ตำนาน ผ้าไหม

ภาพ : www.biogang.net @ www.gotoknow.org

เล่ากันมาว่า ผ้าไหม เกิดขึ้นที่ประเทศจีน สมัยราชวงศ์จิ๋น หรือเมื่อ ๒,๖๐๐ ปีก่อนคริสตกาล

เรื่องมีอยู่ว่า จิ๋นซีฮ่องเต้ ตรัสถามฮองเฮาง่วนฮุยถึงตัวแมลงที่มากินใบหม่อนในพระราชวังของพระองค์ ทางฮองเฮาจึงไปตรวจดู พบว่าเป็นตัวหนอนสีขาวๆ สร้างรังแวววาวที่ใบไม้

ต่อมาฮ่องเฮาเผลอทำรังไหมตกลงไปในน้ำอุ่น จึงพยายามหยิบขึ้นมา ปรากฏว่าหยิบได้เส้นใยออกมาจากรังจึงม้วนเก็บไว้ในหลอด นั่นเป็นต้นกำเนิดของเส้นใยไหม ซึ่งใช้ตัดเย็บเสื้อผ้าของราชวงศ์ชั้นสูง และฮ่องเต้จีนทุกพระองค์ ห้ามผู้ใดเปิดเผยความลับของการผลิตผ้าไหม หากใครฝ่าฝืนจะมีโทษถึงประหาร

ความลับดังกล่าวเก็บงำมานานกว่า ๒,๐๐๐ ปี ที่คนรุ่นหลังๆ ในประเทศอื่นๆ จะรู้เคล็ดลับ

มาถึงปัจจุบันเรารู้แล้วว่า การผลิตผ้าไหมมี ๔ ขั้นตอน คือปลูกหม่อน เลี้ยงไหม สาวเส้นใย จากนั้นจึงทอ

วิธีหาหนอนไหมก็คือการปลูกต้นหม่อน ซึ่งจะใช้เวลาประมาณ ๒ เดือน เริ่มตั้งแต่การนำไข่มาเก็บรักษาในที่เย็น จากนั้นนำไข่มาฟักเป็นตัวดักแด้ โดยให้มันกินใบหม่อนไปเรื่อยๆจนน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นถึงหมื่นเท่าในเวลา ๑ เดือน

ตัวไหมจะกินใบหม่อนไม่หยุดเลย เรียกว่า ชนิดไม่หยุดหายใจ เพราะมันหายใจผ่านทางรูที่ลำตัวนั่นเอง ดักแด้ที่ว่านั้นต้องลอกคราบ ๔ ครั้ง มันจึงจะสร้างรังไหมได้ รังไหมนั้นเกิดจากการที่มันทำลายรังของตัวเอง

เขาจึงจะนำรังไหมไปต้ม เพื่อสาวไหมออกมา เส้นใยไหมมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยม ไม่เหมือนเส้นใยอื่นๆ ที่มีลักษณะเป็นวงกลม ดังนั้น เส้นใยไหมจึงสะท้อนแสงได้ดี เมื่อนำมาทอจึงมีความเงางาม

ปัจจุบันนี้ ไหมเป็นอุตสาหกรรมหลักในครอบครัว สร้างรายได้ให้ชาวบ้านในหลายพื้นที่

เส้นใยไหม ย้อมสีธรรมชาติ