.“ตอบรสพจน์วาที ตัวเจ้านี้อหังการ
ไม่เกรงพระภูบาล ทั้งภัยพาลในอบาย
ถึงเป็นชายชาญสกา ไม่เจตนาอย่าพักหมาย
ฝ่ายเจ้าก็เลิศชาย สายสุริยวงศ์พงศ์เทวัญ
เสวยทิพยพิมานทอง ฝูงนางน้องล้วนสาวสวรรค์
ไม่ควรมาผูกพัน จะพากันตกนรกานต์..."
บทเห่เรื่อง กากี ...พระนิพนธ์ในเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร (เจ้าฟ้ากุ้ง)
วัดไชยวัฒนาราม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
สุสานรักต้องห้ามวัดไชยวัฒนาราม
พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นที่พระมหาอุปราช กรมพระราชวังบวรมหาเสนาพิทักษ์ (วังหน้าในพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ) เมื่อจุลศักราช ๑๑๐๓ ปีระกา ตรีศก ปี พ.ศ.๒๒๘๔ และโปรดให้สถาปนาเจ้าฟ้าหญิงนุ่ม หรือเจ้าฟ้าหญิงอินสุดาวดี พระขนิษฐภคินีร่วมพระชนนีเดียวกับพระองค์ เป็นกรมขุนยิสารเสนี เป็นที่พระอัครชายา
เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศก์ทรงเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัยในสมเด็จพระบรมราชชนกเกี่ยวกับงานด้านศิลปะต่าง ๆ ทรงโปรดให้เป็นแม่กองงานปฏิสังขรณ์วัดพระศรีสรรเพชญ์และวัดอื่นๆ อีกมากมาย นอกจากนี้ ยังทรงพระปรีชาสามารถในด้านวรรณกรรม ทรงเป็นกวีที่ยิ่งใหญ่ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
ผลงานด้านวรรณกรรมที่พระองค์ทรงนิพนธ์ไว้นั้นจัดเป็นวรรณกรรมอันเลอค่ายิ่ง โดยเฉพาะคำประพันธ์ประเภทกาพย์ห่อโคลงดูจะมีมากกว่างานพระนิพนธ์ชนิดอื่นๆ งานนิพนธ์ที่ยังหลงเหลือปรากฎในปัจจุบันนี้ ได้แก่ กาพย์เห่เรือ บทเห่เรื่องกากี ๓ ตอน บทเห่สังวาสและเห่ครวญอย่างละบท กาพย์ห่อโคลงนิราศธารโศก กาพย์ห่อโคลงนิราศธารทองแดง (กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง) นันโทปนันทสูตรคำหลวง (ทรงพระนิพนธ์ เมื่อปี พ.ศ.๒๒๗๙ ขณะทรงผนวช) พระมาลัยคำหลวง (ทรงพระนิพนธ์ พ.ศ.๒๒๘๐ ขณะทรงผนวช) และเพลงยาวบางบท
นอกจากพระปรีชาสามารถดังกล่าวแล้ว พระองค์ยังทรงเป็นที่รำลือถึงความเจ้าชู้ จนเป็นเหตุให้พระองค์ทรงถูกลงพระราชอาญาจนเสด็จทิวงคต เนื่องจากทรงลักลอบเข้าไปเล่นชู้กับเจ้าฟ้าสังวาลย์พระสนมเอกของสมเด็จพระราชบิดาถึงในพระบรมมหาราชวัง โดยทรงประพฤติพระองค์ดั่งพญาครุฑที่พระองค์ทรงพระนิพนธ์ไว้ในเรื่องกากี
เหตุการณ์นี้ทำให้ทรงถูกจับได้และมีพระบรมราชโองการให้ชำระความ เจ้าฟ้าสังวาลย์ยอมรับเป็นความสัตย์ จึงมีพระบรมราชโองการไปเชิญเสด็จกรมพระราชวังบวรมหาเสนาพิทักษ์ ซึ่งขณะนั้นประชวรพระโรคสำหรับบุรุษ เป็นโรคคชราค (คุดทะราด) ครั้นกรมพระราชวังบวรมหาเสนาพิทักษ์เสด็จมาถึง จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งให้พระมหาเทพเป็นผู้ชำระความ และเป็นผู้แทนพระองค์ในการลงพระราชอาญ กรมพระราชวังบวรมหาเสนาพิทักษ์ทรงรับความเป็นสัตย์
เหตุการณ์ในการลงพระราชอาญากระทำขึ้นที่ตำหนักสองห้อง ณ พระบรมมหาราชวัง เมื่อปี พ.ศ.๒๒๙๘ ราวเดือนสิงหาคม ดังปรากฎในพระราชพงศาวดารโดยลำดับดังนี้
“.....วันแรมค่ำหนึ่ง เดือนห้า ให้เฆี่ยน ณ ริมตำหนักสองห้องได้ ๒๐ ที กรมหมื่นสุนทรเพทขึ้นไปกราบทูลว่า จุกนักให้แก้เสีย” ทรงพระกรุณาให้ริบ
“.....แรม ๒ ค่ำ เฆี่ยนอีกยกหนึ่ง ๒๐ ที”
“...แรม ๓ ค่ำ อีกยกหนึ่ง ๒๐ ที แล้วให้นาบพระบาท..”
การลงพระราชอาญายังดำเนินต่อไปมีรับสั่งให้เฆี่ยนเป็นยก ยกละ ๓๐ ที จนกว่าครบ ๒๓๐ ที เสร็จแล้วทรงโปรดฯ ให้คณะเสนาบดีและลูกขุน พิพากษาโทษลำดับต่อไป โดยทุกคนเห็นพ้องว่าการล่วงพระราชอาญาครั้งนี้ผิดต่อพระราชกำหนดกฎมณเฑียรบาล จึงกราบบังคมทูลให้สำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ตามขัตติยราชประเพณี
พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศได้ทรงพิจารณาความกราบบังคมทูลก็ทรงมีพระกรุณาให้ลดโทษประหาร แต่ยังลงพระราชอาญา ดังปรากฏในพระราชพงศาวดาร
“ ...จึงทรงพระกรุณาตรัสขอชีวิตไว้ แต่ให้นาบพระนลาฎ กรมพระราชวังนั้นเฆี่ยนอีก ๔ ยก เป็น ๑๘๐ ก็ดับสูญสิ้นพระชนม์...”
ส่วนเจ้าฟ้าสังวาลนั้น ถูกถอนพระอิสริยยศลงเป็นไพร่แล้วลงพระราชอาญาเฆี่ยน ๑ ยก ๓๐ ที และจับสนม (จองจำ) จนกว่าสิ้นชีพ แต่เจ้าฟ้าสังวาลอยู่ได้เพียง ๓ วันก็สิ้นพระชนม์
พระศพของทั้งสองพระองค์ มิได้รับการถวายพระเพลิงตามโบราณราชประเพณี เนื่องจากถูกลงพระราชอาญาจนสิ้นพระชนม์ ได้นำพระศพทั้งสองพระองค์ไปฝัง ณ วัดไชยวัฒนาราม
ในบทเห่เรื่องกากี....ปรากฏบทนางกากีได้ตอบเตือนพญาครุฑ
นัยว่า ต่างก็ทรงสุขสบายดีอยู่แล้ว หากยังขืนมีความสัมพันธ์กันต่อไป อาจนำไปสู่ความหายนะได้
ซึ่งมีความละม้ายกับพระราชประวัติจริงของกรมพระราชวังบวรมหาเสนาพิทักษ์และเจ้าฟ้าสังวาลย์
วัดไชยวัฒนาราม หรือวัดชัยวัฒนาราม เป็นวัดตั้งอยู่ที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา นอกเกาะเมืองอยุธยา มีปรางค์ประธานและปรางค์มุมอยู่บนฐานเดียวกัน พระปรางค์ประธานนำรูปแบบของพระปรางค์สมัยอยุธยาตอนต้นมาก่อสร้าง แต่ปรางค์ประธานที่วัดไชยวัฒนารามทำมุขทิศยื่นออกมามากกว่า บนยอดองค์พระปรางค์ใหญ่อาจเคยประดิษฐานพระเจดีย์ขนาดเล็ก สื่อถึงพระเจดีย์จุฬามณีบนยอดเขาพระสุเมรุ รอบพระปรางค์ใหญ่ล้อมรอบไปด้วยระเบียงคตที่เดิมนั้นมีหลังคา ภายในระเบียงคตประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยที่เคยลงรักปิดทองจำนวน ๑๒๐ องค์ เป็นเสมือนกำแพงเขตศักดิ์สิทธิ์ ตามแนวระเบียงคตตรงทิศทั้งแปดสร้างเมรุทิศ และ เมรุมุม (เจดีย์รอบๆพระปรางค์ใหญ่) ภายในเมรุทุกองค์ประดิษฐานพระพุทธรูป ภายในซุ้มเรือนแก้วล้วนลงรักปิดทอง ฝาเพดานทำด้วยไม้ประดับลวดลายลงรักปิดทองเช่นกัน
วัดไชยวัฒนารามเป็นวัดหลวงที่บำเพ็ญพระราชกุศลของพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ ได้รับการปฏิสังขรณ์สืบต่อมาทุกรัชสมัย เป็นสถานที่ถวายพระเพลิงพระศพพระบรมวงศานุวงศ์เกือบทุกพระองค์ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศสิ้นพระชนม์ก็ได้ถวายพระเพลิงพระบรมศพที่วัดนี้
ก่อนกรุงแตก พ.ศ.๒๓๑๐ วัดไชยวัฒนารามถูกแปลงเป็นค่ายตั้งรับศึก และเมื่อเสียกรุงศรีอยุธยา วัดไชยวัฒนารามจึงได้ถูกปล่อยให้ทิ้งร้าง ผู้ร้ายเข้าไปลักลอบขุดหาสมบัติ เศียรพระพุทธรูปถูกตัดขโมย มีการรื้ออิฐที่พระอุโบสถ และกำแพงวัดไปขาย ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๓๐ กรมศิลปากรจึงได้เข้ามาอนุรักษ์ฟื้นฟูจนแล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๕๓๔
![[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้](http://www.sookjai.com/external/Black-Ribbon.png)
