งิ้ว เป็นอาหารมีสรรพคุณและประโยชน์

งิ้ว
เป็นอาหารมีสรรพคุณและประโยชน์

ไม้ชนิดนี้ มีขึ้นตามป่าเบญจพรรณทั่วไป มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า BOMBAXCEIBA LINN อยู่ในวงศ์ BOMBACACEAE เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ สูง ๑๐-๒๐ เมตร ลำต้นและกิ่งมีหนามแหลม กึ่งแผ่ออกเกือบตั้งฉากกับลำต้น ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ออกเรียงสลับ มีใบย่อย ๕-๗ ใบ เป็นรูปไข่หรือรูปรี ปลายเรียวแหลม โคนใบสอบ สีเขียวสด

ดอก ออกเป็นกระจุก ๓-๕ ดอก ที่ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็น ๓-๔ แฉก ไม่เท่ากัน กลีบดอก ๕ กลีบ เป็นสีแดง ปลายม้วนออก (อีกชนิดหนึ่งกลีบดอกเป็นสีเหลืองแต่หายากมาก) ดอกเมื่อบานเต็มที่เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๘ ซม. แต่ละดอกจะมีเกสรตัวผู้เป็นกระจุกจำนวนมาก โคนก้านเกสรจะติดกันเป็นกลุ่มมองเห็นอย่างชัดเจน “ผล” รูปรีหรือรูปของขนาดลักษณะคล้ายผลนุ่น มีเมล็ดจำนวนมากสีดำหุ้มด้วยปุยสีขาว ดอกออกช่วงระหว่างเดือนมกราคม ต่อเนื่องระยะสั้นๆ ถึงเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี และจะทิ้งใบก่อนมีดอก ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด มีชื่อเรียกอีกคือ นุ่นนาง, งิ้วแดง, บักมี้ (จีน) งิ้วป่า, งิ้วปงแดง และงิ้วบ้าน

ประโยชน์ทางอาหาร เกสรตัวผู้จากดอกนำไปตากแห้งโรยในขนมจีนน้ำเงี้ยวรับประทาน และปรุงเป็นแกงแคทางภาคเหนืออร่อยมาก ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย

สรรพคุณทางสมุนไพรและประโยชน์ใช้สอย ราก ต้มน้ำดื่มเป็นยาทำให้อาเจียนถอนพิษ เปลือกต้น ให้ทำเชือก ยางจากต้นแก้ท้องร่วง ไม้ทำฟืน ฝา หีบใส่ของ ของเล่นเด็กๆ แบบยุคโบราณหลายรูปแบบ ทำก้านไม้ขีด กล่องไม้ขีด ไม้จิ้มฟัน ไม้อัดเยื่อกระดาษ ใบแห้งหรือใบสดตำทาแก้ฟกช้ำ ดอกแห้ง ทำยาทาระงับปวด แก้พิษไข้ดีมาก

ปัจจุบันต้น “งิ้ว” หาดูได้ยากมาก จะมีปลูกเฉพาะถิ่นทางภาคเหนือไม่กี่แห่งเท่านั้น เพื่อเก็บเอาเกสรตัวผู้ของดอกตากแห้งขายเป็นอาหารทางภาคเหนือเท่านั้น

ขนมจีนน้ำเงี้ยว สุขใจในครัว : www.sookjai.com

ข้อมูล : คอลัมน์เกษตรบนแผ่นกระดาษ "งิ้ว" เป็นอาหารมีสรรพคุณและประโยชน์ หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ฉบับประจำวันศุกร์ที่ ๑๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๖