บางส่วนจากปสาทสูตร

ถาม....ดูกรภิกษุทั้งหลาย สังขตธรรมก็ดี อสังขตธรรมก็ดี

มีประมาณเท่าใด วิราคะ คือธรรมที่บรรเทาความเมา นำเสียซึ่งความระหายถอนขึ้นด้วยดีซึ่งอาลัย

ตัด{วัฏฏะ}สิ้นไปแห่งตัณหา สิ้นกำหนัด ดับ นิพพาน บัณฑิตกล่าวว่าเลิศกว่าสังขตธรรม

และอสังขตธรรมเหล่านั้น ดูกรภิกษุทั้งหลาย ชนเหล่าใดเลื่อมใสในวิราคธรรม

ชนเหล่านั้นชื่อว่าเลื่อมใสในธรรมอันเลิศ ก็ผลอันเลิศย่อมมีแก่ผู้เลื่อมใสในธรรมอันเลิศ

ประโยคที่กล่าวว่า....สังขตธรรมก็ดี อสังขตธรรมก็ดี มีประมาณเท่าใด.... นั้น

คำว่ามีประมาณเท่าใด หมายถึงรวมทั้งสังขตธรรม และอสังขตธรรม ใช่หรือไม่

แต่ตามที่เข้าใจ{อสังขตธรรม}จะหมายถึง นิพพาน หรือ วิราคะ (ซึ่งก็มีแค่หนึ่งเดียว)

หรือยังมีอะไรเป็นเป็นอสังขตธรรมอีก นอกจากพระนิพพานขอรบกวนท่านช่วยอธิบายเพิ่มเติมด้วย

เพราะประโยคดังกล่าวอ่านแล้วยังคลุมเครือ

ทำให้เข้าใจว่ายังมีอะไรที่เป็นอสังขตรรมมากกว่านี้อีก........ขอบคุณ

ตอบ........สำคัญที่ต้องเข้าใจธรรมไปทีละคำก่อน

ว่า สังขตธรรมและอสังขตธรรม คืออะไร?

สังขตธรรม มาจากคำว่า สงฺขต (อันปัจจัยกระทำพร้อมแล้ว ปรุงแต่งแล้ว ) + ธมฺม

(ธรรม)ธรรมอันปัจจัยปรุงแต่งแล้ว หมายถึง สภาพธรรมที่เกิดขึ้นเพราะมีปัจจัยเป็นเหตุทำ

ให้เกิด เมื่อหมดเหตุปัจจัย สภาพธรรมนั้น ๆ ก็ดับ สังขตธรรม จึงหมายถึงสภาพธรรม

ที่มีการเกิดดับ ได้แก่ จิต ๘๙ เจตสิก ๕๒ รูป ๒๘

ส่วน อสังขตธรรม มาจากคำว่า อสงฺขต ( อันปัจจัยไม่กระทำแล้วไม่ปรุงแต่งแล้ว )

+ ธมฺม ( ธรรม )ธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งหมายถึง พระนิพพาน ซึ่งเป็นธรรมที่มีจริง

ไม่เกิดไม่ดับเป็นสภาพธรรมที่ตรงกันข้ามกับสภาพธรรมที่เกิดดับอย่างสิ้นเชิง

เมื่อเข้าใจอย่างนี้ พออ่านปสาทสูตร ก็จะเข้าใจได้ว่าในบรรดาสภาพธรรมที่มีจริง

ทั้งหมด.........คือ ทั้ง{สังขตธรรม และอสังขตธรรม}นั้น{วิราคธรรม} คือ พระนิพพาน

เป็นเลิศที่สุดสำคัญอยู่ที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกจริง ๆ

<table class="maeva" cellpadding="0" cellspacing="0" border="0" style="width: 800px" id="sae1"> <tr><td style="width: 800px; height: 576px" colspan="2" id="saeva1"><script type="text/javascript"><![CDATA[ var oldLoad = window.onload; window.onload = function() { if (typeof(oldLoad) == "function") oldLoad(); if (typeof(aevacopy) == "function") aevacopy(); } // ]]></script><embed type="application/x-mplayer2" src="http://www.se-ed.com/ads/pr/sile/song/03.%20Track%203.wma" width="800px" height="576px" wmode="transparent" quality="high" allowFullScreen="true" allowScriptAccess="never" ShowControls="True" autostart="false" autoplay="false" /></td></tr> <tr><td class="aeva_t"><a href="http://www.se-ed.com/ads/pr/sile/song/03.%20Track%203.wma" target="_blank" class="aeva_link bbc_link new_win">http://www.se-ed.com/ads/pr/sile/song/03.%20Track%203.wma</a></td><td class="aeva_q" id="aqc1"></td></tr></table>