[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้
29 มีนาคม 2567 04:28:26 *
ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

เข้าสู่ระบบด้วยชื่อผู้ใช้ รหัสผ่าน และระยะเวลาในเซสชั่น
 
  หน้าแรก   เวบบอร์ด   ช่วยเหลือ ห้องเกม ปฏิทิน Tags เข้าสู่ระบบ สมัครสมาชิก ห้องสนทนา  
บุคคลทั่วไป, คุณถูกห้ามตั้งกระทู้หรือส่งข้อความส่วนตัวในฟอรั่มนี้
Fuck Advertise !!

หน้า: [1]   ลงล่าง
  พิมพ์  
ผู้เขียน หัวข้อ: ตามรอย 'เจ้าพระยาอภัยภูเบศร'  (อ่าน 2584 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Kimleng
'อกุศลธรรม' เป็นสิ่งเกิดขึ้นจากการตามใจคนทั้งนั้น อะไรที่ชอบก็บอกของนั้นดี
สุขใจ๊ สุขใจ
นักโพสท์ระดับ 14
*

คะแนนความดี: +5/-0
ออฟไลน์ ออฟไลน์

เพศ: หญิง
Thailand Thailand

กระทู้: 5389


'อกุศลธรรม' เป็นสิ่งเกิดขึ้นจากการตามใจคนทั้งนั้น

ระบบปฏิบัติการ:
Windows 7/Server 2008 R2 Windows 7/Server 2008 R2
เวบเบราเซอร์:
Mozilla รองรับ Mozilla รองรับ


ดูรายละเอียด เว็บไซต์
« เมื่อ: 07 กุมภาพันธ์ 2558 18:19:51 »

.



ตามรอย 'เจ้าพระยาอภัยภูเบศร'
เมืองแฝด ปราจีนบุรี - พระตะบอง

หน้าประวัติศาสตร์ไทยเรื่องของเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ผู้สำเร็จราชการเมืองพระตะบอง มีบันทึกไว้ไม่มากนัก แต่หลังสยามเสียดินแดนส่วนนี้ให้กับฝรั่งเศส ชาวบ้านบางส่วนได้อพยพตามเจ้าพระยาอภัยภูเบศร มาตั้งบ้านเรือนยัง จ.ปราจีนบุรี ที่น่าสนใจนอกจากท่านไม่ยอมทิ้งประชาชนที่ติดตามมาย้ายไปยังกรุงเทพฯ แล้ว ยังเห็นถึงแนวคิดในการสร้างบ้านเรือน ที่ทั้ง ปราจีนบุรี-พระตะบอง ต่างเป็น “เมืองอกแตก” ที่มีแม่น้ำไหลผ่านกลางเมือง นั่นคือจุดเริ่มต้นประวัติศาสตร์ของสองเมืองแฝด

ภญ.ดร.สุภาพร ปิติพร เลขานุการ มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร เล่าถึงโครงการศึกษาศิลปกรรม และสถาปัตยกรรมในยุคอภัยภูเบศร ตั้งแต่ จ.ปราจีนบุรี ถึงเมืองพระตะบองว่า ประวัติศาสตร์ทำให้เรารู้ถึงอดีต เริ่มจากตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่ถูกทิ้งร้างไว้ภายในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี ซึ่งค่อยๆ ฟื้นฟูตึกหลังนี้มาเรื่อยๆ และจากการตามรอยค้นหาประวัติของท่านทำให้รู้ว่า กว่าจะเป็นแผ่นดินไทยอย่างทุกวันนี้ต้องมีคนอย่างท่าน

ตอนนั้นไทยแพ้ฝรั่งเศสในเหตุการณ์ รศ.๑๑๒ แต่รักษาเมืองจันทบุรีและตราดไว้ได้ ซึ่งต้องเสียเมืองพระตะบอง ตอนนั้นสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ปรึกษากับท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศรว่า ต้องรักษาเมืองตราดกับเมืองจันทบุรีไว้ เพราะถ้าข้าศึกเข้ามายังสองเมืองนั้นจะเข้าถึงพระนครได้ง่าย แต่เมื่อยกพระตะบองให้ฝรั่งเศส เจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้นำไพร่พลกลับมาอยู่ในเมืองปราจีนบุรี ทั้งที่ท่านมีสิทธิเลือกที่จะอยู่ในพระตะบองต่อไป

การสำรวจเมืองพระตะบองจะเห็นร่องรอยที่เจ้าพระยาอภัยภูเบศร มีความผูกพันกับแผ่นดินไทยคือ การสร้างวัดกระโดน หรือวัดปราบปัจจามิตร ที่มีตราสยามอยู่บริเวณหน้าบัน ซึ่งเป็นวัดที่มีศิลปะที่ผสมผสานระหว่างของไทยกับกัมพูชา และวัดนี้ถือเป็นวัดแรกที่สยามมาสร้าง



ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่กัมพูชา


ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่ปราจีนบุรี

เรื่องการอนุรักษ์ไม่ใช่แค่การเก็บรักษา แต่เรื่องราวเป็นความงดงาม ถ้าเราไม่เก็บเรื่องราวเหล่านี้ไว้จะหายไป ซึ่งเรื่องราวประวัติศาสตร์ของเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ในประวัติศาสตร์ไทยค่อนข้างมีน้อย แต่ในเมืองพระตะบองมีเรื่องราวเกี่ยวกับวัดที่ท่านสร้างไว้อย่าง วัดดำเร็ยซอ หรือวัดช้างเผือกท่านสร้างให้กับภรรยา โดยท่านเป็นผู้ตัดลูกนิมิต เป็นวัดที่มีความสวยงามด้านสถาปัตยกรรม มีเรื่องเล่าว่า ท่านไปบน เนื่องจากภรรยาเวลาได้ยินเสียงอะไรจะกรีดร้อง ทำให้ท่านต้องฆ่าสุนัขทั้งเมือง เพราะตอนกลางคืนหมาหอนภรรยาท่านจะกรีดร้องทำให้นอนไม่ได้ ท่านเลยไปบนว่าถ้าภรรยาหายจะสร้างวัดให้ พอเริ่มหายท่านก็สร้างวัดดำเร็ยซอ หรือวัดช้างเผือก แต่หลังจากนั้นภรรยากลับไปมีอาการดังกล่าวอีก ชาวบ้านเลยนินทาว่า ท่านไม่เลิกมีภรรยาน้อยเสียที

แต่ท่านรักภรรยามาก เมื่อต้องย้ายมาอยู่ที่ปราจีนบุรีก็หอบเถ้ากระดูกภรรยามาด้วย โดยนำอัฐิมารวมไว้กับท่านที่ใต้ฐานพระอภัยทาน (พระอภัยวงศ์) ที่วัดแก้วพิจิตร จ.ปราจีนบุรี ซึ่งท่านสร้างให้เหมือนกับวัดดำเร็ยซอ หรือวัดช้างเผือก ที่พระตะบองที่สร้างให้ภรรยาครั้งยังปกครองพระตะบอง






บ้านเก่าอายุ ๑๐๐ ปี ที่ฝาบ้านมีลายมือภาษาไทยเขียนไว้
ตั้งแต่เจ้าของบ้านมีชีวิตว่า "พระตะบอง"

เคยมีบันทึกของท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศรว่า การที่ไม่ย้ายไปอยู่ในกรุงเทพฯ เนื่องจากเป็นห่วงคนที่อพยพตามมาครั้งตั้งแต่อยู่พระตะบอง โดยตอนที่ท่านอพยพมามีคนตามมาด้วยเกือบทั้งเมือง มีบางกลุ่มกลับไปพระตะบอง แต่บางกลุ่มเดินทางย้ายไปตั้งรกรากที่บุรีรัมย์ ที่พระตะบองยังมีบ้านโบราณ ๑๐๐ ปี เป็นบ้านของเลขาฯท่านชื่อ “หลวงพิมลสิเนหา” มีบันทึกฝั่งไทยระบุว่า เลขาฯ ของท่านได้ตามไปปราจีนบุรีด้วย แต่ลูกหลานของท่านบอกไม่ได้ตามไป ที่น่าสนใจคือ ที่ฝาบ้านโบราณมีลายมือภาษาไทยเขียนไว้ตั้งแต่เจ้าของบ้านมีชีวิตว่า “พระตะบอง” ซึ่งลายมือนั้นเหมือนกับลายมือเลขาฯท่านเมื่อส่งจดหมายมายังสยาม

การสอบถามลูกหลานของ “หลวงพิมลสิเนหา” บอกว่าท่านคิดจะตามเจ้าพระยาอภัยภูเบศรไปทีหลัง แต่เห็นมีคนที่ไปก่อนแล้วกลับมาพระตะบอง เนื่องจากปราจีนบุรีตอนนั้นมีแต่ป่า ถ้าเทียบกับเมืองพระตะบองแทบไม่ได้ เพราะพระตะบองสมัยนั้นรุ่งเรืองและเป็นเมืองใหญ่ที่รองจากกรุงเทพฯ

ถ้าดูวัดที่ท่านสร้างที่พระตะบองจะเห็นถึงสถาปัตยกรรมที่มีการผสมผสาน ทำให้มีความเฉพาะตัวเกิดขึ้น โดยสามารถบอกได้ว่าเป็นศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมสมัยเจ้าพระยาอภัยภูเบศร เพราะไม่มีที่อื่น

คนไทยที่จะมาตามรอยเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่พระตะบอง จะเห็นถึงคุณค่าความงามของสถาปัตยกรรมและประวัติศาสตร์ วัดที่มีปูนปั้นสวยที่สุดคือ วัดดำเร็ยซอ และได้เห็นถึงสถาปัตยกรรมยุโรปที่มีในเอเชีย ซึ่งจะเห็นตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่พระตะบอง สร้างก่อนตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่ปราจีนบุรี ตึกนี้เป็นประตูที่สำคัญ ซึ่งเปิดไปสู่ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับอินโดจีน

ตอนที่ไทยยกพระตะบองให้กับฝรั่งเศสท่านได้เลือกที่จะอยู่ดีมีสุขที่พระตะบองต่อ โดยทำงานให้กับฝรั่งเศส แต่ท่านเลือกที่จะอพยพมาอยู่ในไทย ที่ปราจีนบุรี ซึ่งพอ ร.๕ ทราบว่า เจ้าพระยาอภัยภูเบศรมาอยู่ในไทย อีกปีหนึ่งท่านก็เสด็จพระราชดำเนินมาเยี่ยม โดยตอนนั้นสร้างพลับพลาให้ท่านประทับ เจ้าพระยาอภัยภูเบศรเลยสร้างตึกเพื่อรองรับ ร.๕ โดยที่ท่านซึ่งเป็นคนสร้างไม่เคยเข้าไปอาศัยในบ้านหลังนั้น เพราะไม่ได้ตั้งใจที่จะสร้างให้ตนเอง.











ประวัติเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

เจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ชุ่ม อภัยวงศ์) เกิดเมื่อวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๔๐๔ จ.พระตะบอง สมัย ร.๔ เป็นบุตรคนโตของเจ้าพระยาคทาธรธรณินทร์ (เยีย) และท่านผู้หญิงทิม ผู้สำเร็จราชการเมืองพระตะบอง

เมื่อถึงอายุที่เข้ารับราชการได้ เจ้าพระยาคทาธรธรณินทร์ (เยีย) บิดา ได้นำเข้าถวายตัวเป็นมหาดเล็กในพระองค์ ร.๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ศึกษาราชการในสำนักสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ จนได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็นข้าราชการกรมมหาดเล็ก มีบรรดาศักดิ์เป็นนายรองเล่ห์อาวุธ รองหุ้มแพรมหาดเล็ก ต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นพระอภัยพิทักษ์ ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยราชการเจ้าเมืองพระตะบองอยู่กับเจ้าคุณบิดา ครั้นเจ้าพระยาคทาธรธรณินทร์ (เยีย) ถึงแก่อสัญกรรม จึงได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาคทาธรธรณินทร์ ผู้สำเร็จราชการเมืองพระตะบอง สืบแทนบิดา

พ.ศ. ๒๔๓๙ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้รวมหัวเมืองฝ่ายเขมร ๔ เมือง คือ เมืองพระตะบอง เมืองนครเสียมราฐ เมืองพนมศก และเมืองศรีโสภณ เข้าเป็นมณฑล เรียกว่า “มณฑลบูรพา” โปรดเกล้าฯ ให้พระยาศักดาภิเดชวรฤทธิ์ (ดั่น) เป็นสมุหเทศาภิบาลคนแรก

ต่อมาปี พ.ศ. ๒๔๔๖ พระยาศักดาภิเดชวรฤทธิ์ (ดั่น) สมุหเทศาภิบาลมณฑลเขมรถึงแก่อนิจกรรม จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยาคทาธรธรณินทร์ (ชุ่ม อภัยวงศ์) เป็นทั้งสมุหเทศาฯ มณฑลบูรพา ควบกับผู้สำเร็จฯ เมืองพระตะบองทั้งสองตำแหน่ง และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็น “เจ้าพระยาอภัยภูเบศร บรมนเรศร์สวามิภักดิ์ สมบูรณ์ศักดิ์สกุลพันธ์ ยุตธรรม์สุรภาพอัธยาศรัย อภัย พิริยบรากรมพาหุ”

พ.ศ. ๒๔๕๐ ขณะไทยมีกรณีพิพาทกับฝรั่งเศส ต้องแลกมณฑลบูรพากับเมืองตราดให้แก่ฝรั่งเศส ท่านตัดสินใจทิ้งยศถาบรรดาศักดิ์ ทั้งที่ฝรั่งเศสชวนท่านปกครองเมืองพระตะบองต่อ ร.๕ ทรงตระหนักในความจงรักภักดีของท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศร จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ว่ากับฝรั่งเศสถึงเรื่องท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ในที่ประชุมปรึกษาทำหนังสือสัญญานั้น คงตกลงกันว่า ฝรั่งเศสยอมชดใช้เงินให้ท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศร และยอมให้ท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศรอพยพครอบครัวและบุตรหลาน ทรัพย์สมบัติอันเป็นส่วนตัวเข้ามาในพระราชอาณาจักรได้

ท่านจึงอพยพครอบครัวและบุตรหลานมาเป็นข้าราชการธรรมดา ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ ตำบลเชิงสะพานยศเส จ.ปราจีนบุรี ซึ่งเป็นที่ตั้งกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ในปัจจุบัน ปี พ.ศ. ๒๔๖๐ ได้ทรงพระมหากรุณาพระราชทานนามสกุลแก่เจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ชุ่ม) และผู้สืบเชื้อสายต่อจากนั้นไปว่า “อภัยวงศ์” หลังจากนั้นท่านได้บำเพ็ญประโยชน์ให้ประเทศชาติและจังหวัดปราจีนบุรีมากมาย เช่น บริจาคทรัพย์สร้างโรงเรียน โรงพยาบาล และที่สำคัญ คือ ได้บูรณปฏิสังขรณ์ วัดแก้วพิจิตร ที่เมืองปราจีนบุรี โดยเป็นผู้อำนวยการก่อสร้างและออกแบบเอง และนับเป็นวัดประจำสกุล “อภัยวงศ์”

เจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ชุ่ม อภัยวงศ์) ถึงแก่อสัญกรรมที่เมืองปราจีนบุรี เมื่อวันที่ ๒๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๕ ได้รับพระราชทานโกศ โดยได้เชิญศพไปตั้งบนตึกที่ท่านสร้างไว้ และได้รับพระราชทานเพลิงศพที่เมรุวัดแก้วพิจิตร.


ที่มา (ภาพและข้อมูล) : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ น.๔ ฉบับประจำวัพุทธที่ ๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๘

Share this topic on AskShare this topic on DiggShare this topic on FacebookShare this topic on GoogleShare this topic on LiveShare this topic on RedditShare this topic on TwitterShare this topic on YahooShare this topic on Google buzz

บันทึกการเข้า



กิมเล้ง @ สุขใจ ดอท คอม
สูตรอาหาร ทำกับข้าว เที่ยวไปทั่ว
คำค้น:
หน้า: [1]   ขึ้นบน
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  


คุณ ไม่สามารถ ตั้งกระทู้ได้
คุณ ไม่สามารถ ตอบกระทู้ได้
คุณ ไม่สามารถ แนบไฟล์ได้
คุณ ไม่สามารถ แก้ไขข้อความได้
BBCode เปิดใช้งาน
Smilies เปิดใช้งาน
[img] เปิดใช้งาน
HTML เปิดใช้งาน


หัวข้อที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อนี้
หัวข้อ เริ่มโดย ตอบ อ่าน กระทู้ล่าสุด
ตามรอย..นางในวรรณคดี... « 1 2 3 »
สุขใจ ใต้เงาไม้
ขม..ค่ะึึ 59 48677 กระทู้ล่าสุด 30 ตุลาคม 2553 22:53:05
โดย ขม..ค่ะึึ
ตามรอย คนระลึกชาติ
กฏแห่งกรรม - ท่องไตรภูมิ
Compatable 0 1876 กระทู้ล่าสุด 20 กุมภาพันธ์ 2556 16:22:50
โดย Compatable
ตามรอย “พุทธทาส” ในมุมที่คุณอาจไม่เคยรู้!
พุทธประวัติ - ประวัติพระสาวก
มดเอ๊ก 0 1722 กระทู้ล่าสุด 19 สิงหาคม 2559 23:40:09
โดย มดเอ๊ก
ตามรอย อิคคิวซัง เณรน้อยเจ้าปัญญา ที่ วัดทองคินคะคุจิ
จิตอาสา - พุทธศาสนาเพื่อสังคม
มดเอ๊ก 0 1759 กระทู้ล่าสุด 08 ตุลาคม 2559 20:42:52
โดย มดเอ๊ก
พื้นที่ชีวิต : เดินทาง 20,000 กิโลเมตร ตามรอย ปรมาจารย์ตั๊กม้อ
จิตอาสา - พุทธศาสนาเพื่อสังคม
มดเอ๊ก 2 2885 กระทู้ล่าสุด 10 มิถุนายน 2561 08:39:00
โดย มดเอ๊ก
Powered by MySQL Powered by PHP
Bookmark and Share

www.SookJai.com Created By Mckaforce | Sookjai.com Sitemap | CopyRight All Rights Reserved
Mckaforce Group | Sookjai Group
Best viewed with IE 7.0 , Chrome , Opera , Firefox 3.5
Compatible All OS , Resolution 1024 x 768 Or Higher
Valid XHTML 1.0! Valid CSS!
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.403 วินาที กับ 33 คำสั่ง

Google visited last this page 26 มีนาคม 2567 06:29:23