงาช้าง ซึ่งบางชิ้นเป็นเครื่องดนตรีของเก่าที่ได้รับมอบมาจากกรมมหรสพเกิดความเสียหายจากการเก็บรักษาไม่ถูกวิธี


ที่มา : กลุ่มเผยแพร่ฯ กรมศิลปากร
        การจัดเก็บรักษาเครื่องดนตรีไทยที่ใช้วัสดุจากงาช้าง - องค์ความรู้ : สำนักการสังคีต
        เรียบเรียง : ธำมรงค์ บุญราช นักวิชาการละครและดนตรีชำนาญการ สำนักการสังคีต กรมศิลปากร

[คำค้น:]

กระโดดไป: เลือกหัวข้อ: ----------------------------- จากใจถึงใจ ----------------------------- => หน้าบ้าน สุขใจ ===> สุขใจ ป่าวประกาศ (ข้อความจากทีมงาน) ===> สุขใจ เสนอแนะ (ข้อความจากสมาชิก) ===> สุขใจ ให้ละเลง (มุมทดสอบบอร์ด) ----------------------------- สุขใจในธรรม ----------------------------- => พุทธประวัติ - ประวัติพระสาวก ===> พุทธประวัติ แห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ===> ประวิติพระอรหันต์ พระสาวก ในสมัยพุทธกาล ===> ประวัติพระผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ในยุคปัจจุบัน ===> นิทาน - ชาดก =====> ชาดก พระเจ้า 500 ชาติ => ธรรมะทั่วไป ธารธรรม - ธรรมทาน ===> ธรรมะจากพระอาจารย์ ===> เกร็ดครูบาอาจารย์ => ห้องวิปัสสนา - มหาสติปัฏฐาน 4 => สมถภาวนา - อภิญญาจิต => จิตอาสา - พุทธศาสนาเพื่อสังคม => เสียงธรรมเทศนา - เอกสารธรรม - วีดีโอ ===> เอกสารธรรม ===> เสียงธรรมเทศนา =====> ธรรมะจาก สมเด็จโต =====> ธรรมะจาก หลวงปู่มั่น =====> เสียงบทสวดมนต์ =====> เพลงสวดมนต์ =====> เพลงเพื่อจิตสำนึก แด่บุพการี =====> ธรรมะ มิวสิค (เพลงธรรมทั่วไป) ===> ห้อง วีดีโอ => เกร็ดศาสนา => กฏแห่งกรรม - ท่องไตรภูมิ => ไขปัญหาโลก ธรรม และความรัก => บทสวด - คัมภีร์ คาถา - วิชา อาคม => พุทธวัจนะ - ภาษิตธรรม ===> พุทธวัจนะ ในธรรมบท ===> พุทธศาสนสุภาษิต ===> คำทำนายภัยพิบัติที่จะเกิด ===> รวมข่าวภัยพิบัติ ทั้งในอดีต และปัจจุบัน ===> รู้ เพื่อ รอด (การเตรียมการ) => ห้องประชาสัมพันธ์ ทั้งทางโลก และทางธรรม ===> ฐานข้อมูล มูลนิธิต่าง ๆ ในประเทศไทย (Donation Exchange Center) ----------------------------- วิทยาศาสตร์ทางจิต เรื่องลี้ลับ ----------------------------- => วิทยาศาสตร์ - จักรวาล - การค้นพบ ===> เรื่องราว จากนอกโลก =====> ประสบการณ์เกี่ยวกับ UFO =====> หลักฐาน และ การพิสูจน์ยูเอฟโอ =====> คลิปวีดีโอ ยูเอฟโอ => ไขตำนาน - ประวัติศาสตร์ - การค้นพบ อารยธรรม => เรื่องแปลก - ประสบการณ์ทางจิต - เรื่องลึกลับ ===> ร้อยภูติ พันวิญญาณ =====> ประสบการณ์ ผี ๆ =======> เรื่องเล่าในรั้วมหาลัย =====> ประวัติ ต้นกำเนิด ตำนานผี ===> ดูดวง ทำนายทายทัก ===> ไดอะล็อก คือ ดอกอะไร - พลังไดอะล็อก (Dialogue) ===> กระบวนการ NEW AGE => เครื่องราง ของขลัง พุทธคุณ ----------------------------- นั่งเล่นหลังสวน ----------------------------- => สุขใจ จิบกาแฟ => สุขใจ ร้านน้ำชา => สุขใจ ห้องสมุด ===> สุขใจ หนังสือแนะนำ ===> สุขใจ คลังความรู้ลวงโลก ===> สยาม ในอดีต => สุขใจ ใต้เงาไม้ => สุขใจ ตลาดสด => สุขใจ อนามัย => สุขใจ ไปเที่ยว => สุขใจ ในครัว ===> เกร็ดความรู้ งานบ้าน งานครัว => สุขใจ ไปรษณีย์ => สุขใจ สวนสนุก ===> ลานกว้าง (มุมดูคลิป) ===> เวที จำอวด (จำอวดหน้าม่าน) ===> หนังกลางแปลง (ดูหนัง รีวิวหนัง) ===> หน้าเวที (มุมฟังเพลง) =====> เพลงไทยเดิม ===> แผงลอยริมทาง (รวมคลิปโฆษณาโดน ๆ)