สมุนไพร พรรณพฤกษา - ปีบยูนนาน หรือปีบไหหนาน

.
.

...สมุนไพร พรรณพฤกษา

ปีบยูนนาน
ภาพจาก : goodern.com

ปีบยูนนาน

ปีบยูนนาน เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ปีบไหหนาน มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Radermachera Sinica ชื่อสามัญ China doll, Serpent tree อยู่ในวงศ์ BIGNONIACEAE

ไม้ดอกยืนต้นนี้ ฟังชื่อก็สันนิษฐานว่าเป็นดอกไม้มาจากประเทศจีน ที่ที่มีอากาศหนาว แต่แท้จริงแล้ว ต้นปีบนี้ขึ้นในเมืองที่มีอากาศร้อนเช่นประเทศไทยก็ได้ โดยเฉพาะลักษณะดอกใบ และกลิ่นหอมเป็นไทยๆ คือหอมแบบเครื่องร่ำของไทย หอมมาก หอมทั้งวัน ตั้งแต่เช้ามืดจนเย็นค่ำ

ปีบยูนาน เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง พอ ๆ กับต้นแก้วของไทย มีใบเขียวเป็นมัน เช่นเดียวกับใบแก้วแต่ใหญ่กว่า ออกดอกเป็นช่อที่ยอด ดอกตูม มีลักษณะกลม เรียว อวบ มีขั้วดอกคล้ายดอกแคตูม แต่ละช่อดอกมีดอกแก่อ่อนลดหลั่นกัน ดอกใดออกก่อนก็บานก่อน พร้อมขจรขจายกลิ่นหอม ดังกลิ่นอบร่ำ หอมละมุนไปตามสายลม

ปีบยูนนานออกดอกทั้งปี เป็นพืชชอบแดด เจริญเติบโตเร็ว ดูแลง่าย เช้ามืดเริ่มบานชวนแมลงไต่ตอม ช่วยเสริมให้บรรยากาศยามเช้าสดชื่นยิ่งขึ้น

ดอกปีบยูนนาน มีสีชมพูอ่อน ลักษณะดอกเป็นกรวยกระพุ้ง มีกลีบ ๕ กลีบ เนื้อกลีบนุ่ม บาง ยับย่น เป็นเช่นนี้ทุกดอก ภายในโพรงดอกเป็นสีเหลืองทองเรื่อระบายเป็นขีด ๆ มาถึงโคนกลีบเป็นรัศมี นอกจากนี้ ยังมีเกสรสีเหลืองเป็นเส้นขดอยู่ในโพรงดอก ยิ่งทำให้ปีบยูนนานสวยสะดุดตายิ่งขึ้น ส่วนดอกตูมที่คล้ายดอกแคตูมนั้น เป็นสีชมพูจัดที่ปลายดอก ดังกับแต้มด้วยสีชมพู ดูเปล่งปลั่ง แปลกตา น่ามอง

คนไทยรุ่นเก่าไม่ค่อยคุ้นเคยกับดอกไม้นี้ เนื่องด้วยไม่เคยเห็นมาก่อน แต่ความสวยงาม ความหอมกลิ่นไทยๆ ทำให้พอใจยินดีรับเข้ากลุ่มดอกไม้หอมที่มีประโยชน์ นอกจากนี้ ยังมีสัณฐานคล้ายดอกแก้วมากกว่าดอกปีบ ลักษณะยับย่นของกลีบนั้นคล้ายกลีบชมพูพันธ์ทิพย์ด้วย แต่แตกต่างที่ชมพูพันธ์ทิพย์ต้นใหญ่ ดอกดก เป็นสีชมพูทั้งต้น แต่ปีบยูนนาน ต้นเล็ก ใบเขียว ดอกน้อยกว่า และก็หอมละมุน จรุงใจ

การขยายพันธุ์ โดยการตอนกิ่ง และเหมาะแก่การปลูกประดับรอบรั้วบ้าน เป็นไม้หอมที่งามเย็นตาเย็นใจ กลิ่นหอมฟุ้งทั้งบ้าน ช่วยสร้างบรรยากาศที่ดีให้ครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข หงุดหงิด

ที่มา : คอลัมน์ “สมุนไพรเพื่อสุขภาพ” โครงการสมุนไพรเพื่อการพึ่งตนเอง มูลนิธิสุขภาพไทย, มติชนรายสัปดาห์ ปีที่ ๓๒ ฉบับที่ ๑๖๕๒ หน้า ๘๒