โน๊ตประกอบทำนองร้องและทำนองดนตรีไทย : เพลงพม่าชมเดือน เถา (ชุดพระจันทร์ ๕.)

.

ถ้อยแถลง..เพลงชุดพระจันทร์
พระจันทร์ เป็นสิ่งที่ประดับความงามให้กับราตรี และความเย็นยะเยือกของพระจันทร์ยังช่วยกล่อมอารมณ์ของมนุษย์ให้สงบลงได้ พระจันทร์จึงมีอิทธิพลต่อความเชื่อและความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ทำให้เกิดประเพณีที่เกี่ยวข้องกับพระจันทร์ขึ้นมามากมาย

ทางด้านวรรณกรรม นำความงามของพระจันทร์สร้างฉาก สร้างอารมณ์ทั้งสุขและทุกข์ของตัวละคร ทางด้านเพลงก็ไม่ใช่น้อยที่เกี่ยวข้องกับพระจันทร์ โดยเฉพาะในเพลงไทยที่มีพระจันทร์มาเกี่ยวข้อง โดยใช้เป็นชื่อเพลงบ้าง แฝงไว้ในบทร้องบ้าง และรวมทั้งชื่อเพลงกับบทร้องบ้าง

ในบางครั้งการบรรเลงดนตรีไทยในคืนที่มีพระจันทร์ นึกจะบรรเลงเล่นตามบรรยากาศ ก็นึกชื่อเพลงที่เหมาะสมไม่ได้ เท่าที่นึกกันได้บางเพลง มีบทร้องไม่ตรงความหมายของชื่อเพลง เช่น เพลงไส้พระจันทร์ เพลงชมแสงจันทร์ เป็นต้น

เมื่อมีโอกาสที่ได้บรรเลงเช่นกันในคืนที่มีพระจันทร์ ผู้เขียนได้พยายามรวบรวมเพลงไทยที่จะเสริมอารมณ์ทั้งผู้ฟังและผู้บรรเลงในบรรยากาศเช่นนี้ เป็นเพลงเถาและต่อด้วยเพลงสองชั้นเพื่อให้สมบูรณ์แบบตามลักษณะของการบรรเลงดนตรีไทย...สมพล อนุตตรังกูร

เพลงพม่าชมเดือน เถา

เพลงพม่าชมเดือน เถา เพลงพม่าชมเดือนสองชั้น เคยได้ยินบ่อยและมีมานานแล้ว คงเป็นเพลงเก่ามีท่อนเดียว ชื่อเดิมคงไม่ใช่ชื่อนี้ นายพินิจ ฉายสุวรรณ หัวหน้าวงดนตรีไทย กองนันทนาการ สำนักสวัสดิการสังคม กรุงเทพมหานคร ได้แต่งขยายเป็นสามชั้น และตัดลงเป็นชั้นเดียวครบเป็นเพลงเถา

ได้เพิ่มเที่ยวกลับไว้ด้วย ให้ชื่อว่า พม่าชมเดือน เข้ากับบทร้องที่ได้ประพันธ์ขึ้นจากเรื่องผู้ชนะสิบทิศ เป็นความรักของหนุ่มสาว ระหว่างตะละแม่จันทรากับจะเด็ด ในวังตองอู ในคืนวันเพ็ญคืนหนึ่ง... สมพล อนุตตรังกูร.

บทร้องเพลงพม่าชมเดือน เถา
สามชั้น
   จันทร์กระจ่างกลางฟ้าสิบห้าค่ำ
   พี่ยังจำฝังใจอาลัยอยู่
   พี่หนีวัดมายังวังตองอู
   บานประตูปิดไว้ไม่ใส่กลอน

สองชั้น
   ตะละแม่จันทราของข้าเอ๋ย
   จะเด็ดเคยหนุนแขนแม่แทนหมอน
   คืนนี้ใยตะละแม่มาแง่งอน
   ไม่ให้นอนหนุนเล่นเหมือนเช่นเคย

ชั้นเดียว
   อันกระต่ายหมายจันทร์นั้นข้างขึ้น
   กระต่ายมึนเมาจันทร์ครั้นแรมเฉย
   จะเด็ดรักจันทราไม่ราเลย
   ขอชมเชยชิดชื่นทั้งขึ้นแรม
   ไม่ทราบนามผู้แต่ง

อาจารย์สมพล อนุตตรังกูร
ปัจจุบันอายุ ๘๔ ปี (เมษายน ๒๕๕๖)
และทุกวันนี้ท่านยังคงสอนดนตรีไทยเป็นวิทยาทานแก่บุคคลทั่วไป
(ระนาด ซอด้วง ซออู้ ซอสามสาย ขิม จะเข้ ขลุ่ย ฯลฯ)

..ขอกราบขอบพระคุณ ท่านอาจารย์สมพล อนุตตรังกูร ครูผู้ประสิทธิ์ประสาทความรู้ด้านดนตรีไทย
ที่อนุญาตให้นำทำนองดนตรีไทย ซึ่งท่านเป็นผู้ประพันธ์และเขียนด้วยลายมือของท่านเอง
เผยแพร่เป็นวิทยาทานใน www.sookjai.com
โดยวัตถุประสงค์ เพื่อให้คนไทยได้ตระหนักถึงคุณค่า และช่วยกันอนุรักษ์ศิลปะการดนตรีไทย
ให้สืบทอดยาวนานตลอดไป มา ณ ที่นี้ ด้วยความเคารพสูงยิ่ง.