ถ่ายภาพโดยSometime สงวนลิขสิทธิ์ตามกฏหมาย
ภาพจากงาน 2,600 ปี พุทธยันตี ณ.มลฑลพิธีท้องสนามหลวง วันที่ 2 มิถุนายน 2555พระอภิธรรมปิฎก ธาตุกถาบุคคลบัญญัติ เล่ม 3 หน้าที่ 336
อรรถกถามหาปทานสูตร
อธิบายว่าบัวบางเหล่าที่ตั้งขึ้นพ้นน้ำคอยรอสัมผัสแสงอาทิตย์แล้วบานใน
วันนี้.บางเหล่าตั้งอยู่เสมอน้ำจักบานในวันพรุ่งนี้บางเหล่ายังจมอยู่ภายในน้ำ
อันน้ำเลี้ยงไว้จักบานในวันที่ ๓ แต่ว่ายังมีดอกบัวเป็นต้นที่มีโรคแม้เหล่าอื่น
ไม่ขึ้นพ้นจากน้ำแล้ว ดอกบัวเหล่าใด จักไม่บาน จักเป็นภักษาแห่งปลาและ
เต่าอย่างเดียว ดอกบัวเหล่านั้น ท่านไม่ควรนำขึ้นสู่บาลีได้แสดงไว้ชัดแล้ว
บุคคล ๔ จำพวก คือ อุคฆฏิตัญญู วิปจิตัญญู เนยยะ ปทปรมะก็เปรียบ
เหมือนดอกบัว ๔ เหล่านั้นแล
ในบุคคล ๔ จำพวกนั้น บุคคลที่ตรัสรู้ธรรมพร้อมกับเวลาที่ท่านยก
ขึ้นแสดงชื่อ{อุคฆฏิตัญญู}บุคคลที่ตรัสรู้ธรรมเมื่อท่านแจกความแห่งคำย่อ
โดยพิสดาร ชื่อว่า วิปจิตัญญู บุคคลที่ตรัสรู้ธรรมโดยลำดับด้วยความ
พากเพียรท่องจำ ด้วยการไต่ถาม ด้วยทำไว้ในใจโดยแยบคาย ด้วยคบหา
สมาคมกับกัลยาณมิตรชื่อว่า{เนยยะ}บุคคลที่ไม่ตรัสรู้ธรรมได้ในชาตินั้น
แม้เรียนมาก ทรงไว้มาก สอนเขามาก ชื่อว่า{ปทปรมะ}
ในบทนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตรวจดู หมื่นโลกธาตุ เช่นกับ ดอกบัว
เป็นต้น ได้ทรงเห็นแล้วว่า บุคคลจำพวก อุคฆฏิตัญญู ดุจดอกบัวจะบานใน
วันนี้บุคคลจำพวก วิปจิตัญู ดุจดอกบัวจักบานในวันพรุ่งนี้ บุคคลจำพวก
{เนยยะ}ดุจดอกบัวจักบานในวันที่ ๓ บุคคลจำพวก{ปทปรมะ}ดุจดอกบัวอันเป็น
ภักษาแห่งปลาและเต่า....................
อธิบายตามความหมาย{ปทปรมะ}คือ ผู้มีบทอย่างยิ่ง หมายความว่า ไม่สามารถบรรลุ
เป็นพระอริยบุคคลได้ แม้ฟังพระธรรมมาก อบรมเพียรปฏิบัติมากก็ตายอย่างปุถุชน
ไม่ว่าจะเป็นยุคไหนก็ตาม ในยุคครั้งพุทธกาลเป็นยุคกาลสมบัติผู้ที่สะสมบุญมามาก
เมื่อได้ฟังพระธรรมไม่มาก เพียง ๑ คาถา หรือ ๑ สูตร ก็สามารถบรรลุเป็นพระอริย
บุคคล และยุคหลังต่อๆมาผู้ที่บรรลุก็ค่อย ๆ น้อยลงไปเรื่อย ๆ จนในที่สุดก็ไม่มีผู้บรรลุแม้
ศึกษามากก็ตามอนึ่งยุคหลัง ๆ ยิ่งไกลครั้งพุทธกาลมากเท่าไหร่ผู้ที่มีปัญญาก็ยิ่งน้อย
ลงเรี่อย ๆ
มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่อภิธรรมเลขที่ ๑๗๔/๑ ซอยเจริญนคร ๗๘ แขวง
ดาวคะนอง เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร ๑๐๖๐๐
ภาพถ่ายภายใน Sometime Home........http://rompho.multiply.com